Cách ChatGPT đang âm thầm thay đổi não bộ của loài người

Trên kho lưu trữ arXiv vào năm 2025, nghiên cứu "Bộ não của bạn trên ChatGPT: Tích lũy nợ nhận thức khi sử dụng trợ lý AI cho bài luận" đã đi sâu tìm hiểu tác động của việc sử dụng AI như ChatGPT trong quá trình viết luận đối với chức năng não bộ.

Nghiên cứu chia những người tham gia thành ba nhóm: nhóm tự viết luận, nhóm sử dụng công cụ tìm kiếm internet truyền thống và nhóm sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT và theo dõi hoạt động não bộ của họ bằng điện não đồ EEG trong suốt 4 tháng.

Kết quả nghiên cứu cho thấy AI tác động đến não bộ ra sao?

Kết quả sau ba buổi viết luận cho thấy sự khác biệt rõ rệt: nhóm tự viết có hoạt động não bộ mạnh mẽ nhất, nhóm sử dụng công cụ tìm kiếm truyền thống ở mức trung bình và nhóm dùng LLM có hoạt động não bộ yếu nhất.

Đáng chú ý, khi nhóm tự viết chuyển sang dùng LLM ở buổi thứ tư, trí nhớ và hoạt động não bộ của họ được cải thiện. Ngược lại, những người chuyển từ dùng LLM sang tự viết lại cho thấy hoạt động não bộ giảm sút.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc sử dụng LLM làm suy yếu kết nối thần kinh , giảm trí nhớ , thậm chí họ còn không nhớ nổi những gì mình đã viết chỉ sau vài phút. Lạm dụng LLM cũng khiến người dùng suy giảm ý thức sở hữu đối với bài viết của mình, khiến họ không còn cảm thấy gắn bó với công việc.

ChatGPT còn tác động đến ngôn ngữ và tư duy phản biện như thế nào?

Không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động não bộ, ChatGPT còn tác động đến cách chúng ta nói và viết. Một nghiên cứu khác, có tên "Sự sai lệch mô hình và thay đổi ngôn ngữ: Dấu vết của ngôn ngữ liên quan đến AI trong tiếng Anh nói không theo văn bản", đã phân tích hơn 22 triệu từ được sử dụng trực tuyến và trong podcast.

Kết quả cho thấy, sau khi ChatGPT được sử dụng rộng rãi, số lượng các từ vốn được AI ưu tiên như "tỉ mỉ", "chiến lược", "thu thập" và "vượt trội" tăng lên đáng kể. Nghiên cứu đặt ra câu hỏi: Liệu những từ ngữ "thông dụng" của AI có sớm thống trị ngôn ngữ và thay thế các mẫu câu, lời nói đặc trưng của mỗi người hay không?

Tóm lại, việc mắc lỗi và học hỏi từ những lỗi sai đó là yếu tố then chốt để củng cố hoạt động não bộ. Tuy nhiên, quá trình này sẽ không thể diễn ra nếu ChatGPT thay con người đảm nhiệm toàn bộ quá trình tư duy.

Xem thêm: Vì sao mức đóng BHXH bắt buộc lại tăng kể từ 1-1-2026?

Xem thêm: Hướng dẫn người lớn tuổi cách lấy vé xe buýt miễn phí trên VNeID

Xem thêm: 3 lỗi vi phạm giao thông liên quan đến ghế trẻ em bắt đầu bị xử phạt từ 1-1-2026