Nhiều vụ in lậu không tìm ra thủ phạm

Điểm lại các vụ in lậu phát hiện trong năm 2013, thấy tình hình vẫn còn đáng lo ngại. Điểm chung của các vụ in lậu này là đầu mối phát hiện thường từ phía đơn vị bị hại, sau đó báo cho cơ quan chức năng và phối hợp kiểm tra, bắt giữ.

Đình đám nhất là vụ quyển sách nổi tiếng Chuyện nghề của Thủy do Phương Nam sản xuất bị in lậu vào tháng 7-2013, chỉ hai tháng sau khi sách thật phát hành. Sách giả bày bán công khai tại Hà Nội. Tuy nhiên sau khi phía bị hại phát hiện sách lậu, vụ này vẫn không tìm ra thủ phạm.

Sau đó vào tháng 8-2013, tại TP.HCM một lô sách lậu gồm 1.967 quyển thuộc bộ truyện tranh Trạng Quỷnh được đội kiểm tra liên ngành văn hóa xã hội Q.5 và PA83 Công an TP.HCM phát hiện tại cửa hàng mua bán sách cũ trên đường Trần Nhân Tôn. Chủ cửa hàng cho biết số sách này mua trôi nổi và không biết tên, địa chỉ của bên bán sách. Cuối cùng vẫn không rõ nguồn gốc sách lậu từ đâu.

Không chỉ in lậu sách, giới in lậu vẫn thường “oanh tạc” vào mùa lịch bloc hằng năm. Vụ in lậu lịch mới nhất phát hiện vào tháng 9-2013 tại TP.HCM với quy mô khoảng 12.000 bloc in không phép tại cơ sở in ở đường Nguyễn Sơn, P.Phú Thọ Hòa, Q.Tân Phú.

Xa hơn nữa, trong năm 2012 tại địa bàn TP.HCM phát hiện một vụ in lậu truyện tranh Doraemon và sách học ngoại ngữ Let’s go với số lượng hơn 200 kiện (khoảng 3 tấn) tại một cơ sở in ở Q.Tân Phú. Tuy nhiên, nhận định từ phía cơ quan an ninh cho biết đây chỉ là một mắt xích trong đường dây in lậu lớn hơn đang tồn tại.

Lâu nay kết quả các vụ phát hiện in lậu thường dừng lại ở biện pháp xử phạt hành chính. Trong một hội nghị chống in lậu toàn quốc do NXB Giáo Dục tổ chức vào năm 2010 đã có ý kiến đề nghị xử phạt hành vi in lậu từ 500 triệu đồng đến 1 tỉ đồng với kỳ vọng mức phạt cao gây thiệt hại về kinh tế như vậy mới có tác dụng ngăn chặn việc sản xuất và tiêu thụ sách giả. Cũng có ý kiến cho rằng nên xem xét in lậu chính là hành vi sản xuất hàng giả và nên điều chỉnh theo các điều luật của Bộ luật hình sự. Theo luật này, tội sản xuất, buôn bán hàng giả được quy định tại điều 156. Theo đó, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 15 năm. Tuy nhiên, các đơn vị bị hại trong các vụ in lậu lâu nay và người đại diện pháp lý của họ thường chỉ tiếp cận vụ việc trong khuôn khổ các vụ kiện dân sự, như trường hợp First News kiện cơ sở Huy Thi vừa rồi. Có lẽ những người bị thiệt hại trong các vụ in lậu cần có cách tiếp cận khác để vận dụng pháp luật nhằm bảo vệ mình hiệu quả hơn.