Một trong những địa điểm ăn uống trên đường Nguyễn Oanh (Q.Gò Vấp) trong chuỗi nhà hàng Food House vừa được giảm 50% phí mặt bằng trong thời gian có dịch COVID-19 - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Các DN cho biết không ít chủ nhà, đơn vị cho thuê mặt bằng chia sẻ bằng cách miễn, giảm phí thuê nhưng vẫn còn nhiều chủ nhà không giảm, thậm chí khi được trả lại mặt bằng đã đưa ra nhiều điều kiện khó khăn đối với DN. Vậy người đi thuê mặt bằng và chủ nhà cần ngồi lại để giải quyết vụ việc ra sao?

Nơi giảm, nơi miễn

Mấy tuần qua, hệ thống cửa hàng ăn uống tiện lợi Food Center với nhiều chi nhánh tại Hà Nội và TP.HCM liên tục nhận được hỗ trợ về chi phí mặt bằng từ các chủ nhà. 

Đến nay, 90% chủ nhà đã đồng loạt giảm 50% tiền thuê mặt bằng trong thời gian dịch, cá biệt có nơi miễn luôn 3 tháng tiền nhà. 

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Trần Đức Minh - nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành Food Center - cho biết nếu tình hình giãn cách xã hội còn kéo dài, DN mới bàn đến chuyện tiếp tục thương thảo với chủ nhà bởi hiện nay đã nhận được những sự hỗ trợ tích cực từ bên cho thuê.

Tương tự, bà Vy (chủ quán bar tại đường Lê Thánh Tôn, Q.1) cho biết bà góp cổ phần ở 3 quán, hiện đã trả mặt bằng đóng cửa 2 quán và chỉ còn duy trì 1 quán chờ ngày hoạt động trở lại. 

Trong thời gian tạm đóng cửa này, bà Vy cho biết đã được chủ mặt bằng giảm 50% tiền thuê, tức bớt 35 triệu đồng.

Tương tự, ông Nguyễn Duy Thiện - giám đốc dự án của The Coffee House - cho biết đến nay có 60% trong số các chủ mặt bằng đã giảm giá, còn khoảng 40% các chủ mặt bằng vẫn chưa có chính sách giảm giá cho DN trong thời buổi khó khăn này.

Cũng không gặp may mắn trong sự sẻ chia, ông Hồ Minh Quyền (chủ một chuỗi nha khoa thẩm mỹ tại TP.HCM) ngao ngán kể lại việc từ đầu tháng 3, người cho ông thuê mặt bằng tại quận Thủ Đức lại đòi tăng giá. 

"Giá mặt bằng tôi đang thuê là 25 triệu. Thấy dịch ập đến, vừa mở lời xin giảm giá thì chủ nhà lại đòi tăng thêm 25% với lý do nhà đang cho thuê quá rẻ. Trong khi người người được giảm giá tiền nhà thì mình lại bị tăng. 

Tranh cãi mãi không được, chủ nhà đồng ý trả lại cho tôi 50 triệu tiền cọc. Vậy là coi như đóng cửa một chi nhánh, đỡ gánh nặng mặt bằng, tiền lương nhân viên nhưng lại mất quá trời tiền đầu tư", ông Quyền chia sẻ.

Cũng vậy, anh T.V.T. là khách hàng thuê căn nhà trên đường Lê Thánh Tôn (Q.1, TP.HCM) với giá thuê 140 triệu đồng/tháng để kinh doanh spa. Anh đặt cọc 3 tháng tiền nhà với thời hạn kết thúc hợp đồng là tháng 6-2021. 

Do UBND TP.HCM có lệnh đóng cửa các spa không biết bao giờ mới hoạt động lại được, nên anh T. muốn chấm dứt hợp đồng và đòi lại tiền cọc.

Anh T. cho rằng dịch COVID-19 là sự kiện bất khả kháng không kinh doanh được, nên anh có quyền chấm dứt hợp đồng. 

Tuy nhiên, bên cho thuê không đồng ý với lý do trong hợp đồng thuê nhà không có điều khoản thỏa thuận khi xảy ra "sự kiện bất khả kháng". Anh T. đã phải tìm luật sư nhờ tư vấn, cùng luật sư gặp chủ nhà để thuyết phục. 

Sau nhiều lần được luật sư chứng minh đây là "sự kiện bất khả kháng", là việc khách quan ngoài khả năng tiên liệu của cả hai bên chứ không phải do lỗi của bên thuê, người cho thuê nhà đã đồng ý giảm cho anh T. 50% giá cho thuê nhà trong hai tháng. 

Theo anh T., dù kết quả giảm không nhiều nhưng cũng giúp anh bớt đi phần nào gánh nặng trong mùa dịch.

Không may mắn như anh T., nhiều chủ DN cho biết đã phải mất một phần hoặc toàn bộ tiền đặt cọc khi trả lại nhà, mặt bằng đã thuê bởi chủ nhà thiếu sự chia sẻ trong mùa dịch.

Một cửa hàng ẩm thực ở TP.HCM sau đó đã phải đóng cửa vì dịch COVID-19 không thể kinh doanh, chi phí mặt bằng quá lớn - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Cần hợp lý, hợp tình

Trao đổi với Tuổi Trẻ, luật sư Vũ Quang Đức (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết dịch COVID-19 rõ ràng là sự kiện bất khả kháng theo Bộ luật dân sự 2015.

Nếu bên thuê chứng minh được vì sự kiện bất khả kháng dẫn đến không thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng thì được miễn trách nhiệm dân sự.

Ông Đức cho rằng bên thuê mặt bằng nên trình bày đầy đủ, chính xác các khó khăn như phải ngưng hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước, trả lãi vay ngân hàng, chi trả lương nhân viên và các khoản phí khác nhưng không có nguồn thu, quỹ dự trữ đã cạn kiệt... 

Còn bên cho thuê mặt bằng cũng nên cân nhắc có thể thu được tiền cọc khi bên thuê vi phạm hợp đồng nhưng sau đó phải tốn phí bảo vệ, bảo trì, vệ sinh... trong thời gian chưa tìm được người thuê khác. 

"Tốt nhất các bên nên thỏa thuận miễn, giảm tiền thuê mặt bằng, giãn thời hạn trả tiền trên tinh thần hiểu biết, quan tâm đến lợi ích các bên", ông Đức nói.

Cùng chia sẻ thêm, ông Nguyễn Duy Thiện cho biết dịch COVID-19 là sự kiện bất khả kháng nhưng trước mắt DN này vẫn thương thảo, chưa tính đến các yếu tố pháp lý. 

Bởi theo ông Thiện, đây là bước đi cuối cùng trong khi từ trước đến nay cả chủ nhà lẫn DN vẫn đồng hành và sau dịch vẫn tiếp tục hợp tác. 

Theo ông Thiện, nhiều chủ nhà cho biết họ phải đi vay ngân hàng để mua mặt bằng, cho DN thuê lại nên chủ nhà cũng khó khăn.

Đại diện hệ thống Thế Giới Di Động cũng cho biết thêm DN này đã đề nghị chủ mặt bằng giảm 50% giá thuê trong 12 tháng và miễn chi phí thuê mặt bằng của các cửa hàng trong thời gian phải tạm ngưng kinh doanh theo yêu cầu của Nhà nước. 

Theo vị này, DN đề xuất như thế nhưng mỗi chủ nhà sẽ có một cách thương lượng khác nhau để hỗ trợ công ty. 

Cho rằng quan hệ giữa DN và chủ nhà là hợp tác nên vị này nhận định khi kinh doanh tốt DN có thể trả chi phí mặt bằng cao, nhưng khi dịch bệnh thì việc giúp đỡ DN vượt qua khó khăn bằng sự chia sẻ gánh nặng mặt bằng cũng là điều hợp lý.

Hàng quán tại TP.HCM tất bật lau chùi, ‘rục rịch’ chờ mở lại

TTO - Chiều tối 22-4, một số hàng quán ở TP.HCM đã bắt đầu vệ sinh, lau chùi bàn ghế để chuẩn bị đi vào hoạt động trong khi chờ công bố chính thức.