Doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội sẽ bị phạt thế nào?

1. Thời điểm để xác định chậm đóng - trốn đóng BHXH

Nếu sau 60 ngày kể từ thời điểm bắt buộc đăng ký tham gia, doanh nghiệp sẽ bị tính chậm đóng và hệ thống sẽ tính số tiền phải hoàn thành sau mốc này.

Trường hợp khai báo tiền lương thấp hơn thực tế nhằm giảm mức đóng, phần chênh lệch sẽ được tính là số tiền trốn đóng.

Nếu cơ quan bảo hiểm xã hội đã đôn đốc nhưng doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ, số tiền và số ngày trốn đóng được tính sau 60 ngày kể từ thời hạn đóng hoặc theo mốc trong văn bản đôn đốc.

2. Mức lãi doanh nghiệp phải nộp nếu chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm

Từ 30-11-2025, định kỳ hằng tháng, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ rà soát và gửi văn bản đôn đốc trong 10 ngày đầu tháng, đồng thời nêu rõ số tiền, số ngày vi phạm và mức lãi phát sinh.

Với hành vi chậm đóng, doanh nghiệp vi phạm phải đóng đủ và còn phải nộp thêm lãi bằng 0,03%/ngày; đồng thời sẽ bị xử phạt hành chính, không được xét thi đua, khen thưởng.

Nếu cố tình trốn đóng, ngoài việc phải nộp đủ phần nghĩa vụ và lãi phát sinh, người sử dụng lao động có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo Nghị định 274, doanh nghiệp chậm đóng do bất khả kháng, ví dụ thiên tai, hỏa hoạn lớn, dịch bệnh nguy hiểm sẽ không bị xử lý hành vi trốn đóng, nếu có hồ sơ chứng minh gửi cơ quan bảo hiểm xã hội trước ngày 25 của tháng có văn bản đôn đốc.

3. Thế nào là hành vi trốn đóng BHXH?

Trước đó Luật Bảo hiểm xã hội (hiệu lực từ 1-7-2025) nêu rõ hành vi trốn đóng xác định như sau:

Một là doanh nghiệp không lập hoặc lập thiếu danh sách người tham gia bảo hiểm, bảo hiểm y tế sau 60 ngày kể từ khi hết hạn. Hai là không đóng hoặc đóng thiếu số tiền đã đăng ký sau 60 ngày kể từ ngày đóng chậm nhất dù đã bị đôn đốc.