Các bước thực hiện chuyển huyện thành quận tại TP.HCM giai đoạn 2021 - 2030

* Trong quý 3-2021, tham mưu UBND TP trình cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, trong đó bổ sung các định hướng phát triển đối với 5 huyện đảm bảo đủ điều kiện thành lập đơn vị hành chính quận.

Tham mưu UBND TP trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Chương trình phát triển đô thị TP.HCM; hoàn thiện Đề án phân loại đô thị TP Thủ Đức, 5 huyện, các xã - thị trấn tham mưu UBND TP trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

* Trong quý 1-2022, tham mưu UBND TP chương trình, chiến lược, kế hoạch sản xuất kinh doanh, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội đối với 5 huyện đảm bảo đủ điều kiện thành lập đơn vị hành chính quận (hoặc TP thuộc TP).

* Trong quý 2-2023, hoàn thiện Đề án phân loại đô thị đối với xã - thị trấn trình UBND huyện để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Hoàn thiện công tác lập quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết tại các huyện, đảm bảo quy hoạch đô thị phủ kín các huyện dự kiến thành lập quận; chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan xây dựng kế hoạch thực hiện để nâng cao và khắc phục các tiêu chí chưa đạt; hoàn thiện Đề án phân loại đô thị đối với xã - thị trấn và huyện trình UBND TP phê duyệt theo thẩm quyền hoặc trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

* Trong quý 2-2024, hoàn thiện Đề án thành lập đơn vị hành chính quận, phường (hoặc TP thuộc TP và các phường trực thuộc) trình UBND TP để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

* Trong quý 3-2024, hoàn thiện Đề án thành lập đơn vị hành chính quận, phường (hoặc TP thuộc TP và các phường trực thuộc) tại 5 huyện: Bình Chánh, Cần Giờ, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè và tham mưu UBND TP trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

* Ông Nguyễn Minh Hòa (chuyên gia về đô thị học):

Đi từ huyện lên quận phải thận trọng

Học sinh nô đùa bên ngôi trường tiểu học Bình Lợi (huyện Bình Chánh, TP.HCM) vừa được đầu tư xây dựng - Ảnh: TỰ TRUNG

Việc đưa một huyện lên thành quận không phải chỉ là danh xưng mà sẽ làm xáo trộn rất nhiều chuyện. Trước hết, tiêu chuẩn kỹ thuật của huyện và quận khác nhau: từ việc xây dựng nhà cửa, chợ búa cho đến các loại thuế, phí cũng khác nhau.

Phải trả lời được câu hỏi tại sao địa phương đó lên quận? Nếu chỉ là lên quận để có thêm đất cho đô thị hóa, cho phát triển công nghiệp thì có vẻ không ổn lắm. Nếu nói nông thôn TP.HCM không phát huy hiệu quả kinh tế, hiệu suất sử dụng đất thì phải đặt câu hỏi ngược lại: Nhà nước đã đầu tư gì để nông nghiệp và nông thôn phát huy hiệu quả kinh tế? Nên đầu tư huyện Hóc Môn hay Củ Chi thành vùng nông nghiệp công nghệ cao hoặc du lịch sinh thái để khai thác du lịch, nghỉ dưỡng.

Tất cả các nước trên thế giới đều giữ lại phần nông nghiệp trong đô thị. Nếu đô thị là một cơ thể sống (thông tin liên lạc là bộ não, giao thông là huyết mạch, các công trình xây dựng là xương sống, công trình di sản là hồn... của đô thị) thì nông nghiệp, nông thôn chính là phần da và mỡ để bảo vệ đô thị. Một số nước phải tái cấu trúc lại nông thôn trong đô thị để làm mềm hóa đô thị.

Theo tôi, chính quyền hãy thận trọng, vì bỏ nông thôn trong đô thị thì rất dễ nhưng phục hồi lại rất khó. Có thể chuyển huyện lên thành quận, nhưng các trang trại và đất sản xuất phải được giữ lại. Có thể giữ lại các khu vực nông thôn và thay đổi về mặt chất lượng, phát triển nó theo một hướng khác để làm "khoảng thở" cho đô thị, khai thác nông nghiệp công nghệ cao, du lịch sinh thái và nơi nghỉ ngơi ngắn ngày cho người dân TP.HCM.

NGỌC HÀ ghi

Các huyện chuẩn bị thành... quận

Quốc lộ 22 đoạn qua huyện Hóc Môn, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Mặc dù đang trong quá trình xây dựng đề án chuyển một số huyện thành quận nhưng thực chất các huyện tại TP.HCM cũng đã có các bước chuẩn bị cho kế hoạch này.

Mặc dù đang trong quá trình xây dựng đề án chuyển một số huyện thành quận nhưng thực chất các huyện tại TP.HCM cũng đã có các bước chuẩn bị cho kế hoạch này.

Theo ông Võ Phan Lê Nguyễn - phó chủ tịch UBND huyện Nhà Bè, nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ này đã đặt mục tiêu đưa huyện thành quận vào năm 2025 và Đảng bộ, chính quyền huyện đang quyết tâm thực hiện mục tiêu này. Đến nay, qua rà soát sơ bộ thì Nhà Bè đã đạt được 24/30 tiêu chí để trở thành quận. Còn 6 tiêu chí chưa đạt chia thành 5 nhóm như: cơ cấu và trình độ phát triển xã hội, nhóm tiêu chí về hệ thống công trình xã hội và công trình thể dục thể thao, nhóm tiêu chí về hạ tầng xã hội...

Để đạt những mục tiêu này, huyện Nhà Bè đã cụ thể hóa thành các chương trình hành động; trong đó, chương trình phát triển đô thị được xem là chương trình lõi, trọng điểm của Nhà Bè trong nhiệm kỳ này. Trong những tiêu chí còn thiếu, Nhà Bè đặt trọng tâm vào việc đầu tư hạ tầng đô thị mà đặc biệt là hạ tầng giao thông. Giao thông là nền tảng để phát triển và thu hút khai thác đất đai, dự án... Các trục giao thông quan trọng trên địa bàn huyện Nhà Bè cần được đầu tư là trục đường Đông - Tây, Bắc - Nam để kết nối giữa Nhà Bè với Long An, quận 7... Nhà Bè cũng đang báo cáo với UBND TP để kêu gọi các nguồn vốn xã hội hóa bên cạnh nguồn ngân sách nhà nước.

Trong năm 2020, Nhà Bè đã phối hợp hoàn chỉnh việc nâng cấp đường Huỳnh Tấn Phát, nay huyện đang đầu tư cầu bắc qua kênh Cây Khô kết nối giữa Nhà Bè (xã Phước Lộc) và quận 8. Ngoài ra, huyện Nhà Bè cũng đang tập trung để đầu tư cầu Long Kiểng, trong khi cầu Phước Lộc đã được thông xe chính thức. Tuyến đường 15B nối từ quận 7 qua Nhà Bè đi Cần Giờ qua cầu Bình Khánh mới cũng đang được xây dựng chính sách để đầu tư.

Tương tự, ông Trần Văn Khuyên - bí thư Huyện ủy Hóc Môn - cho biết trong văn kiện Đại hội Đảng bộ huyện Hóc Môn có tiêu chí phấn đấu để huyện trở thành quận trong tương lai. Những năm vừa qua, huyện Hóc Môn cũng đã định hướng xây dựng và phát triển hướng đến các tiêu chí thành quận. "Theo đánh giá chủ quan của tôi, huyện Hóc Môn nay đã đủ điều kiện để trở thành quận. Còn theo đánh giá của Sở Nội vụ qua tờ trình được chuẩn bị xây dựng đề án thì huyện Hóc Môn cũng đã cơ bản đủ điều kiện thành quận. Vấn đề còn lại là cấp trên đồng thuận như thế nào. Huyện Hóc Môn đã có 100% số xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới nên việc lên quận sẽ có nhiều thuận lợi" - ông Khuyên chia sẻ.

Cũng theo ông Khuyên, huyện Hóc Môn đã đề xuất điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với quy hoạch chung của TP và mang tính định hướng quy hoạch của đô thị (tức quy hoạch của một quận) để bảo đảm nhu cầu phát triển cho tương lai. Bên cạnh đó, Đảng bộ huyện Hóc Môn cũng đặt ra mục tiêu phải bảo đảm tốt công tác quản lý trật tự đô thị, bảo đảm quy hoạch được thực hiện đúng, không để xảy ra việc xây dựng trái phép, phân lô bán nền trái quy hoạch. Nếu chính quyền nghiêm túc thực hiện các quy định để giữ gìn trật tự xây dựng thì ý thức của người dân cũng tăng lên rất nhiều. Điều còn lại bây giờ là chính quyền làm sao để quy hoạch được thực hiện tốt nhất để người dân được hưởng thụ cái mà họ đang có.

Một lãnh đạo huyện Hóc Môn chia sẻ thêm: Định hướng Hóc Môn lên quận hoàn toàn phù hợp với xu thế chung. Khi đó, việc sử dụng đất sẽ hiệu quả hơn, địa phương thu hút được các nhà đầu tư lớn, bản thân người dân cũng có điều kiện chuyển đổi đất đai, nhà cửa, được sản xuất kinh doanh thương mại, dịch vụ... tốt hơn hiện tại rất nhiều. Vấn đề lớn nhất của Hóc Môn hiện nay vẫn là đầu tư để đạt các tiêu chí về giao thông, hạ tầng, cây xanh. Quy hoạch thì có nhưng trong thực tế chưa thực hiện được bao nhiêu.

Mục tiêu chuyển thành quận là một trong những trọng điểm mà Đại hội Đảng bộ huyện Hóc Môn nhiệm kỳ này đặt ra. Để đạt các tiêu chí thành quận vào năm 2025 thì phải có sự "tiếp sức" của chính quyền cấp trên trong việc xây dựng hạ tầng cơ sở, hạ tầng xã hội của huyện. Hiện nay, chưa có một quyết định chính thức nào về việc huyện Hóc Môn thành quận nên việc điều hành và các chỉ tiêu về sử dụng đất vẫn đang theo tiêu chí của một huyện.

"Người dân đừng nghĩ rằng một khi lên quận thì 100% diện tích đất sẽ được chuyển thành đất ở đô thị. Có được chuyển thành quận thì việc chuyển mục đích sử dụng đất và xây dựng cũng phải được thực hiện theo quy hoạch. Chính quyền sẽ kiểm soát chặt chẽ để quy hoạch được thực hiện theo đúng định hướng, không để xảy ra tình trạng phân lô bán nền, xây dựng trái phép..." - vị lãnh đạo huyện Hóc Môn nói.