Phóng to

Không nên tập thể dục quá sớm hoặc khi quá lạnh - Ảnh: N.C.T.

Mới đây bà Nguyễn Thị Q., 67 tuổi (Thanh Trì, Hà Nội), đã bị viêm xoang tái phát nặng do thể dục quá đà.

Đổi khỏe, lấy ốm

Thường vào mùa đông thời điểm tập thể dục lý tưởng khoảng 7g. Không tập thể dục buổi sáng khi tiết trời dưới 20OC.

Bà Q. vốn là thành viên của một câu lạc bộ dưỡng sinh và hầu như không bỏ buổi tập nào. Một buổi sáng sớm, vẫn như thường lệ, bà dậy sớm và ra sân đợi mọi người. Trời Hà Nội khá rét, cứ buốt như cắt thịt. Chẳng hề gì, càng rét càng tập thì càng rèn luyện. Bà nghĩ vậy. Do trời rét, bà đợi mãi gần một giờ sau mới có đủ thành viên để tập. Sau buổi tập ấy về nhà bà thấy cơ thể rất lạ. Mệt, uể oải, nhức đầu, đau trán, đau hốc mũi. Và lạ hơn nước mũi cứ chảy, lại còn liên tục hắt hơi. Chỉ khoảng chừng vài giờ sau bà bị sốt thật. Đến quãng trưa bà phải lên Bệnh viện 103 (Hà Nội) khám. Bác sĩ cho biết bà bị viêm xoang tái phát do nhiễm lạnh, cần điều trị.

Không giống như bà Q., bà Nguyễn Thị Kh., 68, tuổi ở Hà Đông, Hà Nội, lại bị chứng thấp khớp do thể dục sáng sai quy cách. Cũng vào một ngày Hà Nội trở rét, bà vẫn cứ phăm phăm ra tập thể dục từ sớm. Vốn bị thấp khớp trước đó nên khớp gối của bà bắt đầu sinh chuyện. Ngày thứ nhất bà thấy nhức trong gối. Nhưng đến ngày thứ hai thì gối đã sưng lên và lùng nhùng như có nước bên trong. Ngày thứ ba bà không còn tập tành gì được vì chẳng thể nhúc nhích chân. Đi khám tại Bệnh viện Y học cổ truyền quân đội, bà mới vỡ lẽ mình bị bệnh thấp khớp cấp tái phát do nhiễm lạnh buổi sáng.

Những nguyên tắc chuẩn

Chúng ta chỉ có thể khỏe khi và chỉ khi tập thể dục buổi sáng đúng quy cách. Muốn vậy, người tập cần lưu ý:

1. Tập thể dục buổi sáng khi đã ngủ đủ. Nếu tập thể dục buổi sáng khi cơ thể ngủ chưa đủ, bộ não chưa được phục hồi hoàn toàn chỉ làm cho đầu óc thêm căng thẳng và mệt mỏi. Hãy ngủ tối thiểu 6-8 giờ/ngày trước khi bạn có ý định tập thể dục sáng.

2. Không tập quá sớm cũng như quá muộn. Vào lúc quá sớm, cơ thể vẫn còn trong trạng thái nghỉ và thư giãn, hệ thần kinh và nội tiết đang ở đặc trưng ban đêm. Tập quá sớm sẽ làm đảo lộn nhịp sinh học thường ngày. Còn nếu quá muộn, nhiệt độ thời tiết khá cao, không còn trong lành và mát mẻ cho hô hấp. Cho nên việc tập quá sớm và quá muộn đều không đạt hiệu quả. Do đó người tập thể dục không nên thức dậy trước 5g và muộn hơn sau 9g.

3. Tập liên tục thành quá trình. Đừng tập theo cảm hứng. Sự rèn luyện làm cơ thể nâng dần khả năng chịu đựng và đáp ứng với môi trường. Nhưng khả năng chịu đựng và đáp ứng sẽ tự khắc về không khi chúng ta nghỉ bẵng một thời gian. Do vậy, nếu cứ tập nhát gừng thì không tập còn hơn!

4. Không tập khi quá lạnh. Thường khí trời buổi sáng mát rất có lợi cho tập thể dục bồi dưỡng sức khỏe. Nhưng nếu cứ tập vào lúc quá lạnh lại không tốt chút nào. Khi chạy và thể dục, cơ thể mất rất nhiều nhiệt, hít vào rất nhiều khí. Nếu tập lúc quá lạnh, cơ thể càng mất nhiệt nhiều hơn và dễ cảm lạnh.

Đồng thời hít nhiều khí lạnh rất dễ viêm đường hô hấp như viêm mũi họng, viêm xoang, viêm khí phế quản. Do vậy người tập thể dục cần chọn thời điểm ấm áp, nhất là trong thời tiết lạnh. Thuận lợi nhất là 25-27OC. Nếu thời tiết lạnh thì từ 20-22OC, người tập phải mặc đủ áo ấm, đợi khi có ánh nắng lên mới tập.