Nhiều doanh nghiệp đang gặp khó trong xuất khẩu vì quy định ghi mã số mã vạch - Ảnh: T.MẠNH

Nhiều doanh nghiệp (DN) và hiệp hội cho biết lẽ ra đây là giai đoạn cần khuyến khích thì các cơ quan chức năng lại đưa ra những quy định làm khó DN.

Khó khăn chồng chất khó khăn

Ông Phạm Thanh, đại diện một nhóm DN tại Bình Dương và TP.HCM, cho biết vừa được cho phép xuất khẩu gạo trở lại nhưng nhóm DN này lại vấp một quy định đăng ký sử dụng mã số mã vạch (MSMV) theo nghị định 74/2018/NĐ-CP khiến hàng hóa bị ách tắc ở hải quan.

"Chúng tôi xuất khẩu gạo, đóng bao nhỏ theo yêu cầu của khách để đưa vào các siêu thị nước ngoài nên gặp rất nhiều khó khăn dẫn đến chậm trễ trong giao hàng và tốn kém nhiều chi phí", ông Thanh nói.

Một trong những ngành hàng gặp khó khăn nhất với quy định về MSMV này chính là thủy sản.

Ông Nguyễn Hoài Nam, phó tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản VN (VASEP), cho hay nguồn cơn của vấn đề là từ nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 của Chính phủ bổ sung quy định "với tổ chức hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam sử dụng mã nước ngoài theo chuẩn của tổ chức MSMV quốc tế GS1 thì phải được cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp hoặc được chủ sở hữu của mã nước ngoài ủy quyền sử dụng.

Trường hợp được chủ sở hữu mã nước ngoài ủy quyền sử dụng, tổ chức phải thông báo với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để được xác nhận việc sử dụng mã nước ngoài".

Căn cứ quy định nói trên, cơ quan hải quan các cửa khẩu đã kiểm tra các lô hàng xuất khẩu đều phải có giấy ủy quyền của nhà nhập khẩu và giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về đăng ký sử dụng MSMV cho các trường hợp sử dụng MSMV nước ngoài.

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, khi DN liên hệ với cơ quan có thẩm quyền ở các tỉnh để xin cấp giấy xác nhận thì được thông báo là DN phải liên hệ với Trung tâm MSMV quốc gia (GS1) thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng tại Hà Nội.

Theo phản ảnh của các DN, khi thực hiện thủ tục đăng ký sử dụng MSMV nước ngoài đòi hỏi có thư ủy quyền của khách hàng (phải bản gốc), trong đó phải có thời hạn ủy quyền và hồ sơ chứng minh MSMV của khách được cơ quan thẩm quyền của nước họ chứng nhận kèm theo bảng dịch thuật tiếng Việt.

Để có được đầy đủ các giấy tờ, nhiều khi DN phải mất 20 - 30 ngày mới xuất được lô hàng. Trong thời gian này, DN vẫn phải trả lãi suất vay ngân hàng và chi phí kho bãi, trong khi có rất nhiều đơn hàng đòi hỏi cần hoàn tất trong thời gian chưa đến 1 tuần.

Giảm khả năng cạnh tranh hàng Việt

Giám đốc một DN xuất khẩu thủy sản tại Sóc Trăng cho rằng những quy định này là đơn phương của Việt Nam, trong khi các nước nhập khẩu và thế giới không yêu cầu. Quy định cũng không góp phần làm tăng chất lượng hàng hóa mà chỉ làm khó cho DN.

"Điều quan trọng nhất là các nước nhập khẩu họ không có quy định tương tự này, nên khi DN Việt Nam hỏi họ cái giấy ủy quyền thì mất rất nhiều thời gian hoặc không có được. Trường hợp bắt buộc, họ sẽ chuyển qua mua hàng từ các nước khác", vị giám đốc này nói.

Theo VASEP, quy định ghi nhãn (labeling) là bắt buộc trong thương mại lưu thông hàng hóa ở Việt Nam và toàn cầu cũng không thấy có quy định ghi nhãn nào yêu cầu phải ghi MSMV. Trong khi thủy sản của Việt Nam xuất khẩu tới hơn 160 quốc gia suốt ít nhất 25 năm qua rồi mà không bị vướng mắc bởi các quy định này.

Ông Nguyễn Hoài Nam cho biết với quy định hiện nay thì cộng đồng DN có nguy cơ ở vào tình thế vi phạm pháp luật, khiến nước ngoài e ngại giao dịch với DN Việt Nam, khiến môi trường kinh doanh tại Việt Nam đi lùi lại nhiều năm dưới con mắt của DN nước ngoài. Với việc thêm quy định cũng dễ xảy ra tiêu cực tại cảng, ở khâu thông quan để tránh bị đưa vào danh mục luồng đỏ.

Theo VASEP, hiệp hội này đã có nhiều văn bản gửi Thủ tướng và các bộ ngành có liên quan về vướng mắc nói trên đang cản trở hoạt động sản xuất xuất khẩu và quyền tự chủ của DN, kiến nghị Chính phủ xem xét bãi bỏ các quy định không hợp lý nói trên.

Sản xuất thiết bị đọc mã vạch

TT - Công ty Datalogic Scanning VN chuyên về thiết kế và sản xuất các thiết bị thu thập dữ liệu tự động ngoại vi và phần mềm, bao gồm thiết bị đọc mã vạch cầm tay, cố định vừa đi vào hoạt động tại Khu công nghệ cao TP.HCM.