Nhật - Trung hội đàm căng thẳng và "u ám"

Phóng to

Thủ tướng Noda đề cập đến vấn đề tranh chấp lãnh hải khi phát biểu trước Đại hội đồng LHQ trong kỳ họp lần thứ 67 - Ảnh: Reuters

Phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, Thủ tướng Noda kêu gọi thắt chặt việc áp dụng luật pháp để giải quyết các xung đột một cách hòa bình. Ông Noda chỉ trích những quốc gia áp đặt quan điểm lên các nước khác thông qua vũ lực hoặc đe dọa “là không thể chấp nhận được”.

Trong bài phát biểu, Thủ tướng Noda không đề cập cụ thể Trung Quốc hay Hàn Quốc nhằm tránh làm căng thẳng leo thang, và nói rằng Nhật Bản hoặc bất kỳ nhà nước nào đều có nghĩa vụ “bảo vệ hòa bình, bảo đảm sự an toàn cho công dân mình, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ và lãnh hải”.

Tại buổi họp báo sau đó, Thủ tướng Noda nói Trung Quốc đã hiểu sai lệch vấn đề và Nhật Bản yêu cầu chấm dứt ngay các hành động tấn công công dân và các cơ sở doanh nghiệp Nhật Bản tại Trung Quốc.

“Hiện nay quần đảo Senkaku được biết đến là một phần lãnh thổ của chúng tôi căn cứ theo lịch sử và luật pháp quốc tế. Rõ ràng không tồn tại tranh chấp lãnh thổ nào tại quần đảo, do vậy sẽ không có thỏa hiệp từ quan điểm cơ bản này, tôi khẳng định vậy” - Thủ tướng Noda nói.

Về việc quốc hữu hóa quần đảo Senkaku, Thủ tướng Noda cho biết: “Một phần của quần đảo Senkaku từng do một công dân sở hữu và nay được chuyển giao quyền sở hữu cho chính phủ để bảo đảm việc quản lý ổn định hơn. Đây không phải là một vụ mua bán mới. Đây là việc nhượng quyền sở hữu quần đảo phù hợp với luật pháp Nhật Bản”.

Ông Noda nói Nhật Bản đã giải thích điều này với Trung Quốc trong một thời gian dài, “tuy nhiên dường như Trung Quốc chưa hiểu ra vấn đề, do vậy xảy ra những hành động bạo lực và đập phá chống lại công dân, tài sản Nhật Bản ở Trung Quốc. Chúng tôi cật lực yêu cầu Trung Quốc phải bảo vệ công dân và tài sản Nhật Bản ở nước này”.

Thủ tướng Noda tự tin tuyên bố Nhật Bản sẽ đạt được chiến thắng nếu vấn đề được đem ra trước Tòa án công lý quốc tế (ICJ), đồng thời nói rằng Nhật Bản sẽ giải quyết căng thẳng một cách bình tĩnh để bảo đảm không ảnh hưởng quan hệ song phương giữa Nhật Bản và Trung Quốc.

Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì đã nói với người đồng cấp Nhật Bản Koichiro Gemba tại cuộc họp bên lề ở Liên Hiệp Quốc rằng Nhật Bản “vi phạm nghiêm trọng” chủ quyền của nước này. Một quan chức Nhật Bản từ New York xác nhận với AFP rằng cuộc hội đàm giữa hai ngoại trưởng diễn ra căng thẳng, nhưng cả hai bên nhất trí duy trì đối thoại.