Toàn cảnh khủng hoảng UkraineNga dọa trả đũa nếu bị trừng phạtChâu Âu hứa rót 11 tỉ euro cho Ukraine

Niềm vui chứng khoán tăng trở lại ở sàn New York ngày 4-3 - Ảnh: Reuters

Lần đầu tiên kể từ khi căng thẳng leo thang, Nga và Ukraine đã có các cuộc liên lạc cấp cao. Thủ tướng lâm thời Ukraine Arseny Yatseniuk hôm 4-3 (giờ địa phương) phát biểu với báo giới: “Các cuộc tham vấn đã bắt đầu ở cấp bộ trưởng”.

AFP dẫn lời ông Yatseniuk nói các cuộc tham vấn với Nga chủ yếu tập trung vào tình trạng của gói cho vay 15 tỉ USD mà Matxcơva cam kết với chính quyền Yanukovych hồi tháng 12-2013. Ông nói Kiev muốn biết liệu Matxcơva vẫn có ý định cấp tiếp khoản tiền 2 tỉ USD trong số 15 tỉ USD kể trên như đã hứa hay không.

EU hôm qua cũng tuyên bố sẽ hỗ trợ Ukraine ít nhất 11 tỉ euro trong vòng vài năm tới. Tuy nhiên, Ukraine có thể phải ký một thỏa thuận vay với IMF mà trong đó ràng buộc nhiều biện pháp cải tổ khắt khe.

Ukraine không muốn đánh nhau

Theo Reuters, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có cuộc gặp với Tổng thống Pháp François Hollande, Ngoại trưởng Anh William Hague và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ở Paris (Pháp) ngày 5-3 (giờ địa phương) về vấn đề Libăng. Sau đó ông Kerry đã có cuộc hội đàm riêng với người đồng cấp Nga Lavrov về vấn đề Ukraine. Đây cũng là cuộc gặp đầu tiên giữa hai ngoại trưởng kể từ khi cuộc khủng hoảng ở Ukraine leo thang.

Ngoại trưởng lâm thời Ukraine Andriy Deshchitsia cũng đang ở Paris để hội đàm với các quan chức Pháp và ông Kerry. Ngoại trưởng Mỹ đã lên tiếng kêu gọi ông Lavrov gặp gỡ ông Deshchitsia để khởi động đàm phán giải quyết khủng hoảng ở Crimea một cách hòa bình. Nga vốn không công nhận chính quyền lâm thời hiện nay ở Ukraine. Tuy nhiên, ông Deshchitsia nêu rõ quan điểm muốn thúc đẩy một giải pháp hòa bình. “Chúng tôi muốn giữ đối thoại và quan hệ tốt đẹp với người dân Nga. Chúng tôi muốn giải quyết cuộc xung đột này một cách hòa bình và không muốn đánh nhau với người Nga” - ông Deshchitsia phát biểu khi vừa đến Paris.

Trong một diễn biến liên quan, như Reuters đưa tin, NATO và Nga cũng sẽ tổ chức hội đàm song song ở Brussels (Bỉ) trước những quan ngại việc binh sĩ Nga và Ukraine đối đầu ở Crimea có thể làm phát sinh bạo lực hoặc Matxcơva sẽ can thiệp vào khu vực này.

Quan sát viên đến Ukraine

Giới chức Mỹ cũng cho biết hôm 4-3 (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã thảo luận với Thủ tướng Đức Angela Merkel về một giải pháp cho cuộc khủng hoảng ở Ukraine. AFP cho biết đôi bên đã nhất trí tầm quan trọng của việc xuống thang tình hình, cùng việc cử các quan sát viên quốc tế đến Ukraine cũng như khởi động đàm phán giữa Matxcơva và Kiev.

Tại Washington, Tổng thống Mỹ Barack Obama thừa nhận Nga có các lợi ích hợp pháp ở Ukraine nhưng điều đó không cho ông Putin quyền can thiệp quân sự. Giới chức Mỹ nói thêm rằng việc xuống thang đối với phía Nga bao gồm việc lui quân về các căn cứ ở Crimea và sự hoài nghi của Nga về tính hợp pháp của chính quyền lâm thời ở Kiev sẽ được giải quyết thông qua bầu cử vào tháng 5.

AFP hôm qua cũng dẫn một nguồn tin ngoại giao nói 15 nước thành viên của Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) đã nhất trí gửi các quan sát viên quân sự tới Ukraine. “15 nước, trong đó có Mỹ, các nước châu Âu và Trung Á, sẽ tham gia sứ mệnh này” - nguồn tin này cho biết. Hiện chưa rõ khi nào sứ mệnh này bắt đầu. Các quan sát viên quân sự sẽ không có vũ trang và mỗi nước thành viên OSCE sẽ cử hai người.