Trung tâm Giáo dục thường xuyên Hải Phòng là địa điểm học của hàng trăm học viên chương trình đào tạo văn bằng 2 tiếng Anh của Trường ĐH Đông Đô - Ảnh: VĨNH HÀ

Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước cũng cho biết sẽ rà soát soát toàn bộ hồ sơ của các ứng viên đã qua hội đồng cơ sở trong đợt xét năm nay.

Các cơ sở đào tạo tiến sĩ cùng rà soát

Một ứng viên đăng ký thi tuyển chương trình tiến sĩ ngành Việt Nam học của Viện Việt Nam học và khoa học phát triển của ĐH Quốc gia Hà Nội cho biết vì "nợ đầu vào ngoại ngữ" nên đã đăng ký học văn bằng 2 tiếng Anh ở Trường ĐH Đông Đô.

Chương trình có thời gian học 18 tháng, học phí 30 triệu đồng/người nhưng do cần gấp bằng nên người này đã xin rút ngắn thời gian xuống còn một năm. Hiện người này đã hoàn thành chương trình học, có kết quả và chỉ chờ lấy bằng thì xảy ra sự việc.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Phạm Hồng Tung - viện trưởng Viện Việt Nam học và khoa học phát triển - cho biết khi tuyển sinh có 2 ứng viên cam kết cung cấp đầy đủ các loại bằng cấp như quy định. 

Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, 2 ứng viên này chưa được sở hữu bằng ngoại ngữ nên phải loại. "Các bạn ấy cho biết đã đến trường hỏi nhiều lần nhưng vẫn không được cấp bằng" - ông Tung cho biết.

Trước đó, ông Vũ Mạnh Dũng - chánh văn phòng Học viện Khoa học xã hội - cũng cho biết học viện phải rà soát hồ sơ nghiên cứu sinh đã trúng tuyển để kiểm tra văn bằng 2 tiếng Anh. Có 7 trường hợp sử dụng văn bằng 2 tiếng Anh của Trường ĐH Đông Đô nhưng học viện vẫn chưa thể có quyết định cuối cùng vì chưa có công bố nào về việc văn bằng 2 tiếng Anh của trường này có giá trị hay không.

Theo nguồn tin của Tuổi Trẻ, một số trường có chức năng đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ cũng đang yêu cầu các đơn vị trực thuộc rà soát hồ sơ của các học viên, nghiên cứu sinh sau sai phạm ở Trường ĐH Đông Đô. 

Tuy nhiên, đây mới chỉ là động thái của các cơ sở đào tạo ý thức việc giữ gìn uy tín, "thương hiệu".

Vì sao văn bằng 2 tiếng Anh "lên đời"?

Trước năm 2017, người dự tuyển nghiên cứu sinh chỉ cần có trình độ ngoại ngữ tương đương cấp độ B1 hoặc bậc 3/6 trở lên theo Khung tham khảo châu Âu chung về ngoại ngữ trong thời hạn 2 năm, do một trung tâm khảo thí quốc tế có thẩm quyền hoặc một trường ĐH trong nước cấp.

Trước khi bảo vệ luận án, nghiên cứu sinh phải có chứng chỉ trình độ ngoại ngữ tương đương cấp độ B2 hoặc bậc 4/6 trở lên, trong thời hạn 1 năm tính đến ngày trình hồ sơ bảo vệ luận án cấp cơ sở. Với quy định này, tình trạng bùng phát mua chứng chỉ ngoại ngữ để đạt yêu cầu đầu vào và đầu ra khiến dư luận bức xúc.

Từ đây, thông tư 08/2017/TT-BGDĐT ra đời với yêu cầu cao hơn. Theo đó, người dự tuyển phải có chứng chỉ TOEFL iBT từ 45 trở lên hoặc Chứng chỉ IELTS (Academic Test) từ 5.0 trở lên do một tổ chức khảo thí được quốc tế và Việt Nam công nhận cấp trong thời hạn 2 năm tính đến ngày đăng ký dự tuyển.

Quy định này rất ít người đạt được. Và để đủ điều kiện đầu vào, nhiều người đã tính đến việc học văn bằng 2 - văn bằng có giá trị vĩnh viễn. Với văn bằng 2 ngôn ngữ, các ứng viên có thể yên tâm đạt điều kiện ngoại ngữ đầu vào, được miễn học ngoại ngữ trong quá trình nghiên cứu sinh. Đây chính là lý do khiến văn bằng 2 ngôn ngữ được "lên đời".

Hiện nay, Bộ GD-ĐT vẫn chưa công bố có bao nhiêu trường được phép và thực tế có đào tạo văn bằng 2 ngôn ngữ. Với Trường ĐH Đông Đô và một số cơ sở đào tạo văn bằng 2 khác đã sử dụng một hình thức phổ biến là liên kết với các địa phương để mở lớp tại chỗ. Việc đào tạo được hợp thức hóa trên giấy tờ nhưng thực tế diễn ra như thế nào hiện không kiểm soát được.

'Mắc kẹt' với Đại học Đông Đô

TTO - Đào tạo chui văn bằng 2, lừa đảo hàng trăm học viên để thu tiền tỉ, lãnh đạo trường thì người bị khởi tố, người bị bắt, người bị truy nã... Nhưng hệ lụy do Đại học Đông Đô gây ra chưa dừng ở đó.