Đại biểu Bùi Sỹ Lợi - Đoàn đại biểu Thanh Hóa - trả lời phỏng vấn báo chí - Ảnh: Việt Dũng

* Ông BÙI SỸ LỢI (phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội):

Cảnh giác với chiêu trò của “cò” BHXH

Hiện nay BHXH VN và các cơ quan chức năng đã phát hiện tình trạng có những kẻ “cò” BHXH đi gom sổ bảo hiểm của người lao động, gạ gẫm người ta làm thủ tục nhận BHXH một lần, sau đó chỉ trả lại người lao động 70 - 80% số tiền họ được nhận.

Chúng ta cần tuyên truyền cho người lao động, nếu quả thực họ khó khăn thì nên tự mình đến cơ quan BHXH làm thủ tục nhận tiền để không mất đồng nào vào tay “cò”.

Nếu Quốc hội sửa luật theo hướng đề nghị của Chính phủ thì cũng cần tiếp tục tuyên truyền cho người lao động hiểu rằng nhận BHXH một lần sẽ rất thiệt thòi.

Họ nên cân nhắc giữa việc giải quyết khó khăn trước mắt với tương lai lâu dài nếu đóng đủ thời gian thì được nhận lương hưu hằng tháng để đảm bảo cuộc sống tuổi già.

Đa số đại biểu Quốc hội cũng đồng tình

Khi Quốc hội thảo luận Luật BHXH năm 2014, chúng tôi đã đề nghị quy định vấn đề này như luật năm 2006, tức là để cho người lao động có quyền lựa chọn.

Tuy nhiên, tôi nghĩ lúc đó đa số đại biểu Quốc hội đều nghĩ về lý thuyết là quy định như điều 60 sẽ tốt hơn cho công nhân.

Nhưng trên thực tế có một bộ phận người lao động cuộc sống rất khó khăn, họ không thể tiếp tục đóng BHXH nữa mà cần một khoản tiền để trang trải khó khăn trước mắt, tìm nghề nghiệp khác để mưu sinh.

Đến nay, Chính phủ và Ủy ban Về các vấn đề xã hội đã đề nghị sửa điều 60 để đáp ứng nguyện vọng một bộ phận người lao động, tôi nghĩ đa số đại biểu Quốc hội cũng đồng tình.

* Bà NGUYỄN THỊ HOÀI THU (nguyên chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội): 

Chính sách phải dựa trên quyền lợi người lao động

Trong chương trình làm việc của Quốc hội ngày 21-5 có phần trình bày của Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền xung quanh điều 60 của Luật bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014.

Bà Trương Thị Mai, chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội, cũng đã nói về điều này. Thực tế Quốc hội đang bàn về việc sửa một điều luật chưa có hiệu lực thi hành.

Nhưng trước tiên, tôi muốn đặt một câu hỏi với Chính phủ, đó là xuất phát từ lý do gì mà Chính phủ (ở đây là Bộ LĐ-TB&XH) đã sửa điều 55 Luật BHXH 2006 thành điều 60 Luật BHXH năm 2014 để thu hẹp diện được nhận tiền bảo hiểm một lần? Tôi băn khoăn liệu có phải vì Chính phủ đang lo hụt quỹ BHXH không?

Có thể nhận thấy ở điều 60 Luật BHXH năm 2014 là việc lo cho tương lai của công nhân, người công nhân khi về già sẽ có lương, nhưng với điều kiện họ phải hết tuổi lao động và đóng đủ số năm bảo hiểm.

Tuy nhiên, hiện công nhân Việt Nam đa số là nông dân mà đôi chân vẫn còn nước phèn đồng ruộng. Họ cần có công việc để làm và duy trì cuộc sống. Họ cũng muốn được bảo đảm quyền lợi cho bản thân. Họ cũng muốn được làm việc ổn định cho đến khi nghỉ hưu.

Nhưng thực tế người sử dụng lao động là ông chủ của các công nhân hiện nay không thống nhất về mặt quyền lợi với công nhân, bản thân các ông chủ cũng muốn mình được hưởng lợi nhiều hơn, giảm chi phí nên giảm các quyền lợi của công nhân, họ cũng không muốn thuê công nhân dài hạn để được nộp bảo hiểm liên tục.

Thậm chí, có nơi tôi biết họ chỉ thuê đến lúc sắp tăng lương là họ cho nghỉ, tuyển công nhân mới. Như vậy, dù có muốn thì công nhân cũng không thể nào được lao động, được đóng bảo hiểm liên tục, đủ cho đến tuổi nghỉ hưu.

Bởi vậy, khi ban hành chính sách gì cũng phải dựa trên quyền lợi của người lao động, của người sử dụng lao động để đảm bảo quyền lợi của họ được công bằng, bình đẳng. Việc Quốc hội có sửa luật hay không là quyền của Quốc hội. Việc một điều luật chưa có hiệu lực mà bị yêu cầu sửa là chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam. 

Đối với vụ việc này, Quốc hội cần phải lắng nghe quan điểm của Chính phủ, của Ủy ban Về các vấn đề xã hội thế nào rồi Quốc hội thảo luận kỹ, nếu phải sửa thì sửa ở kỳ họp sau, bởi đến ngày 1-1-2016 Luật BHXH năm 2014 mới có hiệu lực.

Điều mà người dân quan tâm đó là sau khi thông qua Luật BHXH năm 2014, Chính phủ đã ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành luật này chưa? Đối với người dân, việc hướng dẫn ấy rất quan trọng.

Và điều quan trọng nhất trước khi làm luật là hãy lấy ý kiến của những người thụ hưởng chính xã hội, những người thuộc đối tượng điều chỉnh trực tiếp của các chính sách pháp luật. Khi có ý kiến của họ thì các chính sách mới ổn định và đi vào cuộc sống.

HOÀNG ĐIỆP ghi