Các nghiên cứu viên làm việc tại Viện tế bào gốc Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM) - Ảnh: MINH CHÂU

Trường đại học (ĐH) hoạt động phụ thuộc vào học phí đang là điểm yếu, mâu thuẫn với mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo. Chính vì vậy, gọi nhập học bao nhiêu cho vừa chỉ tiêu luôn là bài toán nhiều ẩn số với hội đồng tuyển sinh các trường. Thực tế, có ngành gọi 160% chỉ tiêu nhưng chỉ có 70% thí sinh nhập học.

Tại hội nghị tuyển sinh gần đây, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: các trường phải hướng đến chất lượng cả quá trình đào tạo, nghiên cứu khoa học và đáp ứng chuẩn đầu ra. Chỉ tiêu vừa phải để đảm bảo chất lượng là một trong số các tiêu chí bắt buộc phải tuân thủ.

Một tiến sĩ làm việc cho trường ĐH của Úc chia sẻ học phí của trường rất cao nhưng chỉ chiếm 40% tổng thu của trường. 60% còn lại đến từ nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ.

Có những dự án nghiên cứu trường tham gia đấu thầu (nghiên cứu hàn lâm) hoặc doanh nghiệp đến trường đặt hàng (nghiên cứu ứng dụng). Phòng thí nghiệm của các trường cũng được sử dụng cho việc kiểm định các sản phẩm do doanh nghiệp mang tới để tăng nguồn thu. Số tiền thu được từ các dự án này từ vài triệu đến hàng trăm triệu USD.

Một phần tiền được chuyển cho trường, phần đầu tư máy móc trang thiết bị tối tân phục vụ nghiên cứu dự án (sau đó trường giữ lại để sinh viên thực hành), cấp học bổng cho những học viên sau ĐH tham gia dự án. Từ những dự án này, trường có nguồn thu, được đầu tư máy móc hiện đại hỗ trợ việc đào tạo của mình.

Thực tế nước ta, nhiều trường đã làm việc này nhưng chưa nhiều, chưa đều và nguồn thu ngoài học phí còn rất khiêm tốn. Một khi các trường vẫn còn phụ thuộc hầu như hoàn toàn vào học phí, việc nâng cao chất lượng chắc sẽ còn lâu mới có thể có kết quả như mong muốn.

Bao giờ nguồn thu không phụ thuộc học phí, trường không quá lo chuyện thiếu chỉ tiêu, thậm chí tự giảm chỉ tiêu mới có thể nâng chất lượng và uy tín đào tạo.

Sắp tới đây, tự chủ ĐH sẽ được đẩy mạnh hơn. Trường ĐH được giao tự xác định chỉ tiêu tuyển sinh hằng năm căn cứ trên các điều kiện đảm bảo chất lượng như giảng viên, cơ sở vật chất...

Những điều kiện ràng buộc này nhằm đảm bảo quyền lợi người học và chất lượng đào tạo. Nếu tuyển vượt (thậm chí vượt vài chục phần trăm chỉ tiêu), khó đảm bảo chất lượng, sinh viên sẽ thiệt thòi.

'Phá đáy' điểm sàn đại học: hơn 3 điểm mỗi môn cũng được xét tuyển

TTO - Chỉ hơn 3 điểm mỗi môn cũng được xét tuyển vào đại học, điểm sàn năm nay của nhiều trường thấp kỷ lục, 'phá đáy' điểm sàn những năm trước đây.