Phóng to

Chị Đào và bé Phương rời bệnh viện về nhà - Ảnh chụp lại từ phim

Say mê phương thức phản ánh chân thực, Nguyễn Kim Hải (28 tuổi, phóng viên ban thời sự Ðài truyền hình Việt Nam) đã tham gia một khóa đào tạo làm phim tài liệu do các đạo diễn phim tài liệu nổi tiếng người Pháp giảng dạy, và bị lôi cuốn bởi phương pháp làm phim tài liệu kiểu điện ảnh trực tiếp.

960 phút quay cho bộ phim 71 phút 15 giây

Luôn ở bên con nảy mầm từ một dịp Nguyễn Kim Hải đến khoa ung bướu Bệnh viện Nhi trung ương thực hiện chương trình thời sự về các y, bác sĩ nhân ngày 27-2. Tình cờ, cô được một bác sĩ giới thiệu làm quen bệnh nhân ung thư máu Phan Thanh Phương và mẹ của cháu. "Tôi giật mình tự hỏi, sao một cậu bé 8 tuổi đẹp và thông minh một cách lạ lùng lại mắc căn bệnh quái ác này?".

Luôn ở bên con là cuộc hành trình chiến đấu, vật lộn với căn bệnh hiểm nghèo của hai mẹ con cậu bé Phương - con trai đầu lòng và cũng là đứa con duy nhất của hai vợ chồng hiếm muộn. Hạnh phúc tưởng chừng sẽ mỉm cười nhưng đến năm 3 tuổi căn bệnh ung thư quái ác đã đưa cuộc đời hai mẹ con sang một ngã rẽ bất hạnh.

"Khi tôi đưa ra ý định đề tài, đạo diễn phim tài liệu người Pháp Andre Vain đã động viên tôi nên theo đuổi đề tài và đi khảo sát thật kỹ về nhân vật mà mình định làm phim" - Nguyễn Kim Hải kể.

Hơn một tháng, ngày nào cô cũng vào bệnh viện chơi và ngủ lại với Phương một vài giờ. "Trưa ở cơ quan, tôi tranh thủ chạy qua chơi, buổi tối cũng ghé qua nói chuyện và ngủ với Phương một lúc rồi mới về. Dần dần cả hai mẹ con cũng chia sẻ cởi mở. Bé Phương thường kể với tôi rất nhiều chuyện.

Vậy mà đến khi tôi hỏi bé: "Phương ơi, cô muốn làm một bộ phim về con. Cô mang máy đến quay phim về con được không?", cậu bé ngồi im, không nói gì nữa. Lúc đó tôi rất lo lắng nhưng cũng bình tĩnh và bảo Phương: "Cô chỉ làm phim khi nào cháu đồng ý". Từ hôm sau tôi mang máy quay, chiếc máy mà tôi định sử dụng để thực hiện bộ phim, đến cho Phương và các bé trong phòng làm quen. Khi cháu đã tự nhiên hơn, không còn để ý đến ống kính nữa tôi mới bắt đầu thực hiện bộ phim của mình" - Hải tâm sự.

Ấn tượng khó phai nhất khi xem Luôn ở bên con là cách dựng phim theo phương pháp điện ảnh trực tiếp: không sử dụng âm thanh giả, không âm nhạc, không lời bình. Xuyên suốt bộ phim là âm thanh, tiếng động và lời thoại mộc của nhân vật. Phim cũng không được viết kịch bản sẵn, khi quay không được dàn dựng cảnh mà phải để mọi thứ hoàn toàn tự nhiên... "Quay hết 16 đĩa, tổng cộng 960 phút, về dựng lại được một bộ phim 71 phút 15 giây".

Vượt qua ranh giới mong manh...

"Bình thường nếu có gặp mẹ con Phương trên đường, chắc chắn tôi cũng sẽ quên nhanh và không bận tâm. Nhưng khi đã cùng với họ trải qua những nỗi đau đớn, tôi thật sự đồng cảm sâu sắc. Chính nghị lực phi thường và thái độ của chị Ðào, mẹ Phương, đã giúp tôi vượt qua ranh giới mong manh giữa sự cảm thông sâu sắc với lòng thương hại thông thường. Chị Ðào đã cấm con không được đòi quà, nhận tiền mỗi khi tôi có ý định tặng cháu hay giúp đỡ chị về mặt vật chất".

Chính vì vậy, Nguyễn Kim Hải mong muốn khán giả không phải thương hại đối với nỗi bất hạnh của số phận mẹ con chị Ðào. Mặc dù, nỗi bất hạnh của mẹ con chị đã lên đến đỉnh điểm khi từ bệnh viện trở về quê, mảnh đất do chính chị khai hoang từ những năm 1980 lại bị chính quyền thu lại để cắt cho người khác ở. Chị Ðào phải trả gần 100 triệu đồng để chữa bệnh cho con, phải bán nhà, "vay quàng vay xiên" khắp nơi, nhưng vẫn động viên con trong cơn đau đớn vì điều trị hóa chất: "Cây ở rừng Trường Sơn bị gieo bao nhiêu hóa chất mà vẫn vươn lên đấy thôi".

Bộ phim kết thúc bằng hình ảnh chỗ Phương ngồi trong lớp học trống vắng và lời đề "Tặng Phương". Nguyễn Kim Hải cho hay bộ phim này cô thực hiện xong năm 2009 và đầu năm 2010, bé Phương đã mất. Nhưng với bộ phim này, hình ảnh cậu bé Phương thông minh, lạc quan, yêu đời sẽ là động lực cho biết bao em nhỏ đang chiến đấu với căn bệnh ung thư tàn nhẫn.

__________

Tin bài liên quan:

Không cần tiền, chỉ cần cơ chếĐiện ảnh Việt Nam đoạt 2 giải tại VNIFFBước chuyển cho điện ảnh ViệtCoi trọng điện ảnh của chính mình