Tàu phá băng hạt nhân Yamal của Nga hoạt động tại vùng biển Bắc cực - Ảnh: Telegraph

Theo đó, một cuộc đàm phán song phương giữa Nga và Canada rất có thể sẽ diễn ra trong tương lai gần để giải quyết vấn đề.

Ngày 4-8, Bộ Ngoại giao, thương mại và phát triển Canada khẳng định: “Toàn bộ các quốc gia ven Bắc Băng Dương cam kết sẽ giải quyết bất kỳ sự chồng chéo thềm lục địa nào và tái khẳng định cam kết này trong Tuyên bố Ilulissat tháng 5-2008”.

Bộ này cho biết tuyên bố Ilulissat được ban hành để ngăn chặn bất kỳ “chế độ quốc tế mới nào muốn thống trị Bắc Băng Dương”.

Cùng với Nga, Mỹ, Đan Mạch, Na Uy và Canada cũng từng đưa ra tuyên bố chủ quyền đối với Bắc cực khi cho rằng đây là khu vực thuộc vùng thềm lục địa mở rộng của họ.

Trước đó, Nga từng đệ trình yêu sách này lên Liên Hiệp Quốc nhưng bị gác lại do không có đủ chứng cứ.

Đối với lần đệ trình thứ hai này, Nga tự tin cho rằng họ đã đáp ứng tất cả những yêu cầu cần thiết để hồ sơ được phê duyệt.

Trước quyết tâm lần này của Nga, chuyên gia Rob Huebert từ Trường đại học Calgary cho biết Thủ tướng Canada Stephen Harper cần làm rõ liệu Canada có sẵn sàng đàm phán với Nga về sự chồng chéo lợi ích này hay không.

Ông Huebert khẳng định chính phủ Harper đã thể hiện thái độ cứng rắn đối với việc sát nhập Crimea của Nga. Đối với phần lãnh thổ ở Bắc cực, Canada xem đó là lợi ích quốc gia của mình nên sẽ không dễ dàng nhường bước.

Trước đó, vào tháng 11-2014, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết quân đội Nga sẽ hiện diện khắp Bắc cực từ vùng Murmansk cho đến Chukotka. Ngoài ra, trong năm tới, Nga sẽ thiết lập các lữ đoàn để hành động cả ở vùng ngoại cực.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ủy thác thành lập hệ thống thống nhất các căn cứ trên tàu nổi và tàu ngầm ở phần Bắc cực “của Nga”. Ông khẳng định nước Nga phải bảo vệ từng tấc đất tấc biển ở vùng thềm lục địa của mình.

Theo ước tính, khu vực Nga tuyên bố chủ quyền chứa đến 5 tỉ tấn dầu mỏ và khí đốt vẫn chưa được khai thác. Đây được xem là một trong những khu vực giàu tài nguyên nhất tại Bắc cực.

Nếu tuyên bố chủ quyền này được chấp nhận, Nga sẽ có thêm nguồn lợi nhuận khổng lồ khi lãnh thổ được mở rộng thêm khoảng 1,2 triệu km² với 594 mỏ dầu và 159 mỏ khí đốt, 2 mỏ nikel lớn và hơn 350 mỏ vàng. Nguồn nhiên liệu thu hồi ban đầu ước tính đạt 258 tỉ tấn nhiên liệu, chiếm 60% tổng số tài nguyên hydrocarbon của Nga trong thời điểm hiện tại.

Lá cờ Nga cắm dưới đáy biển Bắc cực vào năm 2007 để xác định chủ quyền - Ảnh: Telegraph