Phóng to

Nước biển tấn công nhà dân ở khu vực phường Mũi Né - Ảnh: Q.Thanh

TT - Bình Thuận có nhiều đoạn bờ biển tuyệt đẹp, đặc biệt là các bãi biển thuộc TP Phan Thiết nằm dọc theo cung bờ dài gần 60km. Có hàng trăm khu du lịch, resort, khu nghỉ dưỡng cao cấp... mọc lên. Song, nhiều đoạn bờ biển đang đứng trước nguy cơ bị biển “nuốt”...

“Đó... Nơi đấy hồi trước có mấy căn nhà nhưng bây giờ đã trở thành biển mênh mông cả rồi...” - cụ Nguyễn Thanh Hài, 76 tuổi, sinh sống tại phường Đức Long, TP Phan Thiết chỉ tay về phía biển nói.

Cụ nhẩm tính kể từ khoảng năm 1975, lúc cụ mới từ Bắc vào Phan Thiết sinh sống đến nay, dọc bờ biển phường Đức Long phải mất ít nhất bốn lớp nhà, cũng do nạn xâm thực, xói lở bờ biển gây ra...

Tiếp lời cụ Hài, anh Phan Tín - ngụ tại khu phố 5, phường Đức Long (TP Phan Thiết) - giọng chân chất: “Mới đây thôi, nhà của đôi vợ chồng trẻ, hàng xóm của tôi, đã đổ nhào xuống biển trong đợt bão số 1 vừa rồi. Còn tôi phải kỳ công lắm mới giữ được căn nhà 40m2 này. Lặn hụp cả ngày để đóng cừ, tấn bao cát, chằng neo...”.

Phóng to Để chóng chọi với nạn biển “ăn” đất, tỉnh Bình Thuận đã đầu tư hàng trăm tỉ đồng để xây dựng kè dọc một số khu vực. Nhưng đây lại là một nghịch lý, bởi thực tế dọc bờ biển Phan Thiết chỗ nào xây dựng kè thì không giữ được bãi tắm, du khách không đến. Theo thống kê, toàn tỉnh Bình Thuận có hơn 10.000m đê, kè biển được xây dựng hoàn chỉnh (ảnh) với tổng kinh phí hơn 166 tỉ đồng. Riêng bờ biển Hàm Tiến - Mũi Né, khu vực có nhiều resort và khu du lịch nghỉ dưỡng, có khu giá trị đầu tư hàng trăm tỉ đồng, đã xây dựng gần 3.000m kè với kết cấu kiên cố. Song ông Mai Chí - phó giám đốc Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận - nhìn nhận “nhiều đoạn kè xây dựng không phù hợp với phát triển du lịch, chỉ mới làm được nhiệm vụ giữ bờ nhưng chưa làm được nhiệm vụ giữ bãi tắm...”.

Anh Tín cho biết thêm ở làng biển nhỏ này cùng trong đợt bão số 1, nhiều nhà khác cũng đã đổ sụp do sóng biển. Anh cả quyết: “Cách đây khoảng năm năm khu vực này còn bãi cát độ 50m nhưng bây giờ biển khoét sâu vào đất liền...”.

Sóng biển không chỉ ầm ào vào các khu dân cư, biển còn “ăn” cả đất của các khu du lịch. Chị Thùy - quán cà phê Tin Tin, khu du lịch Đồi Dương - xuýt xoa: “Mấy năm trước còn kê được ít chục đôi ghế

dưới bãi cát để khách vừa uống cà phê, vừa ngắm biển... Nhưng giờ thì “thua” rồi!”. Chị cho biết hằng năm tốn không ít cừ tràm, không biết bao nhiêu bao cát, vải bạt che chắn, gia cố... để giành đất với biển.

Nếu rảo bước dọc bãi biển Đồi Dương vào những ngày này, thì ai cũng sẽ thấy những gốc dương trơ rễ, những bờ đá đổ sụp và sẽ dễ dàng hình dung được biển “ăn” đất như thế nào. Khảo sát sơ bộ tại khu du lịch này của cơ quan chuyên môn TP Phan Thiết cho thấy thời gian gần đây biển lấn vào đất liền cỡ 4-5m, kéo dài độ hơn 1.000m.

Tại khu du lịch Biển Cát, thuộc khu vực phường Mũi Né, cách trung tâm TP Phan Thiết độ 20km, những hình ảnh đổ nhào của hàng dương, những mảng bêtông đổ sụp... lại đập vào mắt chúng tôi.

Ở khu vực này, nhiều nhà đầu tư đã phải dùng những loại vật liệu như ván dừa, cừ tràm, bao cát... để giữ bờ, giữ đất. Cũng theo khảo sát của bộ phận chuyên môn TP Phan Thiết, ở khu vực này biển “ăn” vào đất liền khoảng 5m và kéo dài đến 300m...

Theo lời người dân địa phương, chính do cảng biển Phan Thiết đã được xây dựng, bêtông hóa các vùng bờ biển ở các phường Đức Thắng, Lạc Đạo và một phần phường Đức Long... nên khu vực cuối phường Đức Long và xã Tiến Thành có khuynh hướng bị xâm thực mạnh.

Cũng theo dân địa phương, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do dòng hải lưu bị chuyển hướng, đặc biệt khi có gió mùa đông bắc từ tháng mười một đến tháng hai năm sau, thì biển trở nên hung dữ hơn, “ăn” đất nhiều hơn...

Nhưng trong lúc đó, một số khu vực khác thì có hiện tượng bồi lắng, cụ thể là khu vực cảng Phú Hài gặp hiện tượng này khi cảng xây dựng hoàn thành. Ngoài ra, theo người dân, những năm gần đây nước biển có khuynh hướng dâng cao và sóng biển vỗ trực diện vào bờ rất ác liệt, gây xói lở rất nhanh.

Đặc biệt, các khu vực bờ biển nằm cách các kè đá, cầu tàu khoảng 100-200m... có hiện tượng xâm thực dữ dội hơn.

* “Nếu xét trên chu kỳ ngắn trong mấy chục năm gần đây cho thấy xói lở ở Hàm Tiến - Mũi Né ngày càng gia tăng. Nguyên nhân tuy chưa được nghiên cứu sâu nhưng trước mắt ta có thể thấy việc xói lở bờ biển Hàm Tiến - Mũi Né có thể là do xây dựng một số công trình như các kè của các cảng biển. Ngoài ra, việc xây dựng các hồ chứa nước trên thượng nguồn cũng làm giảm lượng cung cấp cát cho vùng ven bờ. Do vậy, khi có sóng lớn kết hợp triều cường, một lượng cát bị mang ra xa và lượng cát bị mất đó khó có khả năng khôi phục nên xói mòn ngày càng gia tăng theo thời gian”. * “Nếu xây dựng nhiều công trình kiên cố sát bờ biển thì sẽ không có lợi cho bờ và bãi biển. Bờ biển cần được thường xuyên bồi bổ lượng cát bị mất đi nhưng khi có nhiều công trình xây dựng kiên cố thì nguồn cát bồi đắp cho bờ biển sẽ bị hạn chế. Ngoài ra, các công trình kiên cố xây sát bờ biển sẽ ảnh hưởng đến sự dịch chuyển nguồn cát và có thể dẫn đến xói lở nhiều hơn ở một số khu vực lân cận. Tốt nhất là các công trình kiên cố, qui mô lớn nên làm cách xa bờ biển...”. * “Giải pháp kỹ thuật chống xâm thực, bảo vệ bờ biển, bãi tắm... mà chúng tôi lựa chọn sẽ phải đảm bảo cả hai mục tiêu: vừa giữ được bờ, vừa giữ được bãi biển, đảm bảo giữ cảnh quan tự nhiên và thân thiện của bãi biển để phục vụ du khách. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có giải pháp nào đảm bảo cả hai mục tiêu nói trên. Sắp tới đây chúng tôi sẽ chọn giải pháp kỹ thuật mềm dẻo, phù hợp với môi trường du lịch để chống xâm thực, giữ bờ và bãi biển. Trước mắt tỉnh sẽ áp dụng giải pháp kỹ thuật đáp ứng tiêu chuẩn này để bảo vệ khoảng 1,6km khu vực bờ biển du lịch Đồi Dương của TP Phan Thiết, với vốn đầu tư khoảng 25 tỉ đồng”.