Các nhà khai thác vệ tinh đang hướng tầm nhìn về vùng Bắc cực, nơi cho phép theo dõi vệ tinh quỹ đạo cực với tần suất cao hơn nhiều so với vùng vĩ độ trung bình, biến Deadhorse - một thị trấn hẻo lánh ở tiểu bang Alaska (Mỹ), vốn chỉ phục vụ khai thác dầu tại vịnh Prudhoe, thành địa điểm quan trọng trong cuộc đua không gian, theo Hãng tin Bloomberg.

Tại đây công ty RBC Signals vận hành 8 ăng-ten kết nối qua hệ thống cáp quang.

“Chảo vệ tinh chỉ đặt được ở nơi có cáp quang. Không thì dữ liệu không biết đi đâu”, ông Christopher Richins, nhà sáng lập công ty, cho biết. Ở cực Bắc, một vệ tinh có thể được theo dõi tới 14 lần mỗi ngày, trong khi ở vùng trung vĩ độ chỉ khoảng 4 lần.

Nhu cầu hạ tầng thông tin tại Bắc cực đang tăng mạnh. Giáo sư Michael Byers của Đại học British Columbia nhận định sẽ còn nhiều trạm mặt đất mới được xây dựng nhằm tạo tính dự phòng và bảo đảm an ninh thông tin.

Bên cạnh đó biến đổi khí hậu cũng mở lối cho các tuyến vận tải biển mùa hè, đẩy khu vực này thành vùng có giá trị chiến lược cao.

Trung Quốc thúc đẩy “Con đường Tơ lụa vùng Cực” và tăng mạnh số lượng vệ tinh quỹ đạo cực, trong khi Mỹ đẩy mạnh đầu tư với các hợp đồng tỉ USD để hiện đại hóa hạ tầng vệ tinh phục vụ quốc phòng, trong đó có tập đoàn sản xuất vũ khí và hàng không vũ trụ Northrop Grumman và nhà sản xuất máy bay Boeing.

Svalbard (Na Uy) hiện là trạm vệ tinh cực lớn nhất thế giới nhưng bị giới hạn về quân sự theo một hiệp ước năm 1920, trong đó công nhận chủ quyền của Oslo đối với Svalbard và cấm sử dụng quần đảo này cho các mục đích quân sự.

Rủi ro phá hoại cáp quang dưới biển, như sự cố năm 2022 và các vụ nghi phá hoại ở biển Baltic, càng thúc đẩy nhu cầu các cơ sở thay thế.

Một số quốc gia gồm Thụy Điển, Canada, Greenland và Mỹ đồng loạt mở rộng hạ tầng, từ vùng Inuvik (Canada) với 13 đĩa thu phục vụ nhiều chính phủ châu Âu, đến căn cứ quân sự Clear Space Force ở Alaska thử nghiệm hệ thống theo dõi tên lửa.

Deadhorse tiếp tục phát triển với sự tham gia của công ty công nghệ Amazon thông qua mạng lưới AWS Ground Station, các trạm được xây dựng trong mái vòm chịu bão tuyết và cố định trên nền đất đóng băng sâu.

Dù công nghệ liên kết vệ tinh trong không gian đang phát triển, các chuyên gia vẫn đánh giá trạm mặt đất ở vùng cực là cần thiết do hạn chế băng thông và yêu cầu kết nối ổn định.

“Ngay cả với liên kết laser hiện đại, bạn vẫn cần các đĩa vệ tinh lớn và đường truyền quang ổn định”, ông David Marsh, chuyên gia Bắc cực, nhấn mạnh.

Trung Quốc tăng hiện diện tại Nam Cực bằng trạm quan sát khí quyển

Trạm quan sát khí quyển Trung Sơn tại Nam Cực của Trung Quốc vừa đi vào hoạt động, là trạm quan sát thứ 9 của Trung Quốc nhưng là trạm đầu tiên ở ngoài nước.