40 phút kinh hoàng ở OklahomaTrong cơn lốc xoáy Oklahoma, 20 trẻ em Mỹ đã tử vong

Phóng to

Một phụ nữ ẵm con đi ngang qua một trường học bị cơn bão lốc tàn phá ở thị trấn Moore - Ảnh: AP

Họ còn khẳng định tại thời điểm này, dự đoán lốc xoáy khó hơn nhiều so với bão. Ví dụ năm ngoái, Trung tâm Phòng chống bão quốc gia Hoa Kỳ (NHC) có thể dự đoán chính xác đường đi của siêu bão Sandy 5 ngày trước khi nó đổ bộ đất liền. Nhưng 50.000 cư dân thị trấn Moore ở ngoại ô Oklahoma chỉ được cảnh báo 16 phút trước khi vòi rồng khổng lồ càn quét nhiều nhà cửa, trường học và cướp đi sinh mạng hàng chục người.

Tim Samaras, người đặt các dụng cụ trong các cơn lốc xoáy để đo lường áp suất và tốc độ gió, thừa nhận anh cần phải tìm hiểu nhiều về cách vòi rồng hình thành.

“Chúng tôi vẫn không biết tại sao chỉ một vài cơn bão đi kèm sấm sét tạo ra lốc xoáy - anh Tim nói với kênh truyền hình National Geographic - Chúng tôi đang quan sát cả bên trong lẫn bên ngoài (lốc xoáy) càng nhiều càng tốt để xác định nguyên nhân”.

Cùng ý kiến với Tim, Christopher Karstens, một nhà khoa học ở một viện chuyên nghiên cứu các cơn bão lớn ở Norman, Oklahoma, thừa nhận với National Geographic các nhà khoa học không hiểu hết làm thế nào mà lốc xoáy duy trì cường độ và những yếu tố nào khiến nó suy yếu.

“Những cơn lốc xoáy lớn xuất hiện nhiều mỗi năm - Christopher cho biết - Nhưng hầu hết xuất hiện ở những khu đất phẳng và những nơi không có nhiều người sinh sống. Thật lạ lùng khi một trong những cơn bão lốc như vậy quét qua một khu dân cư đông đúc như Moore”.

Theo Christopher, dù các cơn lốc xoáy khác nhau về kích cỡ, sức mạnh và đường đi, nhưng chúng có một vài đặc điểm chung. Chúng được hình thành từ một loại bão xoáy gọi là bão sấm (supercell thunderstorm).

Christopher giải thích bất ổn bầu khí quyển và hiện tượng “thay đổi hướng gió” tạo ra lốc xoáy, nói thêm rằng điều này xảy ra khi “các cơn gió gần mặt đất thổi về một hướng nhưng tụ ở một hướng khác trên không. Nó tạo ra một sự dịch chuyển trong luồng khí".

Lốc xoáy được hình thành một cách đơn giản hơn theo giải thích của Cơ quan Khí tượng Thủy văn Mỹ (NOAA). Theo đó, các cơn gió xoáy phát triển thành cơn bão kèm sấm sét vào những ngày nắng nóng, thường là mùa xuân và mùa hè. Đầu tiên không khí nóng, ẩm bốc hơi từ mặt đất. Sau đó không khí nóng gặp không khí khô lạnh hình thành cột mây.

Cột mây này tiếp xúc mặt đất và tạo nên những dòng khí bốc lên cao, hình thành vòi rồng - xoay tròn với vận tốc nhanh tạo ra một lực phá hủy trên đường di chuyển. Nguồn này còn cho biết thêm hầu hết các vòi rồng di chuyển từ 16-31km/giờ với sức gió có thể đạt tới 400km/giờ.

Christopher Karstens đang tham gia vào một dự án dự đoán hướng đi của lốc xoáy ngay khi nó hình thành. Ông lạc quan cho rằng khả năng dự đoán lốc xoáy sẽ được cải thiện khi máy tính và các phần mềm về lốc xoáy ngày càng tân tiến hơn.

“Vẫn còn một con đường dài phía trước nhưng chúng tôi đã có những bước đi vững vàng”, Christopher chia sẻ.

Theo con số thống kê của chính quyền Oklahoma, có ít nhất 24 người chết, gồm 9 trẻ em, sau khi vòi rồng với tầm ảnh hưởng khoảng 3,2km quét qua thành phố với tốc độ lên đến 320 km/giờ.

Quan chức Amy Elliot thuộc Văn phòng Pháp y trưởng tại Oklahoma xác nhận con số 51 người thiệt mạng trong các bản báo cáo trước là không chính xác.