Hai máy bay dân dụng đậu trên đường băng do Trung Quốc xây phi pháp ở đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Hãng tin Tân Hoa xã của Trung Quốc công bố những tấm ảnh chụp máy bay từ tối 6-1-2016

Theo thông tin từ các cơ quan chức năng Việt Nam, ngày 6-1 hai máy bay dân sự cỡ lớn của Trung Quốc đã hạ cánh xuống sân bay mà Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp trên đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Phản ứng về vụ việc này, ngày 7-1 người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình tuyên bố yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay hoạt động bay thử nghiệm ở Trường Sa và cho rằng hành động này “đã xâm phạm một cách nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, đe dọa hòa bình, ổn định trong khu vực; đe dọa an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông”.

Ông Lê Hải Bình nhấn mạnh Việt Nam một lần nữa mạnh mẽ phản đối hành động bay thử nghiệm trái phép của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.

“Việt Nam khẳng định sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của mình ở Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình phù hợp với Hiến chương Liên Hiệp Quốc, luật pháp quốc tế.

Việt Nam kiên quyết yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hành động tương tự, không có thêm những hành động vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, tôn trọng các quy định liên quan của luật pháp quốc tế, không có những hành động làm mở rộng và phức tạp hơn tranh chấp” - ông Lê Hải Bình tuyên bố.

Trước đó ngày 2-1, Trung Quốc thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên, cũng ở đá Chữ Thập. Ngay sau đó, đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đã gặp đại diện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội trao công hàm phản đối hành động trái phép này của Bắc Kinh.

Trong bản tin ngày 6-1, Hãng tin Tân Hoa xã không tiết lộ chi tiết hai máy bay cỡ lớn được thử nghiệm ở đá Chữ Thập nhưng trên hình ảnh có một chiếc của Hãng hàng không China Southern và giới chuyên gia nhận định đó là máy bay Airbus.

Hai máy bay này cất cánh từ sân bay Mỹ Lan ở Hải Khẩu, thủ phủ của tỉnh Hải Nam (Trung Quốc).

Theo Reuters, đường băng trên đá Chữ Thập dài 3.000m và là một trong ba đường băng mà Trung Quốc xây dựng trên các đảo nhân tạo trái phép ở Trường Sa.

Reuters cho hay các đường băng này đủ dài để tiếp nhận các loại máy bay đánh bom tầm xa, các loại máy bay vận tải cũng như các chiến đấu cơ tối tân của Bắc Kinh.

TS Trần Công Trục, nguyên trưởng Ban Biên giới Chính phủ, phân tích: việc làm này của Trung Quốc mở đầu cho một giai đoạn mới, chuẩn bị dọn đường cho các chiến đấu cơ nhằm phục vụ mưu đồ thiết lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển Đông.

Việc Trung Quốc khống chế đường hàng không ở Trường Sa sẽ đe dọa đến tình hình an ninh của các đảo mà Việt Nam đang quản lý hợp pháp. Đây là một hành vi cực kỳ nguy hiểm đối với chủ quyền đất nước.

GS Jonathan London từ ĐH Thành thị Hong Kong cho rằng các hoạt động gần đây của Trung Quốc rõ ràng cho thấy nước này không tôn trọng các cam kết với giới lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam trong chuyến thăm Việt Nam gần đây của Chủ tịch, Tổng bí thư Tập Cận Bình.

Đây là hành vi thay đổi nguyên trạng ở Biển Đông, làm leo thang căng thẳng và bất chấp các chuẩn mực, luật pháp quốc tế. Rõ ràng hành động này của Bắc Kinh đã củng cố mưu đồ thôn tính Biển Đông của Trung Quốc.