Phóng to

Các chiến đấu cơ trên tàu sân bay USS Carl Vinson (Mỹ) đang trên đường tới vùng Vịnh -Ảnh: Reuters

Nổ xe bom, nhà khoa học hạt nhân Iran chếtMỹ, Israel phủ nhận cáo buộc ám sát nhà khoa học Iran

Ngày 12-1, báo Nga Kommersant dẫn lời thư ký Hội đồng an ninh Nga Nikolai Patrushev cảnh báo khả năng Mỹ tấn công Iran “là nguy cơ hoàn toàn có thật”. “Leo thang quân sự nhiều khả năng sẽ xảy ra, và Israel đang thúc ép Mỹ hành động” - ông Patrushev khẳng định.

“Mỹ đang xem Iran là vấn đề số 1. Họ muốn biến Tehran từ một kẻ thù thành một đối tác trung thành, và để làm được điều đó cần thay đổi chế độ cầm quyền này bằng mọi cách” - ông Patrushev nêu rõ.

Không là “cuộc diễn tập”

Nhật giảm nhập dầu Iran Theo Reuters, ngày 12-1 Chính phủ Nhật Bản cam kết sẽ thực hiện các bước mạnh mẽ để giảm nhập khẩu dầu từ Iran. Có mặt tại Tokyo, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner hoan nghênh quyết định này của Nhật và cho biết Washington đang tìm cách loại bỏ hoàn toàn Ngân hàng Trung ương Iran khỏi hệ thống tài chính toàn cầu.

Nhiều diễn biến đang cho thấy một sự leo thang quân sự đã bắt đầu ở phía Mỹ và phương Tây. AFP ngày 12-1 cho biết tàu sân bay Mỹ USS Stennis đang di chuyển trên biển Oman, gần cửa ngõ vào eo biển Hormuz. Một máy bay do thám không người lái RQ-4 Global Hawk từ tàu sân bay này đã được triển khai để giám sát mọi hoạt động trên bờ biển Iran và eo biển Hormuz. Bộ Quốc phòng Mỹ lại mới cho biết tàu sân bay USS Carl Vinson, với một tàu tuần dương và một tàu khu trục đi kèm cùng 80 máy bay, đã đến vùng Vịnh. Cùng lúc, hải quân Mỹ cũng tiết lộ tàu sân bay USS Abraham Lincoln đang di chuyển trên Ấn Độ Dương và sẽ tới vùng Vịnh.

Trong khi đó trang tin quân sự Israel DEBKAfile tiết lộ Mỹ đã triển khai khoảng 9.000 quân đến Israel. Tướng không quân Mỹ Frank Gorenc khẳng định đây không phải là một “cuộc diễn tập”. Giới quan sát Israel đánh giá Mỹ đang chuẩn bị để sẵn sàng với khả năng chiến tranh Iran nổ ra hoặc nguy cơ Tehran đóng cửa eo biển Hormuz.

Ngoài Mỹ, Anh đã cử tàu chiến hiện đại HMS Daring, được trang bị công nghệ bắn chặn tên lửa, tới biển Oman. Tàu sân bay Pháp Charles de Gaulle cũng sẽ có mặt tại đây. Canada cũng đưa tàu chiến HMCS Charlottetown tới Địa Trung Hải. Báo Canada Ottawa Citizen đưa tin Thủ tướng Canada Stephen Harper mô tả Iran là “mối đe dọa lớn nhất đối với an ninh thế giới”.

Ai giết các nhà khoa học hạt nhân Iran?

Chính quyền và truyền thông Iran đang nổi giận với vụ chuyên gia hạt nhân Mostafa Ahmadi-Roshan bị sát hại. Một số tờ báo đã kêu gọi chính quyền trả đũa, thậm chí như báo Keyhan tuyên bố, “ám sát các quan chức và tướng lĩnh Israel là không khó”. Reuters ngày 12-1 cho biết Tehran khẳng định có đủ bằng chứng cho thấy “các thế lực nước ngoài” đứng sau vụ sát hại và yêu cầu Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc lên án hành vi này. Trước đó Phó tổng thống Iran Mohammad Reza Rahimi cáo buộc Mỹ, Israel và Anh thực hiện vụ sát hại này.

Trong khi đó, như báo Washington Post cho biết, Nhà Trắng lại lên án vụ sát hại chuyên gia hạt nhân Roshan của Iran. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton khẳng định Mỹ “không có liên quan đến bất kỳ hành vi bạo lực nào bên trong Iran”. Người phát ngôn lực lượng quốc phòng Israel Yoav Mordechai cũng tuyên bố “không biết ai giết các nhà khoa học Iran”.

Thế nhưng chuyên gia Trita Parsi, chủ tịch Hội đồng quốc gia Mỹ - Iran, cho rằng “ứng cử viên” hàng đầu là tình báo Israel với sự hợp tác của các nhóm chống chính phủ ở Iran. Một số nguồn tin cho biết Israel đã hợp tác với nhóm phiến quân Mujahedin-e-Khalq (MEK) để ám sát các nhà khoa học Iran, dù Chính phủ Mỹ liệt MEK vào danh sách các nhóm khủng bố quốc tế. CNN cũng dẫn lời học giả Daniel Serwer thuộc Đại học Johns Hopkins cho biết “chỉ có một lý giải duy nhất: chính người Iran thực hiện các vụ ám sát, bất kể kẻ chủ mưu là ai”.

Có khả năng tình báo các nước Ả Rập thù địch với Iran? Giới tình báo quốc tế đánh giá hiện tình báo Ả Rập cũng sắc bén không kém Cơ quan tình báo Israel (Mossad). Có thể tình báo Ả Rập đã thuê người Shiite ở Iraq thực hiện các vụ ám sát để làm suy yếu năng lực hạt nhân của Iran.