Mẹ xinh đẹp, hiền hậu, nói năng rất dễ nghe, ba làm kinh tế rất giỏi, luôn hết lòng vì các con. Thế nhưng, cậu con trai đầu lòng 18 tuổi lại chỉ thích ngủ nướng và đi uống cà phê tán dóc với bạn bè. Đó là câu chuyện của một gia đình đang ngụ tại Q.1, TP.HCM.

Không có ước mơ

Cậu con trai tên V.Q.H. đã tâm sự "mình không có ước mơ gì. Mình cũng không biết học để làm gì? Có lẽ do cuộc sống quá đủ đầy. Nhà mình có 3 nhà mặt tiền ở Q.1. Ở một cái, cho thuê 2 cái còn lại... Nhà có người giúp việc phục vụ mọi thứ, từ ăn uống đến ủi đồ, dọn dẹp. Nói thật, mình chỉ thích ngủ và chơi game nhất".

Nhiều bà mẹ than trên các diễn đàn về học tập như "ôi, con người ta chăm thế, chứ con tôi ủn mãi vẫn không chịu học". Nhiều trẻ hiện nay dù được gia đình cho đi học hết thầy này đến cô nọ nhưng trẻ lại không muốn học, không biết học để làm gì?

Chị P.T.N., 42 tuổi, ngụ ở Q.10, than thở ngày trước ở quê chị phải đi bộ nhiều cây số mới đến được trường học. Dù trời mưa hay trời nắng cũng phải tự đi vì gia đình nghèo, ba mẹ đông con với lại ở quê ngày đấy các bạn bè cùng trang lứa thường tự đi học hết. Vậy mà lúc nào cũng thích đi học, sách truyện rất ít nên mượn được cuốn sách nào thấy quý lắm, đọc từng chữ...

Giờ con gái chị học lớp 8 ở một trường điểm, ở chung cư cao cấp, cha mẹ quan tâm hết mực, chăm sóc, phục vụ ăn uống tận tình nhưng con lại không thích học, cũng không chăm chỉ, cố gắng. 

Chị N. đang rất lo lắng vì chị biết nếu con chị cứ như thế này thì khi ra đời sẽ rất khó để tự nuôi chính bản thân, chứ chưa nói đến làm được điều gì đó cho xã hội.

Chuyên gia tâm lý Ngô Xuân Điệp, khoa tâm lý học Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, phân tích nhiều ông bố bà mẹ đã nuôi trẻ quá đầy đủ, quá dư thừa, trẻ chưa muốn, chưa nói gì đã có.

"Việc ăn uống là bản năng của con người, đói sẽ ăn, thậm chí ăn sẽ thấy ngon hơn, thế nhưng chúng ta còn tước đoạt cả quyền thèm ăn của trẻ. Trẻ chưa thấy đói, chưa muốn ăn đã được cha mẹ bắt ăn hết món này đến món khác. 

Chuyện học tập của trẻ cũng thế, nhiều bậc cha mẹ kỳ vọng quá nhiều vào các con, không biết năng lực thật sự của con ở đâu, con muốn gì mà chỉ muốn con làm theo mong muốn của mình, thực hiện ước mơ còn dang dở của mình. 

Nhiều cha mẹ tự sắp xếp cho con học ở trường này, trường kia trong khi đứa trẻ cảm thấy mệt mỏi, thậm chí ngán ngẩm nhưng cũng không dám nói".

Theo chuyên gia tâm lý Ngô Xuân Điệp, "cha mẹ nào cũng yêu thương con, cũng mong muốn những điều tốt đẹp nhất cho con của mình nhưng cũng phải nhìn lại cách mình chăm sóc, yêu thương con. Chỉ có sự yêu thương sáng suốt mới giúp trẻ phát triển tốt, chứ sự yêu thương mù quáng còn có thể "hại" một đứa trẻ".

Vị chuyên gia này khuyên các bậc cha mẹ đừng quá bao bọc, mà tùy từng độ tuổi của trẻ, cần để cho trẻ tự làm những việc trẻ có thể làm, thậm chí giao thêm việc, tạo điều kiện cho trẻ ngày một tự lập, học được nhiều kỹ năng.

Sẽ ngạc nhiên vì khả năng của trẻ

Chị N.T.L., 38 tuổi, đang làm một công ty nước ngoài ở Q.1, thu nhập cao, có một cô con gái đang học lớp 5. Khi con còn nhỏ chị đã giao việc cho con. Đến nay con chị đã biết dậy sớm nấu ăn sáng cho cả nhà dù chỉ là món trứng ốp la và bánh mì, biết lau nhà, rửa chén, nấu cơm, đổ rác...

Chị nói ra ngoài xã hội không ai cho không mình cái gì cả và con chị cũng phải hiểu được rằng con phải cố gắng học tập, làm việc thì sau này con mới có được những thứ mà con muốn. Chị chỉ cho con học thêm những môn nghệ thuật như vẽ, đàn piano, múa... Nếu con muốn học, con phải làm tốt việc nhà trong bao nhiêu tháng mới được mẹ đăng ký môn học mà con muốn.

Chị L. cho hay trong gia đình chị là một bà mẹ rất yêu thương con nhưng lại là một bà mẹ "khó tính". "Khó tính" là chị luôn yêu cầu con chị phải làm việc, phải tập luyện thể dục thể thao, siêng năng trong học tập, không ngại khó, ngại khổ....

Trong hành trình nuôi dạy con, chị L. phát hiện ra rằng đứa trẻ có rất nhiều khả năng mà nhiều khi các bà mẹ không đánh giá được hết. Do vậy, cha mẹ nên tự tin cho trẻ làm, và sẽ ngạc nhiên về khả năng của trẻ.

Chỉ có sự dày công luyện tập, sự cố gắng từng ngày mới giúp trẻ có khả năng tự học và đạt được những kết quả như mong muốn. Đó là điểm khởi đầu cho hành trình gầy dựng mục tiêu, và xa hơn là ước mơ. Từng viên gạch đá từ từ được đắp bồi mới xây nên đường dài là vậy.

Những ước mơ không có bóng dáng internet và tivi

TTO - Chiếc tivi nhà bé Y Ly đã hỏng 2 năm nay nhưng không có tiền sửa. Bé Thanh Minh đã học tin học nhưng lại không có điều kiện để biết internet là gì.