Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe với các đại biểu tham dự hội nghị - Ảnh: TTXVN

Bài phát biểu đề dẫn của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phải dừng lại bởi những tràng vỗ tay. Và tiếng vỗ tay tiếp tục kéo dài khi Thủ tướng Shinzo Abe hiện diện ở phần cuối hội nghị và phát biểu chào mừng.

Nơi “đất lành chim đậu” cho doanh nghiệp Nhật

Trong lời đề dẫn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại câu chuyện cách đây hơn 400 năm khi các thương nhân Nhật đến Việt Nam thành lập thị trấn tại Hội An, và Nhật Bản trở thành thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của xứ Đàng Trong từ đầu thế kỷ 17.

Thủ tướng cũng nhắc lại lời người đồng cấp Abe rằng “dòng sông Hồng hùng vĩ chảy xuyên suốt qua Hà Nội hướng ra Biển Đông tới biển Hoa Đông rồi nối dòng với vịnh Tokyo. Không gì có thể ngăn nổi tự do qua lại trên dòng chảy này”.

“Không gì có thể ngăn cản được một kỷ nguyên mới thân tình, gần gũi, tin cậy trong hợp tác phát triển giữa hai nước”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định.

“Việt Nam đang trở thành người chiến thắng trong thời đại FTA (hiệp định thương mại tự do), đang trở thành điểm nóng thu hút đầu tư của thế giới. Việt Nam là một trong những địa điểm đầu tư hấp dẫn nhất đối với DN Nhật” - ông Hiroyuki Ishige, chủ tịch Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (Jetro), mở đầu hội nghị.

Jetro, với 55 văn phòng trên thế giới, trong đó có ở Hà Nội và TP.HCM, nói rằng thống kê cho thấy số người đến hai văn phòng ở VN tìm hiểu thông tin cao nhất so với các nước còn lại.

“Qua khảo sát các DN Nhật thì Việt Nam đã vượt cả Mỹ và Thái Lan, trở thành địa điểm doanh nghiệp Nhật quan tâm nhất thế giới.

Có 63,4% DN Nhật đánh giá VN có tình hình chính trị, xã hội ổn định; hơn 60% đánh giá sức hấp dẫn của sự tăng trưởng thị trường; hơn 66% doanh nghiệp Nhật muốn mở rộng đầu tư tại Việt Nam”,  - Jetro cho biết.

Cảm ơn những đánh giá của Jetro, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói rằng “đây là một động lực để chúng tôi tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư hướng tới một kỷ nguyên mới trong quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Nhật Bản”.

Kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Nhật Bản năm 2016 - Nguồn: Tổng cục Hải quan - Đồ họa: T.Đạt

Điểm nghẽn: nhân lực, thủ tục và tài chính

Dù vậy, Jetro cho biết qua khảo sát, các doanh nghiệp Nhật đánh giá vẫn còn nhiều điểm nghẽn cả về nhân lực, thủ tục và tài chính trong việc đầu tư vào Việt Nam. 

Chẳng hạn, theo Jetro, ngành công nghiệp hỗ trợ chưa hoàn thiện, tỉ lệ nội địa hóa phụ tùng mới 34%, còn thấp.

Nguồn nhân lực lực chất lượng cao ở Việt Nam vẫ vẫn là trở ngại khiến các doanh nghiệp khó tuyển dụng những người quản lý trung gian.

Thêm vào đó là vẫn còn tình trạng thiếu minh bạch trong thủ tục hành chính như người nước ngoài tại Việt Nam phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại Việt Nam (tức là đóng bảo hiểm 2 lần, trong đó có một lần tại quê nhà).

“Chúng tôi sẵn sàng sửa đổi những quy định còn chưa hợp lý, như kiến nghị của quý vị về bảo hiểm, thủ tục hành chính... Không thể để người lao động Nhật Bản đã đóng bảo hiểm xã hội ở Nhật rồi lại phải nộp một lần nữa ở Việt Nam. Chúng tôi thấy các bạn nói phải thì chúng tôi sẽ lắng nghe, sửa đổi” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cam kết.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam khẳng định tiếp tục cải cách mạnh mẽ hơn nữa môi trường đầu tư, mục đích đưa Việt Nam vào nhóm đầu ASEAN và hướng tới môi trường các nước OECD, Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế.

“Quý vị hãy tin rằng với sự cố gắng không mệt mỏi của một chính phủ liêm chính, hành động, kiến tạo phát triển, chúng tôi sẽ nỗ lực nhiều hơn nữa vì một môi trường kinh doanh tốt nhất”, Thủ tướng khẳng định. 

Tổng vốn đầu tư của Nhật tại Việt Nam theo lĩnh vực và hình thức đầu tư tính đến cuối 2016 - Đồ họa: TẤN ĐẠT