* Thủ tướng Nhật: luôn sẵn sàng đối thoại với Trung Quốc

Nhật tìm đồng minh quân sự ở Úc

Phóng to

Thủ tướng Nhật Bản Abe (trái) và Thủ tướng Úc Abbott - Ảnh: 3news.co.nz

Ông Abe đã có bài phát biểu trong một phiên họp đặc biệt của cả lưỡng viện Quốc hội Úc ngày 8-7, ngày đầu tiên trong chuyến thăm Úc của ông.

Nói tiếng Anh trước các nghị sĩ Úc, ông nhắc lại lời hứa hòa bình của Nhật Bản sau Thế chiến thứ hai, gửi lời chia buồn tới những người Úc đã bị thương tổn vì cuộc chiến đó.

Ông Abe nói ông “nghẹn lời” khi muốn nói về nỗi thất vọng của mình trước những “thanh thiếu niên Úc với tương lai tươi sáng” đã thiệt mạng vì cuộc chiến với quân đội Nhật Bản trong Thế chiến thứ 2.

“Đại diện cho người dân Nhật Bản và nói thay cho nước Nhật, tôi xin lỗi chân thành tới những người đã mất đi sự sống - ông nói trước Quốc hội Úc, theo Hãng tin ABC News - Lời thề hòa bình của Nhật Bản vẫn còn nguyên giá trị ngày nay. Tôi sẽ không bao giờ thay đổi điều đó”.

Nhà lãnh đạo Nhật Bản cũng ngụ ý nhiều điều khi kêu gọi vùng biển và vùng trời kết nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương phải “rộng mở và tự do”.

“Tất cả những gì chúng tôi nói và làm đều theo pháp luật và chúng tôi không bao giờ trở lại thời kỳ dùng vũ lực để áp đặt ý chí của mình. Khi có tranh chấp nổ ra, chúng ta phải luôn tìm kiếm các giải pháp hòa bình”, ông Abe nói.

Ông bày tỏ cảm ơn Úc vì đã “ở bên cạnh” Nhật Bản trong trận động đất và sóng thần năm 2011. “Những trái tim Úc đã đập vì bạn bè Nhật Bản. Trong vài ngày, các đội tìm kiếm cứu nạn của Úc, các chuyên gia về thảm họa của Bộ Quốc phòng, ba máy bay C-17 đã được điều động đến dọn dẹp và tham gia các nỗ lực tìm kiếm cứu nạn”, ông Abe nhắc lại.

Chuyến thăm của ông Abe là chuyến thăm song phương đầu tiên của một thủ tướng Nhật tới Úc từ năm 2002, dù năm 2007, ông từng thăm Úc để tham dự hội nghị thượng đỉnh APEC ở Sydney.

Ông Abe và Thủ tướng Úc Tony Abbott cũng sẽ ký thỏa thuận hợp tác kinh tế Nhật Bản-Úc, được ông Abbott gọi là “thỏa thuận thương mại tự do đầu tiên Nhật Bản ký với một nền kinh tế phát triển lớn”.

Ông Abe cũng thông báo với Quốc hội Úc rằng Nhật Bản sẽ hoàn tất thỏa thuận về chuyển giao thiết bị và công nghệ quốc phòng với Úc. Thỏa thuận này tương đương với các thỏa thuận tương tự mà Nhật Bản đã ký với Mỹ và Anh.

Trong chuyến thăm này, Thủ tướng Abe cũng rất muốn tăng cường việc nhập khẩu khí đốt hóa lỏng vào Nhật từ Úc và Papua New Guinea, điểm đến tiếp theo của ông Abe, do những lo ngại về tình hình biển Đông và việc khởi động lại các nhà máy hạt nhân ở Nhật gặp nhiều khó khăn.

Kyodo News nói Nhật Bản đã thông qua chính sách nhắm tới việc tăng gấp đôi lượng khí đốt nhập từ Úc và Papua New Guinea, từ 18 triệu tấn lên 36 triệu tấn, để giảm bớt rủi ro.

Trong một hoạt động khác ở Úc ngày 8-7, ông Abe đã nói Nhật Bản luôn mở rộng cửa và sẵn sàng thương lượng với Trung Quốc về những căng thẳng hiện giờ, nhân cuộc trả lời báo Úc The Australian.

“Nhật Bản và Trung Quốc gắn kết với nhau là điều không thể tránh khỏi. Cũng không lạ khi còn nhiều vấn đề tồn tại giữa các quốc gia láng giềng - ông Abe nói - Trung Quốc là một nước lớn, và cùng với Nhật Bản cũng như Úc, có vai trò quan trọng đảm bảo hòa bình và an ninh ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Tôi rất kỳ vọng Trung Quốc sẽ tuân thủ các quy chuẩn quốc tế để có một vai trò xây dựng trong những vấn đề khu vực… Cánh cửa của chúng tôi luôn mở cho đối thoại. Tôi thành thật hi vọng Trung Quốc cũng có cách tiếp cận tương tự”.

Trung Quốc tuần trước đã phản ứng rất mạnh khi nội các của ông Abe chính thức thông qua việc giải thích lại hiến pháp cho phép Nhật Bản tham gia các hoạt động phòng ngự tập thể khi đồng minh của họ bị tấn công, dù chính nước Nhật không bị tấn công. Bắc Kinh nói thay đổi đó có thể mở ra cánh cửa quân phiệt hóa nước Nhật như thời Thế chiến thứ hai.