Tục giết sâu bọ. Theo quan niệm xưa, khi thức dậy phải giết sâu bọ ngay vì thường ngày chúng ẩn sâu trong bụng, chỉ ngày Đoan Ngọ mới ngoi lên, cần phải dùng thức ăn để diệt trừ chúng như rượu nếp, bánh tro, các hoa quả có vị chua chát, uống rượu Hùng Hoàng, xương bồ, nước dừa… để trừ độc.

Tục bôi rượu cho trẻ em. Ngày Tết Đoan Ngọ, trẻ em thường được bôi vôi hoặc rượu vào chán, thóp, rốn để trấn an.

Gánh rượu nếp đi bán rong ở Thăng Long xưa trong ngày Tết Đoan Ngọ.

Mặc áo dấu cho trẻ em. Một số gia đình thường mang áo lúa mới đến chùa, đình xin ấn son rồi mang về cho trẻ con mặc để xua đuổi tà khí và tránh các tác động có hại của tự nhiên như nóng, rắn rết tấn công. Tục này mang hướng tâm linh, hiện đã mất trong vài thập kỷ trở lại đây.

Tục xâu lỗ tai cho bé gái trong ngày Tết Đoan Ngọ, vừa để làm đẹp, vừa đánh dấu sự trưởng thành của bé gái.

Tục nhuộm móng tay, móng chân. Vào đêm trước ngày 5-5 âm lịch, phụ nữ và trẻ em thường đi lấy lá móng về nhuộm móng tay, móng chân. Lá móng được giã nhỏ, thêm vài giọt nước chanh, trộn đều rồi đắp vào các móng tay, móng chân; dùng lá vông hoặc lá mướp, sợi rơm buộc lại. Sáng sớm 5-5 mở ra, các móng sẽ có màu đỏ tươi.

Làm bánh trôi dịp Tết Đoan Ngọ.

Tục đeo bùa ngũ sắc. Tết Đoan Ngọ, người lớn thường đeo cho các em nhỏ chùm bùa ngũ sắc (bùa thua, bùa túi) hoặc túi vải đựng hạt mùi khô ở ngự, buộc chỉ ngũ sắc ở cổ tay, cổ chân, với niềm tin rằng chỉ ngũ sắc ứng với ngũ hành sẽ có tác dụng trừ tà, bột hùng hoàng có tác dụng xua đuổi rắn rết, hạt mùi kị gió.

Tục hái thảo dược làm thuốc. Người xưa cho rằng giờ ngọ (11h-13h) dương khí thịnh nhất, là thời khắc mà dược tính trong các loại cây cỏ đạt tới mức cao nhất nên họ thường đi hái cây thuốc vào giờ này, mang về băm nhỏ, phơi khô để làm thuốc chữa bệnh cho cả năm. Loài thảo dược phổ biến nhất được hái là ngải cứu, đinh lăng, ích mẫu, tía tô, bồ công anh, sen, vòng, vối…

Tục chúc Tết - sêu Tết. Tết Đoan Ngọ là dịp thăm hỏi người thân cho tới những người mà mình mang ơn như thầy giáo, thầy thuốc. Đặc biệt, Tết Đoan Ngọ xưa có tục lệ những chẳng trai đã hỏi vợ nhưng chưa cưới thì phải đi sêu nhà bố mẹ vợ tương lai. Vật phẩm mang đi Tết là vài chục con chim ngồi, đôi ngỗng, gạo nếp, đậu xanh, đậu đen, đường đen và hoa quả…

Tục treo lá ngải/cây xương rồng. Ngày Đoan Ngọ, dân gian lấy lá ngải treo trước cửa nhà để tránh đau ốm và trừ tà. Tùy theo năm cầm tinh con gì mà ngải được kết thành hình con giáp theo năm đó. Một số vùng thì thay lá ngải bằng nhánh xương rồng hoặc lá liễu hoặc đặt chậu xương rồng trong nhà.

Tục đổ bệnh cho cây. Trong dân gian, ở một số vùng thường truyền nhau tục lệ vào đúng giờ Ngọ ngày Đoan Ngọ làm một số mẹo để phòng chữa bệnh như: cởi áo đánh trần xoa lưng vào cây chuối để hết rôm sẩy, chị eo phụ nữ lấy dây buộc vào cây sẽ hết đau lưng, đúng giữa trưa ngửa mặt lên trời hoặc nuốt hoa vừng sẽ khỏi bệnh về mắt…

Tục khảo cây. Theo dân gian, trong vườn nhà ai có cây trồng nhiều năm mà không ra trái, hoặc ra ít trái thì đến ngày Tết Đoan Ngọ chủ nhà sẽ làm khảo cây, thường là cây mít cây roi. Khảo cây có thể tiến hành bởi 1 hoặc 2 người, thường là trẻ em. Người khảo dùng gậy hoặc dao đánh vào thân cây, dọa không ra trái sẽ chặt cây, người ở trên ngọn đóng vai cây, van xin đừng chặt, hứa năm sau sẽ ra nhiều trái.