Phó thủ tướng Vũ Đức Đam trò chuyện và gửi lời cảm ơn tới những người dân đã đóng góp lớn trong việc xây dựng văn hóa đọc những năm qua - Ảnh: THIÊN ĐIỂU

Sáng 18-4, Bộ Thông tin và truyền thông tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết 5 năm thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Ngày sách Việt Nam.

Ông Võ Văn Thưởng - ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng, trưởng Ban Tuyên giáo trung ương, ông Trần Thanh Mẫn - bí thư Trung ương Đảng, chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, ông Vũ Đức Đam - phó thủ tướng Chính phủ cùng lãnh đạo nhiều bộ ngành, địa phương tham dự hội nghị.

Chấn hưng văn hóa đọc là chấn hưng cái gốc của một dân tộc

Mở đầu bài phát biểu khai mạc hội nghị, ông Nguyễn Mạnh Hùng - phó trưởng Ban Tuyên giáo trung ương, bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông - khẳng định qua 30 năm phát triển kinh tế thị trường thì tỉ lệ đọc sách của người dân Việt Nam ngày càng giảm đi.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông dẫn kết quả một khảo sát quốc tế năm 2016 cho thấy người Việt ít đọc sách hơn nhiều so với các nước trong khu vực: chỉ có 30% người Việt đọc sách thường xuyên, 44% người Việt thỉnh thoảng mới đọc sách, và 26% hoàn toàn không đọc sách.

Trong khi người Ấn Độ đọc gần 11 giờ/tuần, người Đài Loan đọc 5 giờ/tuần, người Nhật Bản đọc 4giờ/tuần, Hàn Quốc 3 giờ/tuần… thì người Việt Nam trung bình đọc chưa tới 1 giờ/tuần.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông cho biết hiện người Việt thụ hưởng 4,2 cuốn sách mới mỗi năm, nhưng trong đó 2,3 cuốn là SGK. Như vậy mỗi người mỗi năm chỉ thực sự thụ hưởng gần 2 cuốn sách mỗi năm.

Đây là tỉ lệ rất thấp trên thế giới. Malaysia là một nước gần chúng ta thì mỗi người dân trung bình được thụ hưởng 12 cuốn sách mỗi năm, gấp 4 lần Việt Nam.

Thậm chí, một số quốc gia còn có luật liên quan đến văn hóa đọc như Nhật Bản có luật Chấn hưng văn hóa đọc và Luật khuyến khích hoạt động đọc sách ở trẻ em.

Ngày 24-2-2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21-4 hằng năm là Ngày sách Việt Nam, nhằm 3 mục tiêu: khuyến khích người Việt Nam đọc sách; tôn vinh giá trị sách và nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, tổ chức xã hội đối với việc phát triển và xây dựng văn hóa đọc Việt Nam.

5 năm qua, số cuốn sách tăng 22%, số bản sách tăng 55%. Ngày sách Việt Nam về tận huyện, xã; tủ sách về từng lớp học và từng gia đình; Tết nhiều người, nhiều nơi đã chọn sách để lì xì cho trẻ em; Hà Nội và TP HCM đã có đường sách; hằng năm đã tổ chức Giải thưởng sách quốc gia; 10 NXB đầu tiên đã chuẩn bị cho xuất bản sách điện tử…

Tuy nhiên, Bộ Thông tin và truyền thông tiếp tục đặt những mục tiêu cao hơn như 5 năm tới phải đưa số cuốn sách tăng 50%, số bản sách tăng 100%.

Ông Hùng hứa hẹn trong các năm tới, nhiều cơ chế chính sách mới để chấn hưng văn hóa đọc Việt Nam như: giải thưởng sách quốc gia sẽ được đổi mới, quy mô lớn hơn, thu hút sự quan tâm của xã hội.

Ngoài ra nhiều hoạt động thiết thực sẽ được thực hiện "... để chúng ta thật sự là một dân tộc ham học, ham đọc sách để chấn hứng văn hóa đọc của người dân Việt Nam, để mỗi người dân Việt Nam đều học cả đời, đọc sách cả đời... - chấn hưng văn hóa đọc cũng chính là chấn hưng cái gốc của một dân tộc", bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông kết luận.

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam mong muốn công chức nhà nước cần phải gương mẫu đọc nhiều hơn - Ảnh: THIÊN ĐIỂU

_{Công chức phải đọc nhiều hơn}

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định: không cần nói nhiều về sự cần thiết của việc đọc sách đối với sự phát triển của mỗi cá nhân và của đất nước bởi điều đó đã quá rõ ràng.

"Sự hiếu học là điều vô cùng quý giá với từng người, gia đình, cộng đồng, dân tộc… Trường học vĩ đại nhất chính là sách", phó thủ tướng nói.

Phó thủ tướng nhắc tới 4.000 năm văn hiến, tới truyền thóng hiếu học của dân tộc ta, tới phong trào Diệt giặc dốt, Bình dân học vụ mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chú trọng thực hiện ngay từ những ngày đầu giành được độc lập dân tộc như một sự khơi gợi quyết tâm vực dậy văn hóa đọc hiện nay.

Phó thủ tướng cảm ơn "những người có tấm lòng" đã cống hiến thầm lặng gây dựng văn hóa đọc trong cộng đồng những năm qua, giúp văn hóa đọc có bước phát triển rất đáng mừng như sách đã đến nhiều vùng sâu, vùng xa, hải đảo.

Theo Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, qua năm năm, tuy kết quả đạt được là đáng khích lệ nhưng vẫn cần phải nỗ lực rất lớn để phong trào đọc sách lan tỏa trong toàn xã hội. Đặc biệt, phó thủ tướng lưu ý để phong trào đọc sách lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng thì ông mong muốn trước tiên phải được bắt đầu từ cán bộ công chức trong bộ máy nhà nước.

"Nếu công chức dành thời gian để đọc, trước tiên là đọc văn bản rồi đọc sách, thì công việc của họ sẽ có được kết quả tốt hơn nhiều", phó thủ tướng nói. Theo ông, hiện không ít công chức nhà nước đang còn rất lười đọc, ngay cả đọc văn bản liên quan tới công việc của mình.

Phó thủ tướng đã đưa ra một số giải pháp thời gian tới cần thực hiện để nâng cao văn hóa đọc, trong đó phó thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu các cơ quan quản lý, hội đoàn cần tạo môi trường khuyến khích mọi người tham gia viết sách hay để hấp dẫn người đọc.

Mỗi gia đình, nhà trường cần xây dựng môi trường cho trẻ đọc sách

TTO - Trước thực trạng văn hóa đọc của người Việt Nam chưa cao, ông Từ Lương - Phó giám đốc Sở Thông tin - truyền thông TP.HCM, nhấn mạnh mỗi gia đình, nhà trường cần xây dựng môi trường cho trẻ đọc sách.