Phóng to

Ông Trịnh Văn Ngọc - Ảnh: Th.Thắng

Hàng thật chết vì hàng giảHàng giả độn đầy các chợ

Ông Ngọc cho biết một số chi cục QLTT các tỉnh phía Bắc từng bắt nhiều vụ các thương hiệu có tiếng trong nước bị làm giả từ Trung Quốc rồi chuyển vào VN. Ngoài việc có tem nhãn tiếng Việt, những sản phẩm giả mạo này thậm chí có tem chống hàng giả của Bộ Công an.

* Ông đánh giá thế nào về tình hình hàng nhập lậu, đặc biệt là việc hàng Trung Quốc giả mạo hàng Việt trong thời gian gần đây?

- Chuyện giả mạo nguồn gốc xuất xứ hàng Việt không phải mới diễn ra. Tuy nhiên trước đây việc giả mạo này xảy ra chủ yếu ở một số sản phẩm có thương hiệu và uy tín, đặc biệt là các mặt hàng mỹ phẩm tại VN. Những sản phẩm này được làm giả ngay tại Trung Quốc bằng việc in sẵn bao bì, nhãn mác tiếng Việt, ghi rõ “made in VN”, sau đó tuồn vào VN. Thậm chí có những sản phẩm như hàng điện tử, thuốc lá... được gắn sẵn tem chống hàng giả của Bộ Công an với mẫu tem giống y như thật.

Hiện nay, sản phẩm Trung Quốc đội lốt hàng Việt trở nên khá phổ biến và rộng rãi ở nhiều chủng loại hàng hóa từ quần áo, giày dép, mỹ phẩm đến đồ gia dụng, đồ chơi trẻ em... Những sản phẩm này hầu hết đều không có nhãn mác (không có chữ Trung Quốc), được tuồn vào VN cả bằng đường chính ngạch lẫn nhập lậu với số lượng lớn. Sau khi vào VN, các sản phẩm này được các đối tượng dán tem hàng VN rồi tung ra bán trên thị trường.

* Nhiều ý kiến cho rằng hiện tượng hàng gian hàng giả tràn lan hiện nay là do QLTT làm việc chưa nghiêm túc. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Không thể phủ nhận những khó khăn khách quan như đường biên giới dài, thủ đoạn buôn lậu tinh vi của các đối tượng kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả. Tuy nhiên, việc ngăn chặn hàng lậu, hàng giả từ biên giới, đặc biệt là biên giới phía Bắc, không thể chỉ trông chờ vào lực lượng QLTT mà đòi hỏi phải có sự phối hợp tham gia tích cực và quyết liệt của các lực lượng chức năng giáp biên như hải quan, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển...

Việc hàng trăm xe tải chở gà thải từ Trung Quốc tuồn vào VN tiêu thụ đã cho thấy công tác “gác cổng” ngay từ vùng biên chưa tốt, cần phải phối hợp kiểm tra và kiểm soát quyết liệt hơn. Hàng lậu, hàng giả khi tuồn vào trong nội địa sẽ nhanh chóng tẽ nhánh, xé lẻ đi khắp nơi, lực lượng QLTT đi bắt cũng chỉ được dăm ba xe.

Nói như vậy để thấy rằng nếu để “gà sổng chuồng” sau đó mới đuổi theo bắt nhốt lại sẽ không đạt hiệu quả cao và triệt để được. Quy chế về việc phối hợp kiểm tra đã có nhưng việc phối hợp chưa được thường xuyên, chặt chẽ.

Một số quy định pháp luật cũng làm hạn chế tính chủ động của lực lượng QLTT như Thanh tra Bộ KHCN kiểm tra cơ sở sản xuất, Thanh tra nông nghiệp kiểm tra chất lượng phân bón, Tổng cục đo lường chất lượng kiểm tra chất lượng xăng dầu. Những quy định về hàng rào kỹ thuật đối với hàng nhập khẩu hiện nay còn thiếu chặt chẽ cũng là yếu tố giúp hàng giả, hàng kém chất lượng dễ dàng tuồn sâu vào trong nước.

Thêm vào đó, ý thức trách nhiệm trong việc chống buôn lậu của lực lượng kiểm tra chưa kiên quyết, triệt để, còn có tâm lý “nể nang”.

Phóng to

Quản lý thị trường TP.HCM kiểm tra kho chứa hàng mỹ phẩm nhập lậu, giả mạo tại Q.5 - Ảnh: LÊ SƠN

* Các cơ quan chức năng sẽ làm gì để ngăn chặn hàng giả, hàng gian trong thời gian tới, đặc biệt dịp gần tết?

- Chúng tôi đã triển khai kế hoạch kiểm tra, kiểm soát thị trường và các biện pháp chống hàng giả, hàng kém chất lượng dịp Tết Quý Tỵ 2013. Trong đó, tập trung các địa bàn trọng điểm, đông dân cư, các trung tâm phát luồng hàng hóa như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng... Khu vực biên giới sẽ được phối hợp chặt chẽ với đơn vị liên quan như hải quan, biên phòng nhằm siết chặt, hạn chế tối đa để chặn ngay hàng lậu, hàng giả từ đầu nguồn.

Ngoài ra, Bộ Công thương vừa ra chỉ thị về thực hiện một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động công vụ của công chức QLTT, đồng thời tổ chức đào tạo, tập huấn cho tất cả chi cục QLTT, đặc biệt đối với sáu chi cục QLTT vùng biên giới các tỉnh. Việc tập huấn này không chỉ nâng cao năng lực, nghiệp vụ của cán bộ, công chức QLTT, mà còn chấn chỉnh việc những cán bộ có thái độ, phát ngôn, ứng xử không đúng, gây phiền hà hoặc nhũng nhiễu. Tôi cho rằng nếu chúng ta thực hiện triệt để khâu “gác cổng” thì hàng nhập lậu lập tức giảm ngay, giảm mạnh, mấu chốt là khâu phối hợp làm sao cho tốt mà thôi.

_______________

Ngày 29-11, tại lễ kỷ niệm ngày phòng chống hàng giả, hàng nhái được Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam tổ chức ở TP.HCM, hàng loạt vấn đề hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu, đặc biệt hàng Trung Quốc “đội lốt” hàng Việt được đưa ra mổ xẻ.

Vấn nạn hàng đội lốt hàng Việt

Ông Nguyễn Bình Minh - chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) Hải Phòng - thẳng thắn nêu vấn đề nóng bỏng hiện nay là việc thương hiệu Việt bị làm giả ngày càng nhiều. Các đối tượng thực hiện làm giả với số lượng lớn tại nước ngoài, sau đó đưa vào VN tiêu thụ. Ông Minh cho biết mới đây đơn vị bắt hàng loạt sản phẩm bóng đèn nổi tiếng trong nước bị làm giả. Những đối tượng khai nhận tất cả bóng đèn có bao bì nhãn mác của thương hiệu này được làm giả từ Trung Quốc. Chuyên gia của hãng bóng đèn trong nước đã ngỡ ngàng vì sản phẩm giống y như thật được bán với giá rẻ bất ngờ.

Nếu nhìn bề ngoài, người tiêu dùng hầu như không thể nhận biết đâu là hàng thật, đâu là hàng giả. Dấu hiệu nhận biết duy nhất là trên bóng đèn thật in chữ nổi, còn loại giả in chìm. Tương tự, QLTT Hải Phòng kiểm tra và thu giữ hàng vạn loại tem nhãn các sản phẩm tiêu dùng cũng như phụ tùng xe máy... “Thủ đoạn của các đối tượng làm giả hàng Việt là chia nhỏ từng bộ phận tem nhãn, sản phẩm để tránh bị phát hiện. Khi vào trong nước chúng tổ chức lắp ráp, dán nhãn để phù phép thành hàng Việt” - ông Minh bức xúc.

Hầu hết đại biểu tham gia hội thảo đều hết sức búc xúc về việc xu hướng các sản phẩm trong nước bị làm giả ngày nhiều.

Ông Trần Hùng, phó cục trưởng Cục QLTT - Bộ Công thương, cho biết khi hàng Việt được ưa chuộng ngày càng nhiều thì việc hàng nước ngoài đội lốt cũng tăng theo. Trong khi các doanh nghiệp trong nước vừa phải đầu tư quảng bá thương hiệu, nâng cao chất lượng, vừa chật vật đối phó với hàng tồn kho, thì hàng Trung Quốc đội lốt bán nhanh do có giá rẻ. “Để đối phó vấn đề này không chỉ là việc của QLTT mà rất cần có sự vào cuộc tích cực của cơ quan công an, đơn vị có chức năng điều tra để xử lý hình sự. Đối với QLTT, chúng tôi sẽ thu giữ, tiêu hủy và phạt nặng với hành vi trên” - ông Hùng bày tỏ.

Thiếu luật, chế tài chưa đủ mạnh

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái được xem là điều khó tránh khỏi của nền kinh tế. Tuy nhiên lượng hàng vi phạm hiện nay trở nên tràn lan và phổ biến ở khắp mặt hàng.

TS Nguyễn Đăng Quang, nguyên giám đốc Nhà xuất bản Giáo Dục, thẳng thắn bày tỏ: “Sau hội thảo này, nếu kiểm tra các tuyến đường bày bán sách, thiết bị giáo dục trên đường Đinh Tiên Hoàng, Nguyễn Thị Minh Khai (TP.HCM) hay đường Láng, Phạm Văn Đồng, phố Đinh Lễ (Hà Nội), tôi cam đoan sẽ thu giữ lượng không nhỏ hàng nhái, xâm phạm sở hữu trí tuệ...”. Tuy nhiên, bản thân ông Quang thừa nhận việc kiểm tra, thu giữ này cũng như “bắt cóc bỏ đĩa”, không thể xử lý triệt để vì các khung xử lý vi phạm hiện nay vẫn chưa đủ sức răn đe.

Việc hàng giả “giết chết” hàng thật nhưng không có cơ chế xử lý hiệu quả khiến các doanh nghiệp trong nước chới với. Đại diện doanh nghiệp sản xuất mũ bảo hiểm (MBH) tại TP.HCM cho biết doanh nghiệp sắp sửa bị “xóa sổ” sau gần chục năm tham gia thị trường vì MBH “dỏm”. Tuy nhiên, hiện nay việc xử lý loại mũ không phải MBH, núp bóng dưới dạng mũ thể thao, mũ thời trang vẫn chưa ra đời để ngăn chặn kịp thời vấn nạn này.

“Một mặt chúng tôi cố gắng cầm cự sản xuất, mặt khác phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc phát hiện hàng giả. Thử hỏi có người nào đội mũ này đi chơi thể thao hay đi bộ đâu?! Nhưng hiện vẫn chưa có quy định nào về loại mũ “lạ kỳ” này thì không thể xử lý họ được. Thế nên trong khi họ sống khỏe thì chúng tôi thoi thóp vì không chịu... làm hàng dỏm” - vị này nói.