Báo Le Monde chọn cha đẻ WikiLeaks là “Nhân vật của năm”

Việc bình chọn được cống bố trong số báo tổng kết cuối năm 2010. Đây không chỉ là sự chọn lựa của ban biên tập mà là của đông đảo độc giả mạng của tờ báo.

Phóng to

Tổng biên tập WikiLeaks Julian Assange đã trở thành “khách quen” của giới truyền thông toàn thế giới - Ảnh: Reuters

Giải thích sự chọn lựa này, nữ tổng biên tập báo Le Monde Sylvie Kauffmann cho biết Julian là nhân vật đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ trên sân khấu quốc tế, đã làm thay đổi nhiều việc và là một nhân vật được biết đến nhiều nhất trên thế giới qua sự cộng tác của năm tờ báo uy tín nhất thế giới.

Cũng báo này, trong bài viết "WikiLeaks: những thách thức và hạn chế của việc công khai hóa" ngày 24-12 đã viết: "Báo Time đã do dự để rồi cuối cùng chọn Mark Zuckerberg, cha đẻ của Facebook. Le Monde cũng do dự như vậy, nhưng rồi chúng tôi đã chọn Julian Assange, một chọn lựa được khẳng định với sự chọn lựa của La Monde. Mark Zuckerberg đã làm cuộc cách mạng truyền thông hằng ngày trên Internet, còn Julian Assange đã làm đảo lộn cuộc tranh luận rộng rãi về công khai hóa".

Nhiều tờ báo cùng độc giả mạng của các tờ báo, hãng tin trên thế giới cũng có chọn lựa tương tự. Ðộc giả báo Time (Mỹ) cũng bình chọn Julian Assange là "Nhân vật của năm". Hãng tin AP của Mỹ chọn WikiLeaks là một trong mười sự kiện thời sự lớn nhất trong năm. Hãng tin AFP của Pháp và báo Anh The Telegraph cho rằng năm 2010 sẽ đi vào lịch sử với tư cách là "Năm của WikiLeaks".

Trên trang web tờ báo hàng đầu nước Anh Guardian, WikiLeaks là từ được tìm kiếm nhiều nhất. Báo Visao của Bồ Ðào Nha chọn 2010 là năm của sự công khai hóa và bình chọn Julian Assange là nhân vật của năm.

Báo này viết: "Năm 2010 đã cho chúng ta biết rất nhiều điều mà các chính trị gia, các nhà cầm quyền, các nhà ngoại giao thích giấu giếm". Theo tạp chí này, 2010 là "năm kết thúc những bí mật": thế giới đã trở thành một cái lỗ khóa khổng lồ mà qua đó không ai có thể cưỡng lại mà không nhìn vào.

Sau bốn năm tồn tại lặng lẽ, năm 2010, WikiLeaks đã thật sự trở thành một hiện tượng toàn cầu khi công bố hàng loạt tài liệu mật của Mỹ với nội dung gây chấn động. Tháng 4-2010, WikiLeaks bắt đầu đưa lên mạng đoạn băng video lột trần vụ máy bay trực thăng quân sự Mỹ xả đạn vào một nhóm người ở Baghdad, trong đó có hai nhà báo của Hãng tin Reuters và một chiếc xe chở đầy thường dân, gồm hai trẻ em.

Nhưng tia sét này mới chỉ báo hiệu cho cơn bão lớn đang đến gần. WikiLeaks tiếp tục công bố 75.000 tài liệu về chiến tranh Afghanistan. Ba tháng sau, 400.000 báo cáo chiến tranh Iraq được WikiLeaks tung lên mạng, trở thành "vụ rò rỉ tài liệu mật lớn nhất" trong lịch sử nước Mỹ. Nhưng tất cả vẫn chưa thể so sánh với "cơn sóng thần dữ liệu": 240.000 bức điện tín ngoại giao của các đại sứ quán, lãnh sự quán Mỹ trên toàn thế giới, được mô tả "tương tự vụ tấn công 11-9".

Phóng to

Bìa tạp chí Le Monde ngày 25-12-2010 - Ảnh: Le Monde

Chuyên gia Andrew Rasiej, người đồng sáng lập blog chính trị techPresident.com, nhận định "WikiLeaks đã thay đổi quan hệ giữa người dân và chính quyền" và "Cách chúng ta nghĩ về quyền lực đã bị WikiLeaks thay đổi".

Chuyên gia Rowley nhận định: hiện tại WikiLeaks đang đóng một vai trò quan trọng và cần thiết khi các phương tiện truyền thông mang tính chất truyền thống đang rơi vào khủng hoảng. Cách đây 40 năm, giới truyền thông Mỹ đã thực hiện vai trò hiện nay của WikiLeaks khi không chỉ New York Times mà 18 tờ báo khác tại Mỹ đã đăng tập tài liệu Lầu Năm Góc (về chiến tranh Việt Nam) do Daniel Ellsberg cung cấp, buộc tổng thống Richard Nixon cuối cùng phải từ chức.

Clay Shirky - cây bút nổi tiếng ở Mỹ, chuyên viết về ảnh hưởng của công nghệ Internet đối với xã hội - cho rằng công dân của một thể chế dân chủ cần có quyền được biết những gì nhà nước đang nói và đang làm khi nhân danh họ. "WikiLeaks đã cải thiện khả năng này", ông Shirky đánh giá.

Nhà phân tích truyền thông Jeff Jarvis của báo Ðức Welt am Sontag thậm chí còn cho rằng "trong thời đại Internet, quyền lực đã chuyển từ những người nắm giữ bí mật sang những người tạo ra sự minh bạch. Ðó là một thực tế đang xảy ra". Chuyên gia Rasiej khẳng định sau khi những ồn ào quanh WikiLeaks lắng xuống, các chính quyền cần chiến đấu vì sự minh bạch và chỉ sử dụng sự bí mật trong những trường hợp tối cần thiết.

Và nếu năm 2010 là năm của WikiLeaks thì năm 2011 có thể sẽ là năm của những tranh cãi pháp lý ngay trong lòng nước Mỹ, khi mà giờ đây, nước Mỹ lại đang chia rẽ trước WikiLeaks?

-----------------------------------

Julian Assange sẽ chứng minh mình vô tộiJulian Assange được phép tại ngoạiĐộc giả Time chọn Julian Assange là nhân vật của nămMỹ có thể thông qua luật mới để xử vụ WikiLeaksHai mặt trận chống WikiLeaks