Hiến kế tiến tới xã hội không dùng tiền mặt

Vì sao người Việt vẫn còn ngại sử dụng các phương thức thanh toán không tiền mặt?

Các phương thức thanh toán điện tử hiện nay thật sự tiện lợi để thay thế thanh toán tiền mặt?

Những giải pháp nào để đến cuối năm 2020, tỉ trọng tiền mặt trên tổng phương tiện thanh toán thấp hơn 10%?

Báo Tuổi Trẻ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam mở ra diễn đàn "Hướng đến một xã hội không dùng tiền mặt" trên Tuổi Trẻ Online.

Mời bạn đọc Tuổi Trẻ cùng tham gia thảo luận về chủ đề này. Ý kiến đóng góp, đặt vấn đề, nêu ý tưởng để góp phần xây dựng một nền kinh tế không tiền mặt tại Việt Nam gửi về địa chỉ mail: phituan@tuoitre.com.vn sẽ được chọn đăng và các tác giả sẽ được mời đến dự buổi hội thảo về chủ đề này vào ngày 15-1-2019 tại TP.HCM.

Diễn đàn "Hướng đến một xã hội không dùng tiền mặt" với sự đồng hành của Ngân hàng TMCP Á Châu và Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam.

H.NHUNG

Thanh toán không dùng tiền mặt bằng cách nào?

Đối với tiền điện, nếu chưa có tài khoản ngân hàng và đăng ký trích trả tự động, người dân có thể đến các điểm thu của các ngân hàng hoặc các cửa hàng tiện ích, cửa hàng điện thoại có thông báo "thu tiền điện" và tại 555 bưu cục trên địa bàn TP.HCM.

Người dân chỉ cần đọc mã số khách hàng, các điểm thu hộ này sẽ thu số tiền tương ứng với hóa đơn tiền điện các tháng.

Còn với hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, người dân có thể lập tài khoản tại các ngân hàng, đăng ký mở thẻ ATM.

Sau đó, người dân thực hiện thao tác chuyển khoản đến tài khoản của ngành điện tại các máy ATM hoặc có thể đăng ký tài khoản để sử dụng các dịch vụ thanh toán trực tuyến như Internet banking, SMS banking, mobile banking, ví điện tử...

Ngoài ra, khách hàng cũng có thể đến các ngân hàng để đăng ký chuyển khoản, ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi, trích nợ tự động.

Đối với tiền nước, người dân có thể thanh toán không dùng tiền mặt thông qua hệ thống ngân hàng bằng các hình thức như ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi, chuyển khoản qua thẻ ATM hoặc các dịch vụ thanh toán trực tuyến như MoMo, Payoo, Bankplus...

Ông Võ Quang Lâm (phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN):

Đưa thanh toán trung gian gần người dân

Để thanh toán điện tử thì kỹ thuật phải sẵn sàng, kết nối giữa EVN với các đơn vị, tổ chức trung gian thanh toán và ngân hàng.

Toàn bộ chi phí EVN chịu, người dân không phải chịu chi phí này, như đầu tư chi phí kết nối hệ thống ngân hàng, phần mềm quản lý tập trung khách hàng, phần mềm cổng thanh toán kết nối.

Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là thay đổi tư duy, người dân chưa quen thanh toán điện tử, phải vận động tuyên truyền.

Để tăng tỉ lệ người dân thanh toán tiền điện qua các kênh trung gian, EVN đặt mục tiêu cao hơn là toàn bộ các giao dịch giữa khách hàng với ngành điện được điện tử hóa, cấp độ cao.

Theo đó, năm 2018 bước đầu tiên là ký hợp đồng điện tử thay cho hợp đồng giấy với tất cả các giao dịch, tăng tỉ lệ sử dụng hóa đơn điện tử.

Ngành đã xây dựng kho thông tin dữ liệu riêng, mục tiêu là để bảo mật thông tin khách hàng và đảm bảo an toàn hệ thống khi thực hiện thanh toán qua các khâu trung gian, nâng cao độ tin cậy với khách hàng.

Bên cạnh đó, EVN cũng phối hợp với các địa phương tuyên truyền, vận động người dân trong việc đăng ký sử dụng các dịch vụ thanh toán trung gian.

EVN cũng sẽ phối hợp với các điểm bưu điện xã, đưa các hình thức thanh toán trung gian về gần người dân hơn, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, giảm thiểu thời gian đi lại, chi phí cho người dân khi đi thanh toán.

Ông Nguyễn Bá Diệp (phó chủ tịch ví điện tử Momo):

Bước ngoặt lớn

Với việc nghị quyết 02 của Chính phủ là bước ngoặt lớn, khởi động cho một năm đột phá của các dịch vụ thanh toán.

Chúng ta không thể có dịch vụ hành chính công cấp độ 4, có thành phố thông minh... nếu thiếu thanh toán điện tử.

Việc Chính phủ cho phép sử dụng ví điện tử và nạp tiền vào ví không thông qua tài khoản ngân hàng là bước đi phù hợp với xu thế.

Vì ví điện tử bản chất là công cụ phát triển tài chính toàn diện, nếu yêu cầu phải có tài khoản ngân hàng mới được sử dụng thì dịch vụ không thể đến với 70% dân số là người dân vùng sâu, vùng xa, những nơi dịch vụ ngân hàng chưa vươn đến.

Một trong những yếu tố thúc đẩy phát triển thanh toán qua ví điện tử là thanh toán dịch vụ công, nhất là thuế, phí và thương mại điện tử, vì vậy hạn mức thanh toán qua ví cần phù hợp để có thể thanh toán được những khoản như mua điện thoại, máy tính, đặt các kỳ nghỉ cho gia đình.

Ông Phạm Tiến Dũng (vụ trưởng Vụ thanh toán ngân hàng Nhà nước):

Nhiều thay đổi trong thanh toán điện tử

Với đề xuất những giao dịch về bất động sản cần phải thanh toán qua ngân hàng, nội dung này sẽ được rà soát các luật liên quan bởi trước đây ngân hàng Nhà nước đã nghiên cứu, xem xét vấn đề này nhưng chưa được vào vì vướng khi luật quy định đây là giao dịch dân sự, người ta có thể thỏa thuận về hình thức thanh toán.

Có một điểm rất quan trọng trong đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt là Chính phủ đã giao Bộ Tài chính sửa đổi cơ chế cho phép các tổ chức hành chính, sự nghiệp và doanh nghiệp được trả phí dịch vụ cho các dịch vụ thanh toán điện tử.

Vì lâu nay, rất nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử muốn tham gia thu phí dịch vụ nhưng Nhà nước không có cơ chế khuyến khích.

Như thu được 100.000 đồng tiền viện phí nhưng lại không được hưởng một đồng nào để tái đầu tư thì rất khó.

Ông Trần Đình Cường (phó giám đốc ngân hàng Nhà nước TP.HCM):

Phải tiện đôi đàng

Nghị quyết 02 của Chính phủ sẽ tạo cú hích cho thanh toán không dùng tiền mặt.

Tuy nhiên, trên thực tế khi mở rộng hình thức thanh toán mới cần tính toán đến phương thức sao cho tiện lợi với cả người cung cấp dịch vụ và người sử dụng dịch vụ.

Làm sao để người cung cấp dịch vụ chỉ cần kết nối với một đầu mối là hệ thống sẽ tự động kết nối và chấp nhận bất kỳ phương thức thanh toán không dùng tiền mặt nào.

Như vậy cả người mua lẫn người bán đều tiện, tránh trường hợp mạnh ai nấy làm sẽ rất rối và các đơn vị nhỏ chưa thể đầu tư hạ tầng công nghệ sẽ không biết bắt đầu từ đâu.

N.AN - L.THANH - A.HỒNG ghi