Tái hiện lễ ban quạt xưa - Ảnh: T.ĐIỂU

Đây là lần đầu tiên Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội tái hiện nghi lễ này, nằm trong chương trình Tết Đoan Ngọ xưa và nay năm 2022 nhằm tôn vinh truyền thống văn hóa của dân tộc, phát huy giá trị văn hóa cung đình của khu di sản Hoàng thành Thăng Long, với mong muốn mang đến cho du khách những sản phẩm du lịch đặc sắc, đậm dấu ấn văn hóa truyền thống.

Nghi lễ ban quạt do các thành viên Hội Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội và Công ty cổ phần Ỷ Vân Hiên - một công ty của các bạn trẻ kinh doanh cổ trang - thực hiện.

Những người tham gia đều vận trang phục cung đình xưa, được thực hành các nghi thức và được đón nhận quạt vua ban.

Đông đảo các em học sinh được tìm hiểu về lịch sử, văn hóa truyền thống một cách hấp dẫn tại Hoàng thành Thăng Long - Ảnh: T.ĐIỂU

Dưới thời Lê Trung Hưng, trong hoàng cung, ngày Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch) có một nghi lễ đặc biệt là lễ ban quạt. Nhà vua tiến hành ban quạt cho các quan.

Lễ ban quạt cho các quan được tổ chức thể hiện quyền uy của bậc thiên tử, đồng thời thể hiện sự quan tâm đặc biệt của nhà vua dành cho các quan. Ân điển ban quạt của nhà vua còn ý nghĩa sâu sắc là ban "phúc lành, sức khỏe, bình an".

Trưng bày bộ sưu tập quạt của nghệ nhân Dương Văn Đoàn - Ảnh: T.ĐIỂU

Trước nghi lễ này, triều đình giao cho Bộ Hộ cấp phát tiền công để chuẩn bị quạt ban trong ngày Tết Đoan Ngọ.

Làng Đào Xá thuộc tổng Ngọc Cục, huyện Đường An, phủ Thượng Hồng, trấn Hải Dương xưa (nay là làng Đào Quạt, xã Bãi Sậy, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên) được giao trọng trách làm quạt ban.

Quạt sau khi làm xong được đệ tiến vào Văn Miếu, Vũ Miếu và vua sai ban cho hoàng thân, vương thân, quan văn võ đang tại chức, binh doanh các cơ, đội thuộc bộ.

Các em nhỏ được trải nghiệm làm quạt với nghệ nhân Dương Văn Đoàn - Ảnh: T.ĐIỂU

Cũng trong chương trình Tết Đoan Ngọ, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội còn trưng bày bộ sưu tập quạt của nghệ nhân Dương Văn Đoàn.

Công chúng sẽ được chiêm ngưỡng chiếc quạt có kích thước 2,4m đề bài thơ của vua Lê Hiến Tông viết trên quạt năm 1503; một số quạt dành cho vua, hoàng hậu và quan được phỏng dựng dựa trên các nguồn tư liệu.

Khách tham quan còn được trải nghiệm làm quạt dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân Dương Văn Đoàn.

Du khách còn được tìm hiểu những phong tục độc đáo của ngày Tết Đoan Ngọ qua panô in tranh vẽ các phong tục - Ảnh: T.ĐIỂU

Ngoài ra, đến với không gian trưng bày, du khách còn được tìm hiểu những phong tục độc đáo của ngày Tết Đoan Ngọ như: tục "giết sâu bọ", tục đeo bùa ngũ sắc, tục hái thuốc Nam đề cao tri thức dân gian dùng thảo mộc chăm sóc sức khỏe con người... thông qua hệ thống trưng bày panô in tranh vẽ diễn giải các tục này.

Trẻ em thích thú học làm quạt - Ảnh: T.ĐIỂU

Tết Đoan Ngọ, giết sâu bọ đẩy lùi COVID-19

TTO - Không gian trưng bày về Tết Đoan Ngọ tại khu di sản hoàng thành Thăng Long (Hà Nội) với chủ đề ‘Hương sắc thảo mộc Đoan Dương’ được bắt đầu bằng một bức tường với 3 bức tranh cổ động kể câu chuyện Tết Đoan Ngọ, giết sâu bọ, đẩy lùi COVID-19.