Nhà văn hóa ngay trong lối sống

Nhà thơ Vũ Quần Phương, một trong các thành viên thuộc đoàn của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam vào viếng Tổng Bí thư chiều 25-7, cho biết các văn nghệ sĩ dành tình cảm rất đặc biệt cho Tổng Bí thư.

Ông Phương nói Tổng Bí thư là nhà văn hóa ngay trong lối sống. Ông bày tỏ cảm phục trước đạo đức tuyệt vời của Tổng Bí thư và đặc biệt đánh giá cao tài năng dựa trên đạo đức của Tổng Bí thư.

Đưa tiễn bạn hiền

Dẫn đầu đoàn lớp văn khóa 8 (1963 - 1967) Trường đại học Tổng hợp đi viếng "bạn hiền" - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Nhà tang lễ quốc gia, ông Nguyễn Ngọc Thiện nghẹn ngào nói lớp ngữ văn xưa còn 16 người, đều có mặt đông đủ đến tiễn người bạn hiền đồng môn thân quý.

Cả đoàn đều tin rằng người hiền ấy sẽ về cõi người hiền, gặp Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và các bậc tiền nhân.

Ông Thiện khẳng định Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là tấm gương cao đẹp về tài năng, bản lĩnh, đạo đức, nhân cách.

Hình ảnh ấy sẽ không bao giờ phai mờ trong lòng các bạn bè đồng môn. Mặc dù các bạn học đều biết trước về tình hình sức khỏe của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhưng hay tin ông ra đi đều vô cùng đau xót, tiếc thương.

Ông Trần Đình Thảo, nguyên phó tổng biên tập báo Tin Tức, TTXVN, có mối duyên đặc biệt với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khi hai người bạn học có thời gian người làm Bí thư Thành ủy Hà Nội, người làm phóng viên chuyên trách đưa tin lãnh đạo Hà Nội. Ông Thảo nói với bạn bè Tổng Bí thư là "người bạn tốt".

Ông kể khi một người bạn học cùng có hoàn cảnh khó khăn, đang sống tại quê nhà Hải Phòng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khi ấy đã giúp đỡ bố trí việc làm cho bạn tại Hà Nội. Do gia đình có mẹ già, con thơ, vợ đau yếu nên người bạn không thể nhận sự giúp đỡ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhưng vô cùng cảm kích trước tấm lòng của người bạn hiền.

Người bạn có hoàn cảnh khó khăn ấy chính là ông Bùi Đức Nhận. Có mặt trong đoàn bạn đồng môn đến viếng Tổng Bí thư tại Nhà tang lễ quốc gia, ông Nhận kể đó là năm 1997, lớp văn khóa 8 họp lớp tại TTXVN. Lúc ấy Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đến dự.

Được biết thông tin cả lớp chỉ còn ông Nhận hiện sống tại Hải Phòng chưa có công việc ổn định, gia cảnh khó khăn, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng biết, tin vào năng lực của bạn, đã sắp xếp cho bạn một công việc phù hợp tại Hà Nội.

Ông Nhận kể vì hoàn cảnh gia đình lúc đó không thể bỏ lại ở Hải Phòng nên ông chỉ nhận tấm lòng của bạn. Tuy thế đó vẫn mãi là mối ân tình mà ông Nhận chưa trả được cho bạn. Lần từ biệt cuối cùng, ông Nhận đã đi xe khách từ Hải Phòng lên Hà Nội để cùng các bạn vào viếng bạn hiền.

Dòng người dài như vô tận

Đến tận 22h ngày 25-7, dòng người vẫn nườm nượp đổ về Hội trường Thống Nhất (TP.HCM) chờ vào viếng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Theo chương trình lễ tang trước đó, lễ viếng ngày đầu tiên sẽ kết thúc lúc 22h nhưng với dòng người đến đông nên lễ viếng phải kéo dài thêm sau đó.

Người lãnh đạo gần dân, nghe dân

Điều đặc biệt, trong dòng người đến viếng, rất đông là các bạn trẻ vượt đường sá xa xôi từ các tỉnh thành lân cận hoặc quận, huyện ngoại thành về trung tâm thắp nén hương lòng tưởng niệm người lãnh đạo "suốt cả cuộc đời, đến giây phút cuối cùng còn làm việc, cống hiến cho Tổ quốc".

Đọc những dòng chia sẻ ở 24 cuốn sổ tang đặt ở Hội trường Thống Nhất dễ thấy đa phần những người đến viếng chưa một lần gặp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Mọi người biết đến người lãnh đạo cao nhất của Đảng thông qua tin tức báo, đài hoặc qua những phát ngôn chỉ đạo, phong cách sống, làm việc.

Lẽ sống "danh dự là điều thiêng liêng nhất" trở thành lý tưởng, mục tiêu sống của nhiều bạn trẻ, qua những dòng sổ tang nhiều người xưng "cháu", gọi Tổng Bí thư là "bác" với sự ngưỡng mộ, kính trọng, thần tượng.

96 tuổi đời, 77 tuổi Đảng nhưng ngồi viết vào sổ tang sau khi viếng, ông Nguyễn Văn Thái vẫn gọi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếng thân thương là "Bác". Tự chạy xe máy từ quận Tân Bình qua quận 1 để viếng, ông Thái viết vào sổ tang kể một kỷ niệm sâu sắc về Tổng Bí thư.

Nghỉ hưu từ năm 1989, cấp hàm đại tá, cục trưởng Cục Tài vụ, Tổng cục Hậu cần, suốt hơn 30 năm ông Thái luôn viết thư góp ý với lãnh đạo Đảng, Nhà nước về các vấn đề phát triển đất nước, an ninh quốc phòng, phòng chống tham nhũng, trong đó có gửi cho Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Năm 2012, dù mới chỉ đảm nhận chức vụ Tổng Bí thư nhưng khi nhận được thư của ông Thái, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cử phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng gặp mặt trực tiếp để lắng nghe ý kiến của ông và về báo cáo lại.

"Giữa trăm công nghìn việc, và ngay từ mới những năm đầu được bầu vào vị trí lãnh đạo cao nhất của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cho thấy một con người gần gũi với nhân dân, chịu lắng nghe những tiếng nói, kể cả phản biện để có những quyết sách lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, sát thực tế, hợp lòng dân", ông Thái nghẹn ngào.

Nhìn dòng người, biết dân kính trọng Tổng Bí thư

"Dòng người không biết khi nào ngơi", nhóm phóng viên đưa tin lễ viếng nói với nhau khi giờ viếng theo chương trình kết thúc. Dòng người chờ viếng về đêm xếp thành vòng tròn quanh sân Hội trường Thống Nhất, dài như vô tận.

Mới bay từ Hải Phòng vào TP.HCM, bà Vũ Thị Hải (78 tuổi) chỉ nguyện thắp nén hương lòng viếng Tổng Bí thư. Ngồi trên xe lăn, tay bà Hải chắp lại trước ngực, nước mắt nghẹn ngào hòa vào dòng người đến viếng.

Bà Hải chia sẻ dù có tuổi, sức khỏe yếu dần nhưng hằng ngày bà vẫn luôn theo dõi tình hình của đất nước và có tình cảm sâu sắc, sự kính trọng, quý mến với Tổng Bí thư.

"Tôi là người dân thôi nhưng rất kính trọng bác, rất cảm phục và thương tiếc bác, vị lãnh đạo tài đức, giản dị, gần gũi nhân dân. Được thắp nén hương viếng bác, tôi rất nghẹn ngào, không biết nói gì hơn, cảm ơn những đóng góp của bác cho đất nước mình", bà Hải xúc động.

Cùng hòa vào dòng người đến viếng là bà Lê Thị Đương, năm nay đã ngoài 97 tuổi. Lúc nghe tin Tổng Bí thư mất, bà Đương nói con cháu mua vé cho bà ra tận Hà Nội viếng, nhưng do tuổi bà đã cao, sức yếu nên con cháu đưa bà đến viếng ở Hội trường Thống Nhất.

Trời đổ mưa tầm tã khi bà Đương đến, chờ hai tiếng đồng hồ, mưa đổ xuống hai đợt bà mới vào viếng, lắng phút mặc niệm trước di ảnh Tổng Bí thư.

"Nhìn dòng người đến đây hôm nay cũng đủ thấy người dân kính trọng Tổng Bí thư như thế nào", bà Đương nói.