Phóng to

Giàn khoan khí đốt Shirakaba/Chunxiao trên vùng biển tranh chấp - Ảnh: Allianz

Trung Quốc tiếp tục gây sức ép với NhậtNhật thả 14 ngư dân Trung QuốcCăng thẳng Nhật - Trung leo thangTrung - Nhật tiếp tục căng nhauTrung Quốc triệu đại sứ Nhật lần thứ 4Nhật Bản -Trung Quốc căng thẳng vì vụ va chạm tàu trên biển

Ông Katsuya Okada, Ngoại trưởng Nhật Bản, khẳng định phía Nhật Bản theo dõi con tàu chở thiết bị đến mỏ khí đốt tự nhiên Shirakaba thuộc biển Hoa Đông (Trung Quốc gọi mỏ khí đốt này là Chunxiao). Vài ngày trước, họ liên tục yêu cầu thẩm tra chúng thông qua các kênh ngoại giao.

Lực lượng phòng vệ Nhật Bản đã chụp được các bức ảnh từ máy bay tuần tra hàng ngày. Họ nhận thấy các chuyến hàng và nhân viên trên đó đang làm những việc tương tự như chuẩn bị khai thác khí đốt.

Ông Okada cho biết Bắc Kinh từng nói với họ rằng những thiết bị trên được đưa tới khu vực này để “sửa chữa” nên ông rất mong đợi Trung Quốc giữ lời và không khai thác khí đốt tại vùng biển đó.

Hai nước láng giềng có mâu thuẫn trong nhiều năm qua và mối quan hệ này căng thẳng khi xảy ra vụ va chạm tàu trên vùng biển tranh chấp, trong đó thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc bị buộc tội là cố ý lái tàu đâm vào tàu tuần dương của Nhật Bản. Người này vẫn bị Nhật Bản giam giữ, trong khi 14 thuyền viên đã được thả.

Vùng đảo không người ở Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) nằm trong vùng biển giàu tài nguyên như tôm cá và có cả những mỏ dầu và khí đốt lớn. Đây không chỉ là nơi tranh chấp giữa Nhật Bản và Trung Quốc mà còn cả Đài Loan. Khu vực khai thác khí đốt Shirakaba/Chunxiao thuộc vùng biển này và là nơi cả Nhật lẫn Trung Quốc tuyên bố đó là đặc khu kinh tế.

Tháng 6-2008, sau khi Trung Quốc khởi động xây dựng các công trình ở đó, Nhật Bản đã phản ứng gay gắt và hai nước ký thỏa thuận cho phép các công ty năng lượng Nhật Bản đầu tư phát triển hạ tầng khai thác khí đốt tại đó.

Tuy nhiên, các tiến trình hợp tác giữa hai nước mau chóng bị ngưng trệ vì Nhật cho rằng họ thấy tàu Trung Quốc có các hoạt động khai thác đơn phương.

Tháng 5-2010, Thủ tướng Ôn Gia Bảo và Thủ tướng Nhật lúc đó là ông Yukio Hatoyama đã đồng ý nối lại các cuộc đàm phán chính thức về việc khai thác chung. Nhưng tuần trước Bắc Kinh đã hủy các cuộc đàm phán này sau vụ tàu cá Trung Quốc bị Nhật Bản bắt giữ.

Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan bày tỏ tin tưởng rằng Tokyo và Bắc Kinh sẽ duy trì mối quan hệ tốt đẹp dựa trên lập trường hai bên cùng có lợi, bất chấp các tranh cãi sau vụ va chạm tàu trên biển Hoa Đông.Phát biểu trong một cuộc họp báo ngày 17-9, Thủ tướng Kan cho biết các cơ quan hữu quan của Nhật Bản đang nỗ lực giải quyết vụ va chạm giữa tàu cá Trung Quốc với hai tàu tuần tra của Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản trên biển Hoa Đông cách đây 10 ngày.Cùng ngày, phát biểu sau khi thị sát các thiệt hại của hai tàu tuần tra Nhật Bản, tân Ngoại trưởng Nhật Bản Seiji Maehara cảnh báo rằng Tokyo sẽ có biện pháp đáp trả nếu có bằng chứng cho thấy Trung Quốc bắt đầu việc khai thác tại mỏ khí đốt đang tranh chấp giữa hai nước trên biển Hoa Đông, mà Bắc Kinh gọi là mỏ Xuân Hiển còn Tokyo gọi là mỏ Shirakaba.Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Du ngày 17-9 khẳng định các hoạt động của nước này tại mỏ khí đốt Xuân Hiển là "hợp pháp".