Thái Lan xả hàng gạo tồn kho với giá rẻ

Phóng to

Một nhân công làm việc tại khu vực sấy khô tại nhà máy gạo Sahakorn Kan Kasert, tỉnh Suphan Buri, Thái Lan - Ảnh: Bloomberg

Chính phủ Thái Lan lên kế hoạch bán khoảng 1 triệu tấn gạo/tháng, so với mức xuất khẩu trung bình hằng tháng trong năm 2013 là 558.000 tấn. Giá chuẩn của Thái Lan, vốn đã thấp hơn giá gạo tại Việt Nam và Ấn Độ, có thể sẽ giảm thêm 11%, còn 350 USD/tấn vào tháng 5-2014, theo dự báo của Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan.

Căng thẳng giá gạo xuất khẩu

Giữa lúc đang diễn ra cuộc khủng hoảng chính trị tại nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á, Thái Lan đã thực hiện chương trình chính phủ mua gạo để thăm dò chống tham nhũng, mới kết thúc hồi tháng 2-2014. Kho dự trữ gạo của Thái Lan đã chạm mốc 12,8 triệu tấn trong năm 2013, khoảng 1/3 thị trường xuất khẩu thế giới.

Business Week dẫn lại lời Bộ trưởng Bộ Công thương Việt Nam Vũ Huy Hoàng phát biểu hôm 1-4 cho biết Thái Lan đang sẵn sàng bán gạo với bất cứ giá nào. Trong khi đó, chủ tịch danh dự của Hiệp hội Xuất khẩu gạo Thái Lan Chookiat Ophaswongse nói: "Chúng ta có thể nhìn thấy một cuộc chiến giá cả, với việc Việt Nam hạ giá, bán thấp hơn giá của Thái Lan".

Năm 2013, gạo trắng với 5% tấm của Thái đã giảm giá 30% còn 394 USD/tấn, theo dữ liệu của Bloomberg. Ông Chookiat cho biết gạo Thái hiện đang được báo giá ở mức 365 - 370 USD/tấn, thấp hơn giá 385 USD của Việt Nam và 420 USD của Ấn Độ. Ông dự đoán giá có thể hạ xuống mức 350 USD - mức thấp nhất kể từ tháng 12-2007.

Ông Chookiat kết luận: "Nếu chính phủ tiếp tục bán với giá thấp thế này, Thái Lan sẽ lấy lại vị thế là nhà xuất khẩu gạo hàng đầu. Các khách hàng của Việt Nam và Ấn Độ sẽ chuyển sang mua gạo của Thái Lan”.

Ông B.V. Krishna Rao, giám đốc công ty xuất khẩu gạo lớn nhất Ấn Độ Kakinada, cho biết: "Giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ cần phải giảm 20 USD/tấn mới cạnh tranh được với Thái Lan".

Ba nhà xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới Thái Lan, Ấn Độ và Việt Nam chiếm 62% lượng gạo giao dịch trong năm 2013, theo ước tính của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA). Gạo giảm giá trong khi lúa mì ở Chicago tăng 11% trong năm 2014.

Thái Lan bán rẻ gạo để trả tiền nợ nông dân

Thái Lan đang trong tình trạng thiếu vốn để trả tiền cho các nông dân sau khi kết thúc chương trình chính phủ mua gạo. Theo dữ liệu của USDA, kho dự trữ gạo quốc gia đã tăng hơn gấp đôi từ mức 5,6 triệu tấn trong năm 2011, khi chính quyền Đảng Pheu Thai lên cầm quyền, lên 14,7 triệu tấn trong năm 2014.

Chương trình chính phủ mua gạo của nông dân cao hơn mức giá thị trường được thiết kế nhằm nâng cao thu nhập ở vùng nông thôn.

Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Niwattumrong Boonsongpaisan cho biết chính quyền lên kế hoạch thu về ít nhất 8 tỉ baht/tháng (247 triệu USD) doanh thu bán gạo hằng tháng. Thái Lan sẽ phải trả 880 tỉ baht trong chương trình mua gạo từ tháng 10-2011 đến tháng 2-2014, bao gồm cả 100 tỉ baht còn nợ lại nông dân, theo Ngân hàng Bank for Agriculture and Agricultural Cooperatives.

Trong khi doanh số bán gạo dự trữ tăng thì mùa khô ở Thái Lan có thể hạn chế sản lượng thu hoạch năm 2014, ngay khi các nông dân điều chỉnh để thích nghi với mức giá không được nhà nước bảo trợ. Vụ mùa đó sẽ kéo dài đến tháng 10-2014 và nhiều khả năng bị thiệt hại 5% còn 10,2 triệu tấn, theo dự báo của Văn phòng Kinh tế nông nghiệp đưa ra hôm 25-3.

Giá gạo rẻ hơn có thể giúp giảm giá lương thực, giúp hạ nhiệt tình trạng lạm phát ở châu Á, nơi hàng tỉ người phụ thuộc vào lương thực này. Liên Hiệp Quốc cho biết giá thực phẩm toàn cầu năm 2013 đã giảm 2,1%.

(Theo Business Week)