Ngày 24-8, Philippines kêu gọi Trung Quốc "ngay lập tức chấm dứt mọi hành động khiêu khích và nguy hiểm", cáo buộc Bắc Kinh đã "vô lý" triển khai pháo sáng ở Đá Subi (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) trong khi một máy bay của Manila đang có hoạt động tuần tra hôm 22-8.

Thông cáo từ Lực lượng đặc nhiệm Philippines về Biển Đông cũng cho biết ngày 19-8, chiếc máy bay kể trên cũng bị một máy bay chiến đấu của Trung Quốc "quấy rối" trong khi đang bay giám sát gần khu vực bãi cạn Scarborough.

Bãi cạn Scarborough cách đảo Luzon của Philippines khoảng 230km và cách bờ biển đông nam Trung Quốc khoảng 1.000km. Cả Trung Quốc và Philippines đều tuyên bố chủ quyền với nơi này. 

Năm 2012, Trung Quốc giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough từ tay Philippines.

"Những hành động như vậy làm suy yếu hòa bình và an ninh khu vực, đồng thời làm xói mòn hơn nữa hình ảnh của Trung Quốc đối với cộng đồng quốc tế", Hãng tin Reuters dẫn thông cáo của Lực lượng đặc nhiệm Philippines về Biển Đông.

Theo lực lượng này, máy bay chiến đấu của Trung Quốc trong sự vụ không bị khiêu khích, nhưng đã triển khai pháo sáng nhiều lần gần máy bay của BFAR "trong một khoảng cách nguy hiểm".

"Chúng tôi kiên quyết nhắc lại lời kêu gọi của mình đối với Chính phủ Trung Quốc về việc chấm dứt ngay lập tức mọi hành động khiêu khích và nguy hiểm đe dọa sự an toàn của các tàu và máy bay Philippines tham gia vào các hoạt động hợp pháp và thường xuyên", Hãng tin Reuters dẫn thông cáo của Lực lượng đặc nhiệm Philippines đối với các hoạt động của Philippines tại khu vực Manila tuyên bố là "vùng đặc quyền kinh tế (EEZ)".

Theo Reuters, Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila chưa đưa ra bình luận liên quan đến vụ việc. Trong tuần này, Manila và Bắc Kinh cũng lên tiếng cáo buộc lẫn nhau về các vụ đâm va tàu và các hành động nguy hiểm khác trên Biển Đông.

Đăng tải trên mạng xã hội X, Đại sứ Mỹ tại Philippines MaryKay Carlson lên án việc Trung Quốc bắn pháo sáng vào máy bay Philippines: "Cùng với Philippines, chúng tôi kêu gọi Trung Quốc ngừng các hành động khiêu khích và nguy hiểm làm suy yếu khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở".

Chiếc máy bay được đề cập thuộc Cục Nghề cá và Nguồn lợi thủy sản Philippines (BFAR). Trong sự phối hợp cùng tuần duyên Philippines, máy bay này được giao nhiệm vụ theo dõi và ngăn chặn những kẻ đánh bắt trộm xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Manila.

Philippines lần đầu tập trận cùng Nhật Bản ở Biển Đông

Nhật Bản và Philippines lần đầu tập trận chung tại Biển Đông, trong bối cảnh hai nước vừa ký một hiệp ước phòng thủ cho phép hai bên triển khai quân đội trên lãnh thổ của nhau.