Lấy gì mà bảo tàu cao tốc TGV làm nghèo nước Pháp khi năm ngoái Tổng công ty Đường sắt Pháp (SNCF) mới chỉ lỗ 1 tỉ euro? Thật ra việc SNCF than lỗ, đòi bỏ bớt một số tuyến TGV và ga dừng giữa đường do ế khách mới chỉ là phần nổi của tảng băng “làm nghèo nước Pháp”.

Vấn đề ở chỗ chuyện lời lỗ của SNCF đã không được minh bạch. Năm 1997, đường sắt Pháp được cơ cấu lại: SNCF là tổng công ty khai thác các tuyến đường sắt, còn RFF (Tổng cục Đường sắt Pháp) phụ trách đầu tư hạ tầng cơ sở lấy phí sử dụng đường sắt để tự cân đối thu chi. Theo tiến sĩ Poncins, sự tách đôi SNCF và RFF này nhằm che đậy lỗ lã không đáy cùng những món nợ khôn xiết từ vốn đầu tư ban đầu (cho tàu TGV là chủ yếu).

Năm 1997, khi SNCF “ra riêng” tài sản coi như bằng không do toàn bộ hạ tầng cơ sở đều nằm trong RFF, trong khi các hóa đơn xây dựng và trang bị các tuyến đường TGV là vô cùng. Thế nên SNCF không phải tính toán việc khấu hao các tài sản này của RFF nên đâu có lỗ bao nhiêu. Về phần mình, RFF vẫn chưa thu phí đủ để chi 50% ngân sách điều hành của mình. Tiến sĩ Poncins sơ kết: “Sự thật là tình hình toàn bộ hệ thống SNCF + RFF trở thành một quả tạ ngân sách cột vào chân đất nước”.

Chính do lời giả, lỗ thật đó mà hệ thống TGV cứ được mở rộng. Nếu TGV gây ra lời giả lỗ thật thì TGV lại làm giàu cho một tổng công ty khác: các dự án này nâng đỡ cho Tập đoàn quốc doanh sản xuất xe lửa (TGV) Alstom.

Trong khi đó, các tuyến tàu “trung tốc khu vực” (RER) hay “tàu chợ”... bị bỏ bê. Đây chính là phương tiện đi lại hằng ngày của 10 triệu hành khách thuộc bảy tỉnh quanh Paris.

Tiến sĩ Poncins kết luận: “Chính tính quyết đoán này của Nhà nước Pháp đã gây ra hậu quả là làm sung sướng cho những người giàu có khả năng đáp TGV và làm khổ thêm những người nghèo, đặc biệt do phải đóng thuế để trả vốn và lỗ cho các tập đoàn kinh tế như SNCF”.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Đường sắt cao tốc: nhiều đại biểu QH muốn lùi thời gian...Tàu cao tốc Pháp đang hụt hơi Đường sắt, đường bộ, hàng không: Đi đường nào lợi hơn? Tàu cao tốc? Có rất nhiều định nghĩa... Đường sắt cao tốc Bắc-Nam: cần thiết nhưng chưa cấp thiếtỞ Đức không ai nhắc tới xây dựng đường sắt...