Tóc xanh vạt áo và dấu ấn thanh xuân

BÌNH MINH

Đâu đó giữa nhịp sống hiện đại đầy hối hả và tốc độ phát triển công nghệ nhanh chóng, có những người trẻ không ngừng trăn trở khi chứng kiến sự mai một của các giá trị truyền thống và quá khứ đáng tự hào.

Trước đây tôi từng nghĩ rằng cổ phục Việt chỉ có áo dài khăn đóng và áo the, cho đến khi đọc sách. Đã có một thế hệ những người trẻ đam mê cổ phong và cổ phục ra đời, trong đó có tôi.

TÔN THẤT MINH KHÔI

Không hẹn mà gặp, họ cùng nhau đi trên hành trình tìm lại hình ảnh nước Việt Nam ngàn năm văn hiến, lịch sử kiêu hùng qua các dự án khôi phục văn hóa - trải dài từ cổ phục, tái hiện hình ảnh các nhân vật lịch sử, đến tranh kỹ thuật số lấy cảm hứng từ phong cách mỹ thuật Đông Dương.

Mỗi dự án đều phảng phất sức sáng tạo mạnh mẽ của người trẻ, khát khao kế thừa và lan tỏa văn hóa Việt cho cộng đồng.

Ngày hội Việt phục

Sau bốn mùa tổ chức, cộng đồng những người yêu cổ phục nói riêng và người trẻ ở TP.HCM nói chung đã không còn xa lạ với ngày hội Tóc xanh vạt áo diễn ra hằng năm tại Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM).

Đứng sau chương trình gồm các buổi tọa đàm, trình diễn nghệ thuật và triển lãm quy tụ hàng chục gian hàng trưng bày các sản phẩm văn hóa, lịch sử Việt Nam trong ngày hội Tóc xanh vạt áo là Tôn Thất Minh Khôi - chàng trai sinh năm 1997.

Khôi kể cơ duyên sáng lập Tóc xanh vạt áo vào năm 2020, trong một lần ngồi trò chuyện cùng họa sĩ, nhà nghiên cứu lịch sử Phan Thanh Nam.

Gìn giữ văn hóa dân tộc với Tóc xanh vạt áo

Sự phát triển của Tóc xanh vạt áo cũng tạo ra động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của các hội, nhóm và thương hiệu trong lĩnh vực cổ phục, văn hóa, lịch sử Việt Nam. Một chặng đường dài, kết tinh của những nỗ lực, khát khao biến tầm nhìn và đam mê thành hiện thực.

Khôi kể phong trào cổ phong tại Việt Nam của những người trẻ manh nha thành lập trong giai đoạn ra mắt quyển sách Ngàn năm áo mũ của tác giả Trần Quang Đức, đi cùng với việc các hội nhóm trên mạng xã hội ra đời.

Tiêu biểu nhất là nhóm Đại Việt Cổ Phong, góp phần tăng thêm nhận thức của công chúng, thay đổi cách cộng đồng đón nhận cổ phục Việt Nam - cởi mở, tò mò hơn để tìm hiểu và cảm nhận được những nét đẹp của văn hóa quốc gia thể hiện qua trang phục.

Nhận định về chiến lược của nhiều quốc gia nhằm phát huy và lan tỏa văn hóa xưa, Minh Khôi dẫn chứng Hàn Quốc với sự thống nhất và bài bản.

Thậm chí các trang phục được quy định một bảng màu riêng, khi nhìn vào sẽ nhận ra ngay đó là trang phục truyền thống Hàn Quốc.

Từng năm trôi qua, Tóc xanh vạt áo ngày một phát triển, vững chãi hơn.

Trong mùa 4, sự kiện hướng đến kỷ niệm 280 năm ngày võ vương Nguyễn Phúc Khoát định chế áo dài, thu hút hơn 30 gian hàng và 6.000 bạn trẻ tham dự.

Nếu như ở mùa 1, hầu hết các bạn trẻ tham dự đều không có sẵn cổ phục Việt và phải thuê, mượn thì giờ đây mỗi người đều đã có trang phục cho riêng mình, tạo ra một bức tranh ngày hội đa dạng, nhiều sắc màu.

Những người tổ chức kỳ vọng trong mùa 5 dự kiến diễn ra năm 2025, sự kiện sẽ được chuẩn hóa với các tiêu chuẩn đầu vào cho những gian hàng về số lượng và chất lượng sản phẩm, đồng thời sẽ xây dựng chiến lược để thu hút nhiều người nước ngoài hơn đến tham quan. Chương trình dự kiến đồng thời diễn ra tại Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn ở đầu cầu Hà Nội.

Khôi nói anh cũng mong sẽ có nhiều cơ hội hơn để được đối thoại và làm việc cùng các cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực văn hóa, lịch sử, từ đó xây dựng một kênh trao đổi chung để cùng nhau gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc.

Nhiều người cũng biết Khôi là hậu duệ của võ vương Nguyễn Phúc Khoát. Những câu chuyện mà Khôi được nghe từ khi còn nhỏ qua lời kể và truyền dạy của ông nội vốn rất thâm hiểu văn hóa, lịch sử đã góp phần nuôi dưỡng niềm đam mê trong anh về văn hóa, lịch sử.

Năm 2015, Khôi từng lập trang blog Thiên Nam Lịch Đại Hậu Phi kể về những câu chuyện phía sau bức rèm nội cung, sau đó đồng sáng lập dự án Phượng Khấu - một bộ phim dã sử cổ trang Việt Nam.