Hai bạn trẻ và tham vọng nước sạch giá rẻThỏa sức sáng tạo cùng “Mùa hè nước 2014”

Phóng to

Trong những chuyến công tác địa phương, Trần Minh Phượng tranh thủ đi khắp nơi vận động người dân bảo vệ nguồn nước - Ảnh: Nhân vật cung cấp

Tốt nghiệp Đại học Sư phạm ngoại ngữ chuyên ngành tiếng Anh năm 1996, nhưng chị Phượng lại nộp hồ sơ xin việc làm ở Trung tâm Nghiên cứu tài nguyên môi trường.

Quý nước từ nhỏ!

Nói về đam mê của mình, chị Phượng bảo: “Ngày còn học tiểu học, cả làng Đông Ngạc thiếu nước trầm trọng, bố phân công tôi đi mua nước ở một công ty gần bến Chèm về dùng. Gánh nước một đoạn dài về nhà, chân đau sưng to lên, chỉ cố làm sao không để rơi một giọt nước là mừng lắm rồi. Thế mà bây giờ nhiều người cho rằng nước là của trời cho, là vô tận nên dùng rất lãng phí. Ở Hà Nội, nhiều sông bị ô nhiễm nặng nề cũng đều do con người gây ra. Vì thế, tôi luôn muốn khi lớn lên sẽ trở thành tuyên truyền viên, bởi tôi biết sẽ chẳng thể quản lý tốt tài nguyên nước nếu như cộng đồng không hiểu được các giá trị của nguồn nước”.

Học tiếng Anh nhưng lại đi làm về môi trường là một điều cực kỳ khó khăn đối với cô sinh viên mới chập chững vào nghề. Chị Phượng cho biết: “Thiếu kiến thức là thách thức lớn nhất, bởi trong bốn năm đại học tôi không được học bất cứ môn nào về môi trường, và gần như phải học lại từ đầu”. Đỉnh điểm là năm 2008, khi bắt tay vào nghiên cứu về quản lý tổng hợp tài nguyên nước, chị Phượng gần như sốc bởi càng đi sâu tìm hiểu, càng thấy đầu mình trống rỗng. “Tôi tìm cách lên các trang mạng quốc tế đọc tài liệu về môi trường, nước, rừng... rồi biên dịch lại thành sách. Cuối cùng tôi đã nghiên cứu thành công”. Sau này nhiều cuốn sách chị Phượng dùng để giáo dục, hướng dẫn cộng đồng bảo vệ nguồn tài nguyên nước đã được xuất bản như: Giá trị của nước, Giáo dục ngoại khóa về tài nguyên nước cho học sinh khối trung học cơ sở...

Đem “Ngày nước thế giới” về Việt Nam

Với vai trò là một tuyên truyền viên, chị Phượng còn xây dựng nhiều mô hình truyền thông nâng cao nhận thức về tài nguyên nước cho người dân. Đặc biệt, năm 2011, tìm hiểu trên mạng thấy cả thế giới tổ chức Ngày nước rầm rộ vào 22-3, chị Phượng nảy sinh ý tưởng tổ chức ở Việt Nam. Chỉ trong hai ngày lên chương trình từ nội dung, thông điệp đến các hạng mục, sau đó chị Phượng đề xuất thực hiện ý tưởng này và được Bộ Tài nguyên môi trường ký duyệt. “Lúc đó tôi mừng lắm, bởi vì phương pháp truyền thông hiệu quả ra đời” - chị Phượng nói.

Thế là chị Phượng bắt tay vào soạn tài liệu chương trình do chị tự biên dịch rồi gửi đi các tỉnh. Trải qua bốn năm, đến nay Ngày nước thế giới đã tạo được tiếng vang lớn với nhiều hoạt động thu hút cộng đồng quan tâm như: triển lãm tranh ảnh Tài nguyên nước, tổ chức cuộc thi vẽ tranh cho trẻ em nghèo, các hội thảo khoa học về tài nguyên nước... Năm 2013 Ngày nước thế giới ở Cần Thơ có sự tham dự của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, năm 2014 tại Lai Châu có sự tham gia của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải. “Chương trình thật sự đã thu hút sự quan tâm của lãnh đạo Chính phủ và các bộ, ban, ngành. Điều đó hỗ trợ ngành tài nguyên nước trong việc vận động chính sách và kêu gọi sự tham gia của các đối tượng sử dụng nước” - chị Phượng phấn khởi.

Ngoài ra, chị Phượng còn tổ chức nhiều mô hình như “Đoạn sông tự quản”, “Hương ước bảo vệ nguồn nước”; tổ chức các câu lạc bộ “Dòng sông quê em” thực hiện ở các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Ninh Thuận, Lai Châu... Thiết kế và thực hiện cuộc thi Sáng tác kịch bản phim về tài nguyên nước, Vẽ tranh về nguồn nước... Năm 2012, chị Phượng thành lập Mạng lưới giáo dục tài nguyên nước Việt Nam (Water resources education network of Vietnam) trên mạng xã hội Facebook với hơn 1.500 thành viên gồm các nhà quản lý, nhà khoa học, phóng viên, nhà báo, học sinh, sinh viên, nhiếp ảnh gia...

“Ở nhà, tôi vẫn luôn dạy con phải biết tiết kiệm nước bởi đó chính là nguồn sống của mình. Nếu chúng ta cùng nhau chia sẻ, ai cũng có cơ hội sử dụng nước” - chị Phượng nói.