Phóng to

Các trường ĐH đến nhận bài thi khối A của thí sinh từ cụm thi Cần Thơ chuyển về TP.HCM vào chiều 5-7-2013 - Ảnh: NHƯ HÙNG

... Trong câu chuyện vận chuyển đề thi, ấn tượng đến tận bây giờ với nguyên thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bành Tiến Long là câu chuyện chuyển đề sát giờ cho Trường ĐH Tây Bắc, vào năm thứ ba thực hiện kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ theo phương thức “3 chung”: chung đề, chung đợt thi và sử dụng chung kết quả thi.

Sự cố bất ngờ

Đó là một ngày cuối tháng 6-2004. Các trường ĐH phía Bắc dập dìu về Hà Nội nhận đề thi. Trường ĐH Tây Bắc cử phó hiệu trưởng, các cán bộ ban đề thi của trường và đại diện cơ quan an ninh tỉnh Sơn La về Hà Nội làm nhiệm vụ. Đường Hà Nội - Sơn La bấy giờ đang sửa chữa, di chuyển bằng ôtô một chiều phải mất gần trọn hai ngày.

Công việc xong xuôi, xe chuyển đề thi đã lăn bánh trở về trường. Ban đề thi của trường kiểm tra đề thi của các khối thi thì phát hiện thiếu đề thi khối M. Tất cả sững người lại, lặng đi vì lo lắng rồi vội vã tìm nguyên nhân. Xem lại biên bản bàn giao đề thi thì đúng là thiếu khối M do thầy phó hiệu trưởng Trường ĐH Tây Bắc “quên” không đăng ký. Tình huống quá gay cấn vì nếu trường cử tiếp cán bộ về Hà Nội lấy đề sẽ không kịp thời gian in sao đề cho ngày thi, bởi vì cả đi và về nếu thuận lợi nhất, ăn nhanh, nghỉ nhanh, không có sự cố dọc đường cũng không thể ít hơn ba ngày.

Lãnh đạo nhà trường liền đề xuất xin được lấy đề khối D (văn, toán, ngoại ngữ)... thay cho khối M (văn, toán theo đề khối D và đọc - kể diễn cảm, hát). Thường trực ban chỉ đạo thi Bộ GD-ĐT lập tức hội ý và quyết định không thể thực hiện như thế được bởi thí sinh có quyền kiện ban chỉ đạo thi, lúc đó chắc chắn mọi chuyện sẽ rất rắc rối. Thứ trưởng Bành Tiến Long liền đề nghị bộ nhận lấy trách nhiệm phần “khó”: chuyển đề giúp trường. Thời gian thi đã cận kề, không thể chậm trễ. Tuy nhiên hôm đó là sáng sớm thứ bảy, ngày nghỉ, chỉ có một số cán bộ trực thi.

“Việc trước tiên phải cử cán bộ ban chỉ đạo thi và cán bộ an ninh lên địa điểm ra đề thi để lấy đề thi và sẵn sàng chuyển đề. Tôi điện cho một cán bộ ban chỉ đạo thi là anh T., đang về nghỉ ở nhà vườn Đông Anh, và yêu cầu lên đường ngay. Anh T. nói: “Nhưng tôi không mặc quần áo nghiêm chỉnh và đang đi dép lê!”. Tôi trả lời: “Tùy anh xử lý nhưng phải lên ngay địa điểm ra đề và đi đưa đề, nếu không thì không kịp. Đây là việc khẩn cấp. Có hai phương án: đi đường bộ hoặc máy bay”- GS Long kể. Thế là ông T. từ ngoại thành Đông Anh chạy thẳng đến cơ quan bộ với bộ quần áo “làm vườn”.

Rồi trực tiếp GS Long lại liên hệ với cán bộ an ninh Bộ Công an để đi theo áp tải. “Tôi hỏi anh B. đang ở đâu và cần sang ban chỉ đạo thi ngay để chuyển đề và chỉ kịp nghe anh trả lời ngắn gọn “Tôi đang ở bộ”. Sau khi chờ khoảng 20 phút vẫn không thấy anh B. đến văn phòng, sốt ruột tôi gọi lại, hóa ra anh B. đang ở... Bộ Công an chứ không phải Bộ GD-ĐT”.

Phóng to

Nguyên thứ trưởng Bành Tiến Long kiểm tra công tác chuẩn bị cho kỳ thi tuyển sinh ĐH-CĐ năm 2006 - Ảnh: V.HÀ

“Ghi bàn ở phút 89”

Đến khi bố trí người xong thì vấp phải khó khăn khác không thuộc thẩm quyền của Bộ GD-ĐT: vé máy bay Hà Nội - Nà Sản cho hai người. Thứ trưởng Long trực tiếp gọi điện đặt vé nhưng vé máy bay Hà Nội - Nà Sản đã bán hết chỗ của tháng 7.

Vị cán bộ hàng không (nguyên sinh viên ĐH Bách khoa - trường ĐH mà thứ trưởng Long làm việc trước khi về Bộ GD-ĐT) - dù rất nhiệt tình nhưng nói không đủ thẩm quyền giải quyết và tư vấn thêm: “Chỉ trưởng ban điều hành mặt đất mới có quyền can thiệp”. Tiếp tục liên hệ với vị trưởng ban điều hành mặt đất, thứ trưởng Long lại nhận được câu trả lời: “Vì máy bay hết chỗ, theo quy định chỉ tổng giám đốc mới có quyền thay hai chỗ của khách trong trường hợp khẩn cấp”.

May mắn, ông tổng giám đốc VN Airlines khi đó đã thông cảm và chỉ đề nghị thứ trưởng Bành Tiến Long làm bản cam kết trách nhiệm. Hai cán bộ vận chuyển đề thi lập tức nhận lệnh mang đề và đi thẳng ra sân bay. Nhân viên hàng không cứ tủm tỉm cười khi đón hai vị khách đặc biệt trước giờ máy bay đóng cửa đúng 15 phút, khi ông T. vẫn mặc bộ quần áo xuềnh xoàng, chân mang dép lê...

Hơn một giờ bay là quãng thời gian ban chỉ đạo thi Bộ GD-ĐT và Trường ĐH Tây Bắc liên tục điện thoại liên lạc. Đến sân bay Nà Sản (Sơn La), biết cảnh sốt ruột ở hai “đầu cầu” nên ông T. vội vã nhờ điện thoại bàn của hàng không báo về cho ban chỉ đạo thi: đề đã đến nơi an toàn. Không thể tả hết nỗi mừng của ban chỉ đạo khi đề thi đến phút chót đã đến đích an toàn.

“Đó là một sự chia sẻ trách nhiệm chung và hết sức “đồng đội”. Còn rất nhiều chuyện lớn, nhỏ khác về sự hợp tác của nhiều cơ quan mà nếu thiếu, chắc chắn chúng tôi đã không làm nổi công việc khó khăn và căng thẳng này”- GS Long bồi hồi nhớ lại.

-----------------------------------------------

Kỳ tới: Chấm thi: bảo vệ nghiêm ngặt

---------------------------------

* Tin bài liên quan:

Kỳ 1: Áp lực trên 1.500km Kỳ 2: “Tới đâu rồi, tới đâu rồi, ổn không?” Kỳ 3: Bài thi đại học qua sông bằng chuyến phà riêng Kỳ 4: Ra Bắc: bay, vào Nam: đông lạnh! Kỳ 5: Khi Trung đoàn CS cơ động PK20 áp tải bài thi... Kỳ 6: Những chuyện khó quên của ông thứ trưởng Kỳ 7:Trắng đêm ở kho bài thi