Một cửa hàng xăng dầu ở quận Bình Tân (TP.HCM) vừa kịp nhập thêm xăng vào sáng 10-2 để tiếp tục hoạt động - Ảnh: NHẬT THỊNH

Từ sau kỳ điều chỉnh giá của liên bộ Công thương - Tài chính vào ngày 11-2, anh Long - quản lý một đại lý xăng dầu tại Hà Đông (Hà Nội) - cho hay tình hình nguồn cung có cải thiện chút ít. Tuy vậy, cách thức lấy hàng đã thay đổi.

Cung cải thiện nhưng vẫn "nhỏ giọt"

Cụ thể, theo anh Long, nguồn cung xăng, đặc biệt là xăng RON95 các kho đều báo rất hạn chế. Các doanh nghiệp đầu mối, phân phối bán ra nhỏ giọt. 

"Trước đây một xe của tôi có 4 khoang, thường 2 - 3 ngày sẽ nhập xăng/lần thì nay mỗi ngày chỉ cấp cho 2 khoang, bán đủ lượng trong ngày. 

Do vậy, cùng một công lái xe nhưng lượng hàng mua được giảm một nửa, ngày nào cũng phải đi nhập hàng. Chi phí đội lên, doanh nghiệp đang lỗ khoảng 500 đồng/lít xăng dầu bán ra", anh Long nói.

Ngày 14-2, ông N. - giám đốc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại TP.HCM và các tỉnh miền Tây - cũng xác nhận tình trạng khan hiếm xăng dầu vẫn tiếp diễn trong khi mức chiết khấu xuống đáy. Nhiều doanh nghiệp đầu mối chỉ bán ra mức rất khiêm tốn, có nơi chỉ bán dưới 20m3. Như ngày

14-2, doanh nghiệp của ông chỉ mua vài mét khối để tiếp nhiên liệu cho cây xăng tại TP Cần Thơ nhưng doanh nghiệp đầu mối không muốn bán, phải làm đủ cách mới có được lượng xăng ít ỏi.

Tuy vậy, nếu hết xăng doanh nghiệp này không đóng cửa mà vẫn mở bán dầu hoặc ngược lại. Ông N. đề nghị: "Nhà quản lý nên đến kiểm tra các doanh nghiệp nhập khẩu, phân phối xem họ có còn hàng không, tại sao họ không bán hoặc bán ra nhỏ giọt, đó là mấu chốt vấn đề".

Phải chia tiến độ để phân phối

Tương tự, giám đốc một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại Tiền Giang cũng cho hay khan hiếm xăng dầu vẫn còn. Ngày 14-2, doanh nghiệp này vẫn nhập được hàng với mức chiết khấu 200 đồng, song doanh nghiệp đầu mối thông báo những ngày tới mức chiết khấu sẽ xuống 0 đồng.

Ông Đ. - giám đốc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu tại TP.HCM - cũng cho hay tình trạng khan hiếm xăng dầu còn tiếp diễn. Trong ngày 14-2, ông Đ. cũng như giám đốc các doanh nghiệp tương tự chạy đôn chạy đáo nhưng cả sáng chỉ có một doanh nghiệp mua được vài khối dầu. 

Đến chiều 14-2, các doanh nghiệp đầu mối đều báo không có hàng, chỉ phân phối lại cho các doanh nghiệp có cây xăng bán lẻ.

Giám đốc một doanh nghiệp trực thuộc Petrolimex khẳng định nguồn hàng trong hệ thống và đại lý trực thuộc luôn đảm bảo. 

Tuy nhiên, do thương nhân phân phối được mua từ nhiều nguồn, nên khi nguồn cung có dấu hiệu căng thẳng, nhiều đơn vị muốn nhập về lượng lớn hơn hoặc chuyển sang mua của Petrolimex. Tập đoàn không thể đáp ứng hết, chỉ cung cấp theo sản lượng bình quân mà đơn vị đã nhập hàng từ 3 tháng trước đó.

Tuy vậy, vị này thừa nhận do nguồn cung bị gián đoạn từ Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, trong khi nguồn hàng nhập khẩu nhanh nhất cũng phải mất khoảng 30 ngày nên hàng về trễ, khiến doanh nghiệp phải chia tiến độ phân phối hàng.

Về mức chiết khấu, đại diện doanh nghiệp thuộc Petrolimex đề nghị các đại lý, doanh nghiệp phân phối chia sẻ với doanh nghiệp đầu mối, đang chịu gánh nặng chi phí khi hàng nhập về trong bối cảnh giá thế giới tăng phi mã như hiện nay nhưng phải 10 ngày sau mới được tính theo giá bình quân.

Trước tình hình căng thẳng trên, nhiều doanh nghiệp đầu mối và phân phối xăng dầu kiến nghị bộ Công thương - Tài chính cần sớm thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng Lê Văn Thành về tính toán lại mức chi phí, lợi nhuận định mức, tránh doanh nghiệp lỗ sẽ bỏ bán.

Đồng thời, Bộ Công thương cần chỉ đạo để các thương nhân đầu mối đảm bảo nguồn cung, thực hiện đúng quy định về dự trữ lưu thông; cần sử dụng mức chi và trích lập quỹ bình ổn giá phù hợp, cân đối sức chịu đựng của doanh nghiệp.

Bộ ngành chưa thống nhất...

Trong khi đó, Bộ Công thương khẳng định sẽ phối hợp với Bộ Tài chính để tham mưu Chính phủ cơ chế điều hành giá xăng dầu trong nước phù hợp. 

Cụ thể, đề nghị Chính phủ cho phép liên bộ được linh hoạt điều hành giá xăng dầu trong nước để tiệm cận giá thế giới, có thể với tần suất từ 3 - 5 ngày ở thời điểm giá có biến động mạnh. 

Cho phép sử dụng quỹ dự trữ xăng dầu quốc gia khi cần thiết, cũng như xem xét nâng dự trữ xăng dầu bằng hiện vật.

Tuy vậy, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Tạ Anh Tuấn, thứ trưởng Bộ Tài chính, cho biết chu kỳ điều chỉnh vẫn giữ như mức hiện nay là 10 ngày. Bởi đây là quy định của nghị định 95 vừa có hiệu lực hơn một tháng.

Nói rõ hơn, ông Nguyễn Anh Tuấn, cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), cho biết việc quy định chu kỳ điều chỉnh giá là 10 ngày dựa trên tập quán mua bán hàng của các thương nhân xăng dầu đầu mối trong nước, bình quân giao hàng tính giá là 10 ngày. 

Liên bộ cũng cần có thời gian để theo dõi diễn biến, cập nhật thông tin thị trường để điều hành phù hợp. Đặc biệt, cần thực hiện bình ổn giá cho người tiêu dùng.

Kiến nghị cho phép điều chỉnh linh hoạt giá xăng dầu khi có biến động quá nhanh

TTO - TP.HCM kiến nghị Bộ Công thương đề nghị Chính phủ có phương án điều chỉnh giá xăng dầu linh động hơn. Bình thường 1 tháng 3 kỳ, nhưng trong trường hợp giá xăng dầu biến động quá nhanh thì phải điều chỉnh kịp thời.