Từ nay đến năm 2030, người nghèo sẽ được hỗ trợ sản xuất, kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm nhiều hơn nữa, khi các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân xã hội "chung tay" với Nhà nước - Ảnh: HÀ QUÂN

Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng thay mặt Ban Bí thư ký ban hành chỉ thị 05-CT/TW năm 2021.

Việt Nam là "điểm sáng" về giảm nghèo

Chỉ thị nêu rõ có nhiều tấm gương điển hình nỗ lực vươn lên thoát nghèo. Hàng chục triệu hộ đã thoát nghèo, nhiều hộ có cuộc sống trung bình, khá giả. Nhiều địa bàn nghèo thoát khỏi tình trạng khó khăn, nhiều nơi đạt chuẩn nông thôn mới.

Minh chứng rõ nhất là tỉ lệ hộ nghèo giảm nhanh. Năm 1993, tỉ lệ hộ nghèo cả nước là 58,1% thì đến năm 2020 chỉ còn 2,75%. Việt Nam đã hoàn thành sớm mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên Hiệp Quốc về xóa đói, giảm nghèo. Điều đó được cộng đồng quốc tế đánh giá là "điểm sáng" về giảm nghèo trên thế giới.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Ban Bí thư nhận định kết quả giảm nghèo chưa thật sự bền vững, nguy cơ tái nghèo và phát sinh nghèo còn cao. Chênh lệch mức sống, điều kiện tiếp cận các dịch vụ cơ bản, tiếp cận thị trường, giải quyết việc làm giữa các địa phương, vùng, miền, nhóm dân cư chưa được thu hẹp nhiều.

Nhiều nguyên nhân được chỉ ra như cơ chế, chính sách, chương trình giảm nghèo chưa thực sự hiệu quả; công tác lãnh đạo, chỉ đạo có lúc, có nơi chưa quyết liệt, kịp thời; nguồn lực đầu tư cho giảm nghèo chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn… Đặc biệt, tác động của dịch bệnh COVID-19 là thách thức lớn cần giải quyết.

Ban Bí thư cũng nhấn mạnh: "Một bộ phận người nghèo vẫn còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước và cộng đồng, chưa chủ động tự vươn lên thoát nghèo".

Năm 2030: phấn đấu không còn huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn

Theo đó, để thực hiện thắng lợi mục tiêu tỉ lệ nghèo đa chiều duy trì mức giảm 1 - 1,5%/năm mà nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra, phấn đấu đến năm 2030 cơ bản không còn huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn, Ban Bí thư yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể tập trung quán triệt, thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp như:

- Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong việc bảo đảm nguồn lực, đồng thời huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội trong và ngoài nước trong công tác giảm nghèo bền vững. Động viên, hướng dẫn người nghèo, hộ nghèo chủ động vươn lên thoát nghèo, không trông chờ, ỷ lại vào sự giúp đỡ của Nhà nước và xã hội.

- Có chính sách khuyến khích doanh nghiệp và hợp tác xã liên kết trong sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm, phát triển đa dạng các mô hình sản xuất có sự tham gia của các hộ nghèo, cận nghèo. Hỗ trợ người nghèo mô hình sản xuất kinh doanh phù hợp. Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư ở địa bàn khó khăn, gắn với bảo đảm quốc phòng - an ninh.

- Xây dựng mô hình hợp tác xã, tổ hợp tác, tổ tự quản, hộ gia đình thoát nghèo, sản xuất giỏi, làm kinh tế giỏi tiêu biểu. Khuyến khích các doanh nghiệp giúp đỡ các huyện nghèo, xã nghèo. Vận động các hộ khá giả giúp đỡ hộ nghèo, xây dựng, nhân rộng các mô hình tốt, sáng kiến hay về giảm nghèo bền vững.

- Quan tâm giải quyết đất sản xuất, đất ở phù hợp, tạo việc làm, bảo đảm các dịch vụ y tế, giáo dục, nhà ở, nước sinh hoạt, vệ sinh môi trường, thông tin và dịch vụ xã hội khác cho người nghèo. Tập trung phát triển sản xuất, giáo dục nghề nghiệp cho người nghèo. Đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, bảo đảm sinh kế bền vững ở các huyện nghèo và các xã đặc biệt khó khăn.

- Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong công tác giảm nghèo. Có chính sách khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức có năng lực, nhiệt tình về công tác tại vùng nghèo, vùng đặc biệt khó khăn. Xây dựng cơ sở dữ liệu về giảm nghèo, tăng cường cung cấp thông tin, giúp người nghèo kết nối với thị trường lao động, thị trường hàng hóa...

- Các cấp ủy, tổ chức đảng xác định giảm nghèo bền vững là nội dung quan trọng trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 và chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 của các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị.

- Tiếp tục hoàn thiện chính sách giảm nghèo, chuẩn nghèo đa chiều gắn với mục tiêu phát triển bền vững, bảo đảm mức sống tối thiểu tăng dần và khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của người dân. Ban hành chính sách hỗ trợ có điều kiện, tăng cường vốn chính sách xã hội cho người nghèo, bảo trợ xã hội đối với hộ nghèo không có khả năng lao động.

Thủ tướng đồng ý ban hành chuẩn nghèo giai đoạn 2021 - 2025

TTO - Trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 12-2020 chiều 29-12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đồng ý chủ trương ban hành chuẩn nghèo mới giai đoạn 2021 - 2025 do Bộ Lao động - thương binh và xã hội (LĐ-TB&XH) xây dựng.