Chiều 23-4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND (sửa đổi).

Tiếp đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét để trình Quốc hội việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; việc quyết định ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031; việc thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia.

Tại phiên họp, các đại biểu nghe Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải trình bày tóm tắt các tờ trình liên quan và thảo luận nội dung này.

Dự kiến bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp khóa mới vào ngày 15-3-2026

Trước đó, liên quan đến vấn đề này, trong phiên họp sáng cùng ngày, cho ý kiến vào dự kiến Chương trình giám sát năm 2026 của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý bổ sung giám sát công tác chuẩn bị bầu cử Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp.

Chủ tịch Quốc hội cho hay sắp tới Bộ Chính trị có chỉ thị về công tác bầu cử và kỳ họp thứ 9 này sẽ thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia, thông qua các kế hoạch hoạt động.

"Yêu cầu chung là phải đảm bảo dân chủ, minh bạch, công khai, đảm bảo quyền lợi của cử tri, tính công bằng trong bầu cử", ông Mẫn lưu ý.

Trước đó ngày 16-4 vừa qua, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện nghị quyết Hội nghị Trung ương 11, ông Mẫn cho biết việc bầu cử Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp dự kiến sẽ bầu cử sớm hơn so với nhiệm kỳ trước.

Việc bầu cử sớm nhằm tạo sự đồng bộ với cấp ủy các cấp, kịp thời triển khai nghị quyết Đại hội XIV của Đảng.

Chủ tịch Quốc hội nêu dự kiến ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 là ngày 15-3-2026 và ngày 6-4-2026 họp kỳ họp thứ nhất của Quốc hội.

Về số lượng đại biểu Quốc hội, dự kiến Quốc hội khóa XVI vẫn bầu 500 đại biểu. Trong đó, tỉ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách ít nhất là 40%.

Số lượng đại biểu HĐND sẽ căn cứ vào quy mô dân số từng đơn vị hành chính; thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Dự kiến tiêu chuẩn đại biểu

Về tiêu chuẩn đại biểu, Chủ tịch Quốc hội cho biết cơ bản như kỳ bầu cử trước, tuy nhiên có điểm mới là: ưu tiên người có trình độ về khoa học công nghệ; người được đào tạo cơ bản về pháp luật.

Tính đến tháng 3-2026 phải đủ tuổi trọn 1 nhiệm kỳ, nam (tháng 3-1969), nữ (tháng 9-1972) trở lại đây. Tái cử phải còn ít nhất 36 tháng, nam (tháng 3-1967), nữ (tháng 5-1971) trở lại đây.

Chủ tịch Quốc hội đặc biệt nhấn mạnh tiêu chuẩn đại biểu phải lấy tiêu chuẩn cao nhất là vì yêu cầu công việc, sau đó mới đến các tiêu chí khác, như yêu cầu của Tổng Bí thư Tô Lâm khi phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương lần thứ 11.

Theo thông lệ, ngày bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp thường diễn ra vào cuối tháng 5.

Việc bầu cử Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 được tiến hành vào 23-5-2021, gần 4 tháng sau Đại hội XIII của Đảng (cuối tháng 1, đầu tháng 2-2021).

Với quyết định bầu cử sớm, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV có thể rút ngắn hơn 3 tháng.

Vào tháng 8-2007, Quốc hội khóa XII cũng đã thông qua nghị quyết rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII từ 5 năm còn 4 năm, cho phép tiến hành bầu cử Quốc hội khóa XIII vào tháng 5-2011, thay vì tháng 5-2012.

Chủ tịch Quốc hội: Đảm bảo tính kỷ luật, kỷ cương của đại biểu Quốc hội

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ cần nâng cao chất lượng thảo luận của Quốc hội và quy định thời gian, tránh lan man và mỗi ý kiến phải trọng tâm vào vấn đề.