Hôm 4-9, Bộ trưởng quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cho biết máy bay của không quân nước này đã phát hiện số lượng tàu thuyền Trung Quốc xuất hiện ở Scarborough: “Sự xuất hiện của nhiều tàu thuyền bên cạnh tàu hải cảnh là điều vô cùng đáng quan ngại”.

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sự xuất hiện của các loại phương tiện, tàu thuyền của Trung Quốc tại bãi cạn Scarborough vào thời điểm này?

Phải chăng đây là dấu hiệu khởi đầu cho một chiến dịch, được mang tên là “động thủ” trong Biển Đông hậu phán quyết của Tòa trọng tài ngày 12-7?

Hay đây chỉ là diễn biến tất yếu của một kế hoạch đã được tính toán từ lâu của Trung Quốc, nhất là kể từ sau khi Trung Quốc đã sử dụng sức mạnh để đẩy Philippines ra khỏi bãi cạn Scarborough?

Một vị thế “chân kiềng” ở Biển Đông mà Trung Quốc quyết tâm tập trung sức mạnh để chiếm đóng và bồi lấp giống như khu vực 6 thực thể ở Trường Sa trong mấy năm qua?

Theo nhận xét của tôi, có lẽ khả năng thứ 2 là có cơ sở hơn. Bởi vì, dù có phán quyết của Tòa trọng tài hay không thì những diễn biến nói trên đã và vẫn sẽ xảy ra theo đúng kịch bản, lớp lang mà Trung Quốc vạch sẵn từ trước.

Phán quyết Tòa trọng tài chỉ là cái cớ để Trung Quốc nại ra để đe dọa những ai đang chống lại bước tiến của họ.

Nhưng vào thời buổi hiện nay, liệu Trung Quốc có thật sự dám ra tay “động thủ” hay không? Đó vẫn nên là điều mà chúng ta cần phải tiếp tục theo dõi, nhận định...

Tuy nhiên, có một thực tế mà ngay những người Trung Quốc thuộc phái “diều hâu” cũng phải dè chừng. Đó là: nếu chiến tranh xảy ra vào thời điểm hiện nay thì không ai chiến thắng cả. Trung Quốc chắc chắn không thể thắng được cho dù họ có tiềm lực kinh tế, quân sự vượt trội đến đâu.

Đúng như phát biểu của Chủ tịch nước Trần Đại Quang tại Đối thoại Singapore lần thứ 38 do Viện Nghiên cứu Đông Nam Á (ISEAS) tổ chức: “Nếu chúng ta cho phép bất ổn xảy ra, đặc biệt là trong trường hợp xung đột vũ trang, sẽ không có người thắng hay kẻ thua, mà tất cả đều sẽ thua”.