ĐBSCL: nhiều cây xăng vẫn treo bảng hết xăng

Ngày 1-2, theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, dọc tuyến đường tỉnh 842, 843 đoạn huyện Tân Hồng, Đồng Tháp vẫn còn tình trạng cây xăng để bảng hết xăng, dù giá xăng đã được điều chỉnh tăng từ tối 30-1 như cây xăng Xuân Khôi 7 (cặp đường tỉnh 843, đoạn xã Tân Công Chí, huyện Tân Hồng) và cây xăng Năm Kinh (cặp đường tỉnh 842, xã An Phước, huyện Tân Hồng).

Trong khi đó tại An Giang, dọc tuyến tỉnh lộ 955A vẫn còn nhiều cây xăng "cửa đóng then cài" từ trước Tết đến nay.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Hữu Dũng - giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp - thừa nhận vẫn còn tình trạng một số cây xăng lấy nguồn hàng không cố định hoặc không có hợp đồng dài hạn nên bị đứt nguồn cung.

"Do họ không có hợp đồng dài hạn lấy hàng từ các doanh nghiệp xăng dầu lớn mà chỉ hợp đồng ngắn hạn với các doanh nghiệp nhỏ lẻ nên không có hàng để bán", ông Dũng nói và cho rằng với chiết khấu thấp như hiện nay, rất khó để các cây xăng bán hàng ổn định.

B.ĐẤU - Đ.TUYẾT

Bộ Công Thương đề xuất tăng vị thế cho nhà bán lẻ

Trong tờ trình gửi Thủ tướng ngày 18-1 vừa qua, Bộ Công Thương đề xuất cho phép đại lý kinh doanh xăng dầu được lấy hàng từ nhiều nguồn, có thể giới hạn 2-3 nguồn nhằm tăng vị thế cho đại lý bán lẻ trong đàm phán mua hàng.

Ngoài ra, theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, các kiến nghị và góp ý trước đó của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đối với dự thảo sửa đổi nghị định 95 và nghị định 83 được Bộ Công Thương đưa ra lần thứ nhất cũng đã được bộ này ghi nhận trong dự thảo lần 2 trình Thủ tướng.

Cho nhà bán lẻ được mua từ nhiều nguồn, giá tăng 5% sẽ điều chỉnh

Dù ủng hộ đại lý bán lẻ được lấy hàng từ nhiều nguồn, có thể hạn chế 2-3 nguồn, nhưng Bộ Công Thương cũng chỉ ra nhược điểm của phương án này là khó kiểm soát được nguồn gốc, chất lượng, giá bán xăng dầu cho người tiêu dùng.

Khi nguồn cung gặp khó khăn sẽ không có đơn vị đứng ra chịu trách nhiệm về nguồn cung cấp xăng dầu cho đại lý.

Trong khi đó, Bộ Công Thương lại bảo lưu quan điểm không quy định về mức chiết khấu với lý do là để doanh nghiệp tự quyết định, điều chỉnh linh hoạt nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích trong từng giai đoạn, phù hợp với cung cầu thị trường.

Trong trường hợp đảm bảo lợi ích của các cửa hàng bán lẻ, Bộ Công Thương cho rằng khi ký kết hợp đồng đại lý, các đại lý cần đưa ra điều khoản về mức chiết khấu tối thiểu với đơn vị cấp hàng.

Cũng liên quan đến công thức tính giá cơ sở, trong tờ trình gửi Thủ tướng, Bộ Công Thương đã đề xuất phương án là tiếp tục điều hành giá theo quy định hiện hành, thay vì cho doanh nghiệp quyền tự quyết như kiến nghị trước đó.

Tuy nhiên, bộ này cho rằng cần sửa đổi công thức tính giá trên cơ sở rà soát, bổ sung một số chi phí thực tế phát sinh chưa được tính. Đồng thời rà soát các quy định về phương thức xác định các chi phí, đảm bảo tính đúng, tính đủ, kịp thời.

Ngoài ra, thời gian điều hành giá được đề xuất rút ngắn xuống mức bảy ngày, công bố vào ngày thứ năm hằng tuần. Trường hợp giữa hai kỳ điều hành nếu giá cơ sở biến động tăng trên 5%, liên bộ Công Thương - Tài chính sẽ thực hiện điều hành giá.

Phương án điều hành này theo cơ quan quản lý, sẽ đảm bảo giá xăng dầu bám sát hơn diễn biến giá thế giới.

Việc điều hành thực hiện cả ngày nghỉ, lễ nhằm tránh có biến động lớn, ảnh hưởng quyền lợi người dân và doanh nghiệp kinh doanh.

Cần loại bỏ bớt thương nhân phân phối?

Cũng theo tờ trình của Bộ Công Thương, thương nhân phân phối chỉ được mua hàng tối đa của ba thương nhân đầu mối, không được lấy hàng từ thương nhân phân phối khác.

Với tổng đại lý, bộ cho rằng sẽ xem xét loại bỏ loại hình thương nhân này nhằm bỏ bớt khâu trung gian.

Đặc biệt, việc quản lý xăng dầu được đề xuất vẫn sẽ giữ nguyên như hiện hành, tức là có nhiều bộ ngành tham gia nhưng sẽ quy định rõ hơn trách nhiệm của các bên liên quan.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một thương nhân phân phối xăng dầu cho rằng việc cho phép đại lý bán lẻ xăng dầu được mua hàng từ nhiều nguồn là hợp lý.

Tuy nhiên, cần nâng cao trách nhiệm của đại lý và có chế tài phạt nặng, như chịu trách nhiệm về chất lượng nếu phát hiện vi phạm, thậm chí có hình phạt thu hồi giấy phép.

Đồng thời, cần giữ nguyên quy định về chiết khấu, để cho thị trường tự vận hành do các doanh nghiệp bán lẻ được mua hàng từ nhiều nguồn, nên có tính cạnh tranh hơn.

Trong khi đó, một thương nhân đầu mối tại miền Tây cho rằng đề xuất bỏ tổng đại lý là không hợp lý, mà cần phải bỏ khâu thương nhân phân phối. Bởi tổng đại lý chịu trách nhiệm phân phối hàng cho các thương nhân đầu mối, là cánh tay nối dài cho các đầu mối và nhiều ngành hàng khác vẫn duy trì hình thức này.

"Thương nhân phân phối chỉ là một khâu trung gian, không phát huy được vai trò trong chuỗi cung ứng mà còn có hạn chế, bộc lộ những bất cập trong thời gian qua, gây bất ổn thị trường", người này nói.

* Ông Đinh Trọng Thịnh (chuyên gia tài chính):

Cần có thị trường xăng dầu cạnh tranh

Xăng dầu là mặt hàng chiến lược, việc Nhà nước tiếp tục quản lý giá, quản lý xăng dầu toàn diện vẫn là yêu cầu đặt ra.

Tuy nhiên, cần tiến tới một thị trường xăng dầu đúng nghĩa, cạnh tranh lành mạnh hơn trên cơ sở thiết chế ra các yếu tố để thị trường vận hành, từ cơ chế giá, các thành phần tham gia, cho đến việc quản lý.

Hoạt động kinh doanh xăng dầu phải được tự do hơn, các khâu phải chủ động hơn, doanh nghiệp được quyền kinh doanh theo yêu cầu của thị trường, để giá cạnh tranh hơn.

Nhà nước cần nâng cao vai trò điều tiết thị trường trên cơ sở xây dựng kho dự trữ để điều phối hoạt động xăng dầu thông qua việc bán ra, mua vào khi giá lên hay xuống chứ không phải như quy định giá hiện nay nữa...

Các doanh nghiệp cũng cần được cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh hơn thay vì cạnh tranh chưa đảm bảo tính bình đẳng như hiện nay.