Bản thân tôi thấy hai lập luận về xây dựng sân bay Long Thành hay mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất (TSN) không có cái nào đúng hoàn toàn hay sai hoàn toàn, nếu bỏ qua yếu tố thời điểm chiến lược và kinh tế đô thị. Bởi vì khi làm một sân bay cần tính đến tầm nhìn chiến lược tổng thể chứ không đơn thuần bàn về chuyện kinh phí xây dựng một sân bay đơn thuần cái nào đắt hơn, rẻ hơn mà không tính đến hạ tầng kết nối, các hạng mục liên quan đến phục vụ sân bay.

Muốn sân bay Long Thành hoạt động hiệu quả, thì phải tính đủ kinh phí đầu tư bao gồm việc xây dựng sân bay quốc ngoại và quốc nội (tuyệt đối không thể chọn giải pháp tuyến bay quốc ngoại ở Long Thành và quốc nội tiếp tục chủ yếu là ở TSN hoặc chia thị phần quốc nội với Long Thành, vì đó là sai lầm cơ bản về mặt vận hành mà thế giới từng đã có những bài học tốn nhiều tỉ đôla), đường cao tốc, đường métro kết nối với sân bay, và hạ tầng đô thị xung quanh phụ trợ cho nhân sự và doanh nghiệp làm việc gắn với sân bay. Nếu tính tổng thể đầu tư hạ tầng như thế cho Long Thành thì số tiền bỏ vào rất lớn, có khi không kém số tiền đền bù giải phóng mặt bằng để mở rộng TSN có quy mô như Long Thành.

Về kinh tế đô thị, giai đoạn này chúng ta rất cần sử dụng đồng vốn, nhất là vốn vay nhiều tỉ đôla phải trả lãi, một cách thông minh vì có rất nhiều thứ cần đầu tư như bệnh viện, hạ tầng đô thị, hạ tầng xã hội... chứ không thể tập trung toàn bộ cho sân bay. Vì vậy, trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế hiện nay, mình cần xoay vòng vốn, tức là ưu tiên cho những dự án đem lại hiệu quả kinh tế ngắn hạn, bỏ tiền ra thì có thể thu hồi nhanh để có tiền xây dựng tiếp.

Nếu bây giờ xây sân bay Long Thành ngay thì chưa nên, vì bỏ ra một số tiền lớn mà nhu cầu khai thác hiện nay chưa cần tới mức cao như vậy. Còn TSN vẫn có thể đảm bảo được nhu cầu trong 10 đến 15, thậm chí 20 năm nữa, nếu biết cải tạo mở rộng và tổ chức khai thác hợp lý. Vì vậy, ta cần tiếp tục bổ sung các yếu tố giúp tăng hiệu quả khai thác TSN (như đường cao tốc vành đai nối với TSN, tuyến métro kết nối với trung tâm...) và từng bước chuẩn bị từ từ xây dựng dự án Long Thành. Ở thời điểm thích hợp vào giai đoạn cuối mới xây dựng toàn bộ sân bay Long Thành hoàn chỉnh, và chuyển đổi cùng một lúc toàn bộ hoạt động bay tại TSN ra Long Thành. Lúc đó khu đất của TSN sẽ có thể chuyển thành chức năng khác hoặc trở thành một trung tâm đô thị mới.

Nếu khi cải tạo phát triển TSN với ý thức sau này sẽ biến thành trung tâm đô thị, thì đa số các hạng mục có thể sử dụng lại và càng làm tăng giá trị cho khu vực. TSN có hơn 600ha đất, nếu tính theo thời giá hiện nay cộng với giá trị gia tăng theo cấp số thuận với đầu tư bổ sung cho TSN trong thời gian 10-20 năm, thì giá trị địa ốc của khu đất sẽ tăng thêm gấp nhiều lần, lúc đó sẽ thừa sức trả tiền vay vốn nước ngoài để thực hiện cụm dự án Long Thành. Theo tôi, phát triển theo hai giai đoạn có tính đến hiệu quả kinh tế cho đất nước như thế mới là hợp lý.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Xem xét kiến nghị không xây sân bay Long ThànhCông bố quy hoạch 21.000 ha quanh sân bay Long ThànhXây sân bay Long Thành vào lúc này là chưa hợp lýNhiều ý kiến yêu cầu nghiên cứu kỹ “đường bay vàng”Xây hay không xây sân bay Long Thành?Bộ GTVT nói sân bay Long Thành là “lựa chọn hiệu quả”