Trong cơ thể lượng fluor tập trung cao nhất ở xương và răng. Quá trình tích chứa fluor ở răng xảy ra lúc còn bé, trong thời kỳ hình thành và phát triển các răng vĩnh viễn.

Vai trò của fluor

Fluor có ảnh hưởng tới một số chức phận và hệ thống trong cơ thể. Khi thiếu fluor sẽ gây bệnh sâu răng nhưng khi thừa fluor sẽ gây rối loạn chuyển hóa photpho - canxi dẫn tới xốp xương.

Nhiều tài liệu còn cho thấy lượng fluor cao có ảnh hưởng đến chuyển hóa glucid và lipid. Các hợp chất fluor ức chế hoạt động tuyến giáp. Fluor có đặc điểm là có giới hạn thích hợp với hoạt động sinh học của nó, như vậy thừa hay thiếu fluor đều có hại cho cơ thể.

Thừa fluor

Thường xuất hiện ở những vùng có lượng fluor cao trong đất và nước như ở những vùng có núi lửa đang hoạt động hoặc vùng có mỏ fluor apatit. Thường gây hiện tượng nhiễm độc fluor. Biểu hiện bệnh là các vệt bẩn màu trắng hay hơi vàng ở men răng, kích thước các vệt này to dần, chuyển dần từ màu xám sang vàng. Trên men răng xuất hiện các rãnh bờ bị ăn mòn làm răng trở lên dễ vỡ. Bệnh chỉ gây tổn thương ở các răng vĩnh viễn.

Ngoài ra ở các vùng công nghiệp sử dụng fluor vào kỹ nghệ sản xuất (như kỹ nghệ sản xuất nhôm, magiê, ximăng, phân bón...), các chất thải bỏ của nhà máy super - photpho cũng làm tăng lượng fluor trong không khí, đất và rau quả tại đó. Nhiễm độc fluor mạn ngoài việc gây ra các biến đổi với răng còn gây ra những rối loạn chuyền hóa photphat canxi làm cho xương biến dạng, dễ gãy.

Hàm lượng fluor trên 100g thực phẩm ăn được:

Thiếu fluor

Khi lượng fluor trong nước dưới 0,5mg/l thì thường xảy ra các biểu hiện thiếu fluor, đặc biệt là sâu răng. Người ta thấy lượng fluor ở răng sâu thấp hơn nhiều ở răng bình thường, vì thế độ bền vững của chúng đối với tác dụng của axit hữu cơ hòa tan giảm xuống. Mối liên quan đảo ngược trong nước uống và sâu răng đã được xác định rõ. Fluor làm giảm sâu răng ở trẻ em từ 20 - 40% nhưng không loại trừ được sâu răng vì còn có vai trò của các loại đường. Vấn đề vệ sinh răng miệng cũng ảnh hưởng rất quan trọng đến sự phát triển sâu răng. Tuy vậy, vai trò dự phòng của fluor là không thể phủ nhận.

Phòng bệnh

Ở nơi nhiều fluor thì cần hạn chế sử dụng nguồn nước nhiều fluor, thực hiện biện pháp bảo vệ không khí ở những vùng công nghiệp phát triển. Lượng fluor trong thực phẩm được hấp thu kém hơn fluor trong nước nhưng chế độ ăn vẫn cần cân đối về canxi - photpho cũng như phối hợp thêm vitamin D để hấp thu fluor tốt hơn.

Ở nơi có ít fluor, nên thêm fluor vào nước ăn, sử dụng nhiều thực phẩm có hàm lượng fluor cao, có thể thêm vào nước ăn lên tới 1-1,2mg/l. Ngoài fluor, việc thiếu vitamin A - D và suy dinh dưỡng protein năng lượng có liên quan đến sự giảm sản men răng, sự teo tuyến nước bọt giảm khả năng tiêu hóa tinh bột đường cũng khiến cho răng dễ bị sâu hơn.

Như vậy ngoài việc chú ý đến lượng fluor còn cần quan tâm đến các điều kiện sống vệ sinh, đảm bảo một chế độ ăn hợp lý để cung cấp đầy đủ vitamin, protein và các thành phần dinh dưỡng khác.