Các thanh sát viên LHQ sẽ trở lại Syria điều tra

Phóng to

Cảnh sát tuần duyên Ý tiếp nhận những người tị nạn tự xưng người Syria đi đường biển đến nước này ngày 17-9 Ảnh: Reuters

Hiệp một chấm dứt với việc Tổng thư ký (TTK) Liên Hiệp Quốc (LHQ) phải hoan nghênh Syria nay “đường hoàng” tham gia công ước chống vũ khí hóa học của LHQ cùng với cả thế giới dù vẫn đang bị nghi kỵ đã sử dụng khí sarin sát hại dân chúng.

Hiệp hai bắt đầu sáng 16-9 khi TTK Ban Ki Moon nhận xét với Hội đồng Bảo an (HĐBA) về bản báo cáo của phái bộ điều tra LHQ về “những cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học ở Syria” với kết luận đã có sử dụng vũ khí hóa học, đó là một tội ác, với đầy đủ bằng chứng và vật chứng. Song éo le thay, việc xác định tên kẻ thủ ác không phải là công việc của TTK LHQ, mà là của HĐBA, và ông mong rằng HĐBA sẽ đoàn kết để thực thi công lý cho được! Văn thư của ông Ban gửi đến HĐBA và Đại hội đồng LHQ, kèm theo bản báo cáo của phái bộ điều tra, nêu rõ “Cộng đồng quốc tế có một trách nhiệm tinh thần là buộc những kẻ thủ ác chịu trách nhiệm về tội ác chúng đã gây ra ở khu vực Ghouta tại Damascus” hôm 21-8. “Cộng đồng quốc tế” chính là HĐBA và “kẻ thủ ác” thì còn mơ hồ lắm!

Chưa khởi sự hiệp hai mà đã có thể thấy hậu sự của hiệp này: sẽ lại không có một nghị quyết HĐBA nào hài tội “kẻ thủ ác”, tối đa chỉ là một nghị quyết buộc nhà cầm quyền Syria giao nộp vũ khí hóa học đúng theo tinh thần công ước giải trừ vũ khí hóa học mà nhà nước này mới vừa xin tham gia hôm 14-9.

Vấn đề làm điên đầu các bên muốn “trừng phạt” ông Assad là đưa ông này ra trước vành móng ngựa, chứ không phải là làm sao xử lý các kho vũ khí hóa học!

Có thể hình dung kịch bản sau: sau một tháng, tính từ ngày đệ đơn tham gia công ước giải trừ vũ khí hóa học (14-9), ông Assad sẽ mời các thanh tra LHQ đến tham quan các kho vũ khí, thong thả giao nộp, “sếp” nào có dư tiền bạc, dư khả năng xử lý giùm, muốn chở đi đâu thì chở...!

Không đưa ông Assad ra tòa được, ít nhất phương Tây cũng xử được kho vũ khí. Dẫu sao cũng là một “thắng lợi”, ít ra không để mấy phe phái trong liên minh “tả-pí-lù” mấy chục nhóm đối lập giành được mớ vũ khí hóa học đó vào tay.

“Đích ngắm” của phía Mỹ hai tuần trước - “răn đe” ông Assad bằng một cuộc đột kích - giờ chỉ còn là giải giới vũ khí hóa học ông này. Ngoại trưởng John Kerry hôm 16-9 ở Paris đã điều chỉnh thước ngắm của mình trước hai đồng sự Anh và Pháp: “Chế độ Syria không có chọn lựa nào khác hơn là cam kết loại bỏ các vũ khí hóa học đó. Tôi muốn nhắc lại rằng chỉ vài ngày trước, chế độ này còn chối biến không có bất cứ vũ khí nào như vậy... Nay vấn đề là làm sao nhanh chóng thực thi thỏa thuận này sao cho loại bỏ một lần cho xong nguy cơ của một cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học của chế độ Syria...”.

Ông Kerry nay hài lòng với cái “mề đay” Syria từ bỏ vũ khí hóa học. Hai ngoại trưởng Hague và Fabius cũng phụ họa rằng Assad mà quanh co thì... sẽ biết tay. Câu chuyện “giải phóng Syria” nay được lái sang “định hướng” mới này.

Hiệp hai này sẽ huề cả làng, cho dù có người trong bụng còn ấm ức vì không hạ bệ được ông Assad!