
Khám phá mới được thực hiện nhờ phân tích hơn 3.000 bản ghi âm bằng trí tuệ nhân tạo (AI), mở ra cách tiếp cận chính xác hơn trong việc khảo sát và bảo tồn loài sư tử - Ảnh: Growcott et al. 2025
Các nhà khoa học vừa công bố một phát hiện bất ngờ: ngoài tiếng gầm lớn quen thuộc, sư tử châu Phi còn sở hữu một dạng "tiếng gầm trung gian", ngắn hơn, trầm hơn và luôn xuất hiện ngay sau tiếng gầm lớn.
Theo nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Jonathan Growcott, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Exeter (Anh), phát hiện này thách thức quan niệm lâu nay rằng sư tử chỉ có một dạng tiếng gầm. "Tiếng gầm toàn giọng là một dạng âm thanh, lớn, phức tạp và biến thiên về cao độ, trong khi tiếng gầm trung gian nhẹ hơn, ít thay đổi hơn", Growcott cho biết.
AI hé lộ tiếng gầm chưa từng được biết đến
Để thực hiện nghiên cứu, nhóm đã triển khai 50 micro chuyên dụng tại Công viên Quốc gia Nyerere (Tanzania) và gắn cảm biến âm thanh vào vòng cổ của năm con sư tử tại Khu bảo tồn Bubye (Zimbabwe). Trong 60 ngày, họ thu được 3.149 tiếng gầm của sư tử châu Phi (Panthera leo).
AI sau đó được dùng để phân tích và phân loại âm thanh với độ chính xác hơn 95%, loại bỏ sự chủ quan trong cách con người mô tả tiếng gầm. Nhờ đó, các nhà khoa học lần đầu tiên nhận diện được tiếng gầm trung gian, dạng âm thanh trước đây bị "lẫn" trong những tiếng gầm lớn.
Ngoài tiếng gầm, sư tử còn phát ra nhiều âm thanh khác như gầm gừ, rên rỉ hay meo meo, nhưng chỉ tiếng gầm mới chứa thông tin định danh cá thể, gồm giới tính, tuổi và các đặc điểm cơ thể. Vì vậy, việc tách bạch chính xác từng dạng gầm đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu quần thể.
Growcott cho biết mô hình AI không chỉ giúp nhận dạng từng cá thể mà còn giúp xác định tiếng gầm toàn giọng một cách nhất quán, từ đó làm rõ cấu trúc bộ âm thanh của sư tử.
Ý nghĩa đối với bảo tồn loài sư tử
Theo Sách Đỏ IUCN, chỉ còn khoảng 23.000 con sư tử châu Phi tồn tại ngoài tự nhiên, khiến chúng trở thành loài dễ bị tuyệt chủng. Các phương pháp khảo sát truyền thống, như bẫy ảnh hoặc ghi nhận dấu vết, thường tốn nhiều nhân lực và dễ sai lệch.
Với phát hiện mới, tiếng gầm của sư tử có thể trở thành "chìa khóa âm thanh" giúp các nhà khoa học đếm số lượng sư tử chính xác hơn mà không cần tiếp cận quá gần. Tiếng gầm trung gian cũng là bằng chứng cho thấy hệ thống giao tiếp của sư tử phức tạp hơn nhiều so với hiểu biết trước đây.
Growcott hy vọng việc sử dụng dữ liệu dự đoán từ tiếng gầm lớn sẽ giúp ước tính mật độ quần thể bằng âm thanh trở nên tin cậy hơn, từ đó hỗ trợ hoạch định chiến lược bảo tồn khẩn cấp cho loài mèo lớn mang tính biểu tượng của châu Phi này.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận