Yếu tố Ả Rập trong cuộc chiến ở SyriaMỹ chưa quyết định tấn công quân sự SyriaVì sao Mỹ và đồng minh chưa tấn công Syria?

Phóng to

Người dân Mỹ biểu tình trước Nhà Trắng ngày 29-8 phản đối chính quyền muốn dẫn đầu cuộc chiến chống Syria - Ảnh: Reuters

Theo phát biểu của ông Hagel vào hôm qua, hướng tiếp cận của Mỹ là tiếp tục tìm kiếm một liên minh quốc tế để hợp sức với nhau. Ông Hagel khẳng định Mỹ “đang tham vấn với người Anh như với tất cả các đồng minh khác. Tham vấn bao gồm việc cùng nhau xúc tiến một hình thức đáp trả trước những vụ tấn công bằng vũ khí hóa học tại Syria”. Hiện các tàu khu trục tên lửa của Mỹ đã có mặt ở Địa Trung Hải và quân đội Mỹ khẳng định sẵn sàng không kích các mục tiêu của chính quyền Tổng thống Bashar Al Assad.

Mất đồng minh chủ lực

Hôm 29-8, với 285 phiếu chống, 272 phiếu thuận, Hạ viện Anh đã bác bỏ kiến nghị can thiệp quân sự vào Syria của chính quyền Thủ tướng Cameron. Vài giờ sau khi kết quả được công bố, ông Cameron tuyên bố rằng chính quyền ông sẽ hành động phù hợp khi “Quốc hội Anh, phản ánh quan điểm của người dân Anh, không muốn chứng kiến hành động quân sự của Anh”.

Người phát ngôn Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ Caitlin Hayden lập tức đăng đàn: “Chúng ta đã nhìn thấy kết quả của cuộc bỏ phiếu ở Quốc hội Anh tối nay. Phía Mỹ sẽ tiếp tục thương lượng với chính quyền Anh, một trong những người bạn và đồng minh thân cận nhất của chúng tôi”.

Bà Hayden còn cho biết thêm “các quyết định của Tổng thống Obama đều xuất phát từ mục đích đem lại quyền lợi tốt nhất cho Mỹ... Tổng thống tin rằng các quyền lợi cốt lõi của Mỹ đang bị đe dọa và những quốc gia vi phạm chuẩn mực quốc tế về vũ khí hóa học cần phải chịu trách nhiệm”.

Chính quyền Tổng thống Barack Obama hôm 29-8 cũng trình bằng chứng mới trước Quốc hội chứng minh chính quyền Syria đứng đằng sau các cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học khiến cho nhiều người Syria thiệt mạng vào tuần trước.

Trước Quốc hội, nghị sĩ Đảng Dân chủ Eliot Engel của Ủy ban đối ngoại Hạ viện cho biết các quan chức chính quyền Obama đưa ra những cuộc trò chuyện (bị nghe lén) giữa các quan chức Syria và bằng chứng về các động thái của quân đội Syria xung quanh Damascus trước cuộc tấn công vào ngày 21-8 khiến hơn 300 người thiệt mạng (theo số liệu của Tổ chức Bác sĩ không biên giới).

Tổng thống Pháp François Hollande dù vậy khẳng định Paris đã “sẵn sàng” cùng Mỹ “tỏ thái độ cứng rắn với chính quyền Damascus” và không loại trừ khả năng sẽ đưa ra quyết định trước khi Quốc hội Pháp họp thảo luận về vấn đề này vào ngày 4-9. Ông Hollande cho biết nếu Liên Hiệp Quốc không hành động, các nước châu Âu sẽ liên minh với Liên đoàn Ả Rập.

Trong nhà chưa thống nhất

Dù vậy, nhiều nghị sĩ cho rằng Nhà Trắng nên tìm kiếm sự đồng tình của quốc tế đối với vấn đề can thiệp vào Syria. Chủ tịch Ủy ban quân sự Thượng viện Carl Levin nhận định Nhà Trắng nên kiềm chế cho đến khi các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc hoàn tất sứ mệnh điều tra tại Syria.

Nghị sĩ Đảng Cộng hòa Buck McKeon, chủ tịch Ủy ban quân sự Hạ viện, thậm chí còn trách cứ rằng chính ông Obama đã tự đặt mình và nước Mỹ vào thế phải hành động khi tuyên bố rằng Mỹ sẽ phản ứng mạnh mẽ nếu Syria vượt “làn ranh đỏ” khi dùng vũ khí hóa học. “Vấn đề là ông ấy (Obama) đã đặt chính ông ấy và cả chúng ta vào cái thế mà nếu không hành động, chúng ta sẽ trở thành con hổ giấy trước mặt cả thế giới”.

Trong khi đó, Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị hôm 29-8 khuyến cáo Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc không nên đưa ra bất cứ hành động nào về vấn đề Syria trước khi kết thúc các cuộc điều tra chứng minh chính quyền của Tổng thống Assad sử dụng vũ khí hóa học.

Phát biểu trong cuộc điện đàm với Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon, Ngoại trưởng Vương Nghị cho biết Trung Quốc hoàn toàn ủng hộ một cuộc điều tra độc lập và khách quan trước các áp lực và can thiệp từ bên ngoài.

Còn lãnh đạo cấp cao của chính quyền Syria tuyên bố sẽ tự bảo vệ mình “trước bất kỳ hành động xâm lược nào”. Cùng ngày, Thủ tướng Syria Wael al-Halqi tuyên bố Damascus sẽ huy động các nguồn lực quốc gia để đối phó với mọi tình huống và làm thất bại âm mưu của kẻ thù. Bộ trưởng Quốc phòng Syria Fahd Jasem al-Freij khẳng định quân đội Syria và người dân nước này sẵn sàng đối đầu và đáp trả mạnh mẽ bất kỳ cuộc tấn công quân sự nào từ bên ngoài.

Đáp trả những cáo buộc của phương Tây, ông al-Freij tố cáo phe đối lập Syria mới chính là kẻ cố tình sử dụng vũ khí hóa học sát hại phụ nữ và trẻ em vô tội, sau đó đánh lừa dư luận để biện minh cho các tội ác của họ.