* GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh (chủ tịch Hội Động vật học VN):

Tê giác chắc chắn sẽ tuyệt chủng

Tôi đã đọc bản báo cáo đánh giá tác động môi trường của Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam cho hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Tôi nhận thấy họ chưa làm rõ được những tác hại, thiệt hại mà vườn quốc gia Cát Tiên phải gánh chịu. Ngay như khu vực rừng, sinh thái tại tỉnh Đắk Nông cũng chưa được báo cáo đánh giá tác động môi trường đánh giá những thiệt hại đúng mức.

Thế nhưng tôi được biết Bộ NN&PTNT cũng như trong báo cáo đánh giá tác động môi trường của Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam cho rằng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A không ảnh hưởng gì nhiều đến môi trường vườn quốc gia Cát Tiên và các vùng lân cận. Đánh giá như vậy là chưa chính xác, chưa thật đầy đủ.

Ngoài ra, bản báo cáo đánh giá tác động môi trường cho rằng dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A cũng không ảnh hưởng gì nhiều đến môi trường sống của quần thể tê giác tại Cát Tiên.

Họ lý luận rằng nơi xây dựng đập thủy điện Đồng Nai 6 và 6A cách khu vực hoạt động của tê giác 7-11km, do đó không ảnh hưởng đời sống của loài tê giác. Thế nhưng theo nghiên cứu nhiều năm của chúng tôi, tê giác là một loài thú lớn nên khu vực hoạt động của chúng rất rộng và rất xa. Để kiếm ăn, một ngày tê giác có thể đi trong bán kính ít nhất 10-15km.

Tê giác như chúng ta biết là loài thú cực kỳ quý hiếm của VN và cả thế giới. Trong khi đàn tê giác (cùng loài với tê giác tại VN) của Indonesia ngày càng phát triển về mặt số lượng và chất lượng sống, còn ở VN ngày càng giảm cả về số lượng và điều kiện sống cũng bị xâm hại, ảnh hưởng nặng nề.

Điều đáng buồn hơn nữa là hiện nay người ta đang cho rằng việc xây dựng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A không ảnh hưởng đến đời sống của tê giác và một số loài động vật khác như bò tót, bò rừng, chà vá chân đen... tại Cát Tiên. VN có những vùng sinh thái với tính đa dạng sinh học cao, các nước trên thế giới cũng quan tâm nghiên cứu và ưu ái đầu tư kinh phí để chúng ta giữ được sự đa dạng sinh học tại đây.

Nếu ta phá rừng để xây dựng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A thì dứt khoát quần thể tê giác trong vườn quốc gia Cát Tiên sẽ không còn, tê giác chắc chắn sẽ tuyệt chủng hoàn toàn. Nếu việc này xảy ra thì đó là điều đáng buồn cho VN và cả thế giới. Là những người làm khoa học, chúng tôi thật sự thấy lo ngại nếu thủy điện Đồng Nai 6 và 6A được cho phép xây dựng.

Tôi cho rằng việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường của hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A cần phải được thực hiện lại kỹ hơn. Có nên xây dựng hai dự án thủy điện này ngay chỗ dự kiến hiện nay hay nên chọn nơi khác để ta cứu được quần thể tê giác và hệ sinh thái của Cát Tiên cũng như những khu vực xung quanh.

Rừng khu vực thượng và hạ nguồn sông Đồng Nai - nơi dự kiến xây dựng thủy điện Đồng Nai 6 và 6A - là những cánh rừng còn được giữ gìn tương đối tốt. Thế nhưng có một số người cho rằng rừng khu vực này là rừng nghèo và không có những loài động thực vật quý hiếm cần được bảo vệ. Đánh giá như thế không chính xác và họ nhận xét như vậy chủ yếu để đạt được mục đích cuối cùng là xây dựng thủy điện tại đây.