Phóng to

Người Venezuela khóc thương Tổng thống Chavez - Ảnh: Reuters

Tối 7-10-2012, trước biển người ủng hộ reo hò tại thủ đô Caracas, ông Hugo Chavez tay trái tung nắm đấm, tay phải vẫy cờ ăn mừng “chiến thắng hoàn hảo” khi tái đắc cử nhiệm kỳ tổng thống lần thứ tư. Bốn tháng sau đó ông thất bại trong cuộc chiến chống căn bệnh ung thư quái ác. Ông qua đời lúc 16g25 ngày 5-3 tại Caracas.

“Những nhân vật lạ thường như vậy để lại những dấu ấn trong nhiều thập kỷ” - Richard Gott viết trên NewStateman.

Giá dầu từ 10 USD/thùng tăng gấp 10 lần

Hugo Chavez sinh năm 1954 tại làng Sabaneta trong một gia đình có cha mẹ là giáo viên và tham gia Đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo Copei. Khi làm giáo viên tại Học viện quân sự Caracas, ông Hugo Chavez dùng những câu chuyện đầy cảm hứng về những nhân vật bất đồng chính kiến ở thế kỷ 19 để khơi dậy niềm tự hào của giới trẻ ở một đất nước bị xâm chiếm bởi những người nhập cư da trắng từ châu Âu và thứ văn hóa tiêu thụ kiểu Mỹ.

Năm 1982, thất vọng trước sự suy đồi và tham nhũng của các chính trị gia, chàng trai Hugo thành lập Đảng Phong trào cách mạng Bolivar trong các lực lượng vũ trang mà ban đầu chỉ là một nhóm nghiên cứu chính trị. Năm 1989, bạo loạn dân sự nổ ra ở nhiều thành phố khiến hơn 1.000 người thiệt mạng trong các cuộc đàn áp của quân đội. Năm 1992, Chavez cùng nhóm sĩ quan cấp trung tiến hành cuộc đảo chính thành công trên hầu hết cả nước nhưng thất bại ở Caracas khiến ông bị ở tù hai năm. Được xem như biểu tượng đầy hi vọng cho một sự thay đổi, sáu năm sau đó ông Chavez lãnh đạo Đảng Phong trào đệ ngũ cộng hòa giành chiếc ghế tổng thống Venezuela với tỉ lệ phiếu bầu 56%.

Là người từng phỏng vấn và trò chuyện với ông Chavez nhiều lần từ khi ông mới bắt đầu lên nắm quyền, Richard Gott cho rằng hình ảnh xấu xa của Chavez trên truyền thông phương Tây chỉ là sự thổi phồng vì ông là một kẻ khác người khi chống lại Mỹ, nước mà nhiều nước khác muốn trở thành đồng minh. Nhà lãnh đạo Venezuela này có tham vọng đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người nghèo và có tầm nhìn xa về ngành dầu mỏ khi vực dậy Tổ chức Các nước sản xuất dầu (OPEC).

Nhờ nỗ lực ban đầu của ông Chavez, giá dầu đã tăng từ 10 USD/thùng năm 1998 lên gấp mười lần năm 2012. Ngoài ra, cần thừa nhận những chính sách kinh tế bị mỉa mai là “ngu ngốc” của ông Chavez lại không hề làm Venezuela sụp đổ như hàng loạt quốc gia châu Âu mới đây.

Một trong những công cụ yêu thích của ông Chavez để tiếp cận dân chúng là chương trình “Xin chào tổng thống”, nơi ông thường đăng đàn nói về các ý tưởng chính trị, phỏng vấn khách mời hay ca hát và nhảy múa. Tại đây ông cũng đưa ra những chỉ trích giới nhà giàu và Washington. Có lần ông gọi đích danh những lãnh đạo công ty dầu mỏ là “bọn chỉ biết sống trong những căn nhà gỗ sang trọng, làm tình tập thể và uống rượu whisky”.

“Tất cả chúng tôi đều là Hugo Chavez”

Hugo Chavez qua đời là cú sốc lớn với cộng đồng Mỹ Latin trên toàn cầu. Trên Facebook và các mạng xã hội, những lời chia buồn, đau xót tràn ngập.

“Tôi cảm thấy sự mất mát to lớn của nhà lãnh đạo vĩ đại Chavez - Roberto Ariel Vargas, một nhân viên y tế cộng đồng người Latin ngoài 40 tuổi, ở San Francisco (Mỹ), nói với Tuổi Trẻ - Ông đứng lên đấu tranh vì người nghèo toàn thế giới và đoàn kết với những nhà lãnh đạo khác có cùng tầm nhìn. Ông dùng nguồn tài nguyên dầu mỏ của đất nước để sưởi ấm những người nghèo ở đây trên khắp đất Mỹ, ở khu Bronx (một khu nghèo, đông dân ở New York), ở các khu da đỏ... Ông tạo hệ thống an sinh cho những người nghèo ở Venezuela. Xin cảm ơn ông, Tổng thống Chavez”.

Roberto Ariel Vargas đăng trên Facebook của mình hình ảnh của Chavez cùng câu nói nổi tiếng của ông: “Tội ác lớn nhất đối với hòa bình là chấp nhận để thế giới y nguyên như vậy”.

Ivan Vladimir Dimas Castillo, 41 tuổi, một anh chàng gốc El Salvado ở San Francisco, nói: “Hugo Chavez là một trong những người xã hội chủ nghĩa chân chính. Ông giúp các bà mẹ, giúp người nghèo... và dùng dầu của Venezuela để giúp chính người dân nước mình. Ông giúp Bolivia, Ecuador và Peru biết cách sử dụng chính nguồn tài nguyên của mình (để giúp dân nghèo). Ông là người của nhân dân. Tất cả chúng tôi (người Latin) đều là Hugo Chavez”.

Eduardo Sosa, một người Latin khác ở Mỹ, cũng ngậm ngùi chia sẻ: “Xin hãy yên nghỉ, một trong những nhà lãnh đạo vĩ đại nhất của thời đại chúng ta. Một người biết dùng nguồn tài nguyên của nước mình để xóa bỏ mù chữ hoàn toàn, giảm đói nghèo và bất công cho nhân dân”.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

• Nhân dân Mỹ Latin khóc thương ông Chavez
• Khoảng trống ở Mỹ Latin sau khi ông Chavez ra đi
• Mỹ đứng sau bệnh ung thư của Tổng thống Chavez?
• Venezuela kêu gọi đoàn kết sau khi ông Hugo Chavez ra đi
• Cuộc đời và sự nghiệp Tổng thống Chavez qua ảnh
• Việt Nam chia buồn với Venezuela