Có đối sách tốt, tránh được cú sốc

Hầu hết các mặt hàng thực phẩm thiết yếu đều tăng theo giá xăng ảnh hưởng rất nhiều đến người dân - lời chia sẻ của tiểu thương Kim Thư (chợ Thị Nghè, quận Bình Thạnh, TP.HCM) sáng 23-5 - Ảnh: N.PHƯỢNG

* ĐBQH Vũ Tiến Lộc (ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội):

Cần thực hiện hiệu quả các gói hỗ trợ

Tình hình dịch bệnh COVID-19 vẫn còn diễn biến phức tạp ở Trung Quốc, cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraine cũng như việc đứt gãy, thiết lập lại các chuỗi cung ứng, thay đổi về địa chính trị, địa kinh tế tiếp tục diễn biến, quá trình toàn cầu hóa chậm lại... dẫn đến tình hình kinh tế thế giới hiện đang rất phức tạp.

Trong đó, việc đứt đoạn các chuỗi cung ứng đã đẩy giá các nguyên, nhiên, vật liệu cơ bản nhất là xăng dầu tăng lên. Áp lực lạm pháp đang là nguy cơ lớn nhất trong nền kinh tế toàn cầu hiện nay. Trong tình cảnh đó đã buộc các ngân hàng trung ương các nước phải siết chính sách tiền tệ lại như Quỹ dự trữ liên bang Mỹ.

Với nền kinh tế Việt Nam, quá trình phục hồi đang bị chậm so với thế giới và là nền kinh tế mở rất cao, các nguyên vật liệu sản xuất đa phần vẫn nhập khẩu từ bên ngoài vào, đặc biệt là nguyên liệu cho xuất khẩu, tùy từng ngành có thể từ 50, 60, 70, thậm chí 87% hay hơn nữa.

Do lạm phát nên giá nguyên, nhiên vật liệu như xăng dầu tăng cao đã đẩy đầu vào của nền kinh tế tăng lên và tác động thành chuỗi, dây chuyền khiến các chi phí, dịch vụ tăng lên. Đây cũng chính là nguy cơ nhập khẩu lạm phát từ bên ngoài và là vấn đề rất khó khăn với nền kinh tế chúng ta.

Tuy nhiên, trong thời điểm hiện tại, chúng ta không có sự lựa chọn nào cả mà vẫn phải thực hiện mục tiêu kép hỗ trợ cho doanh nghiệp phục hồi và giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, giữ an ninh an toàn hệ thống tài chính quốc gia.

Trong đó, thực hiện linh hoạt các biện pháp tiền tệ để hỗ trợ doanh nghiệp chứ không thể siết như một số nước đang làm. Bên cạnh đó, các gói hỗ trợ, biện pháp hỗ trợ phải thực hiện rất hiệu quả, đi vào nền kinh tế nhanh hơn và đi kèm với cải cách thể chế, thủ tục hành chính để tạo thuận lợi, hỗ trợ tốt cho doanh nghiệp sản xuất...

* Ông Trần Văn Lâm (ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính Quốc hội):

Giảm sức nóng giá cả thế giới vào trong nước

Nhập khẩu lạm phát được hiểu là những yếu tố lạm phát không nằm ở nội tại nền kinh tế của đất nước mà do yếu tố biến động, bất ổn từ tình hình, thị trường thế giới tác động vào trong nước, làm cho lạm phát tăng vượt qua tầm kiểm soát. Đặc biệt là vấn đề giá cả, nguyên vật liệu đầu vào, giá xăng dầu, một số loại vật tư, thiết bị, máy móc, những nguồn đầu vào cung cấp cho chúng ta đang có bất ổn theo tình hình thế giới hiện nay.

Trong điều kiện đất nước ta hội nhập sâu rộng, tác động của thị trường thế giới đến thị trường, giá cả trong nước là điều tất yếu, vấn đề là ta nhìn nhận, dự báo để có đối sách phù hợp, hạn chế tác động.

Chẳng hạn như xăng dầu, nếu chúng ta xác định giá xăng dầu trong thời gian tới tiếp tục tăng, cần phải có lộ trình để bình ổn giá. Tức là giá vẫn tăng từng bước theo đà tăng của giá thế giới nhưng mức tăng chậm hơn so với đà tăng của giá thế giới.

Không nên để giá xăng dầu tạo nên những cú sốc cho nền kinh tế, hạn chế và cố gắng hỗ trợ cho nền kinh tế và các lĩnh vực sản xuất trong nước đỡ bị tác động, giá hàng hóa sản xuất trong nước không tăng đột biến theo giá xăng dầu.

Các giải pháp đa dạng, chúng ta dự báo để có bước như giãn mức độ tăng giá, không bị quá đột biến; thêm nữa là tìm nguồn cung thay thế với giá cả hợp lý, tìm kênh nguồn hàng sản xuất trong nước bởi trong trường hợp biến động cao lên thì sản xuất trong nước có lợi thế... Tăng tự chủ và chủ động nền kinh tế, lĩnh vực nào có khả năng biến động thì có giải pháp để tìm nguồn cung thay thế cho phù hợp.

* ĐBQH Lê Thanh Vân (ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - ngân sách):

Khó kiểm soát CPI dưới 4%

Dù bức tranh kinh tế trong 4 tháng qua có nhiều điểm tốt nhưng chỉ số giá tiêu dùng tăng cao hơn so với năm ngoái và diễn biến còn phức tạp do các yếu tố ngoại cảnh như đại dịch COVID-19, xung đột thế giới...

Hiện tại tính bền vững trong tăng trưởng của chúng ta cũng là yếu tố hết sức đáng lưu ý nên khả năng kiểm soát lạm phát dưới mức 4% là khó, do đó phải tính đến các biện pháp, trong đó có cả việc điều chỉnh mức lạm phát. Để kiềm chế lạm phát thông thường có 2 công cụ là chính sách tài khóa và tiền tệ. Chúng ta phải xử lý sao cho hài hòa, để các ngành kinh tế phục hồi an toàn.

Bên cạnh đó, cân bằng được các nguồn lực trong nước để tránh 2 khuynh hướng là đóng quá chặt nguồn tiền và bơm tiền ra xã hội. Giống như người mới ốm dậy phải ăn uống

điều độ để sớm phục hồi sức khỏe, nếu ăn ít quá thì kiệt sức còn ăn quá nhiều sẽ dẫn đến bội thực.

Nói như vậy để thấy chính sách tài khóa, tiền tệ cần nhịp nhàng, có nới lỏng nhưng phải có kiểm soát hài hòa. Nới lỏng ở những chỗ, thị trường, đối tượng có khả năng nhất. Trong việc tiếp cận nguồn vốn cho vay, nếu chúng ta siết chặt tuyệt đối vốn cho vay tín dụng bất động sản thì thị trường sẽ bị tác động tiêu cực.

Ở đây phải phân hóa ra, anh nào hoạt động tốt thì tiếp tục hạn mức cho vay, còn ai đầu cơ, thậm chí trá hình, vay để buôn thì không được, cần kiểm soát. Việc kiểm soát phải dựa trên các thông tin chính xác, kết quả tín nhiệm doanh nghiệp...

N.AN - T.CHUNG - T.LONG ghi

Cảnh báo nguy cơ nhập khẩu lạm phát

Giá cả tăng, công nhân phải tằn tiện để cho bữa ăn hằng ngày. Trong ảnh: công nhân Công ty Pouyuen Việt Nam (quận Bình Tân, TP.HCM) đi chợ vỉa hè - Ảnh: TỰ TRUNG

Chính phủ cần đánh giá kỹ lưỡng về các cân đối lớn vẫn còn rủi ro tiềm ẩn, kiểm soát lạm phát gặp khó khăn, đặc biệt chú ý nguy cơ nhập khẩu lạm phát từ bên ngoài... Đây là nhấn mạnh được Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nêu ra khi thẩm tra báo cáo về tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2021, những tháng đầu năm 2022 tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 3 (Quốc hội khóa XV) ngày 23-5.

Theo đánh giá của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, so với mức tăng hàng hóa thế giới, lạm phát trong nước tăng chậm hơn nhờ vào giá thực phẩm luôn ở mức âm từ tháng 10-2021 đến tháng 3-2022. Nhóm hàng này có trọng số là 22,6%, cao hơn nhiều so với mức 9,37% của nhóm hàng giao thông trong rổ tính CPI.

Tuy nhiên giá thực phẩm đang có xu hướng âm ít hơn và có khả năng dương trở lại trong các tháng tới. Bên cạnh đó, yếu tố đáng lưu ý nhất khiến lạm phát tăng cao là giá dầu tăng cao tác động tiêu cực đến giá cả hàng hóa, nguyên vật liệu, chi phí vận chuyển.

Từ đó, ông Vũ Hồng Thanh - chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - cho rằng cần đánh giá kỹ hơn về các cân đối lớn khi vẫn còn tiềm ẩn rủi ro, kiểm soát lạm phát gặp khó khăn.

"Giai đoạn tới, cần đặc biệt chú ý về nguy cơ nhập khẩu lạm phát từ bên ngoài; nghiên cứu kịch bản tiếp tục giảm thuế tiêu thụ đặc biệt để ứng phó trong trường hợp giá dầu thế giới biến động lớn cũng như thực hiện hoãn, giãn việc tăng các sắc thuế, phí nhằm bình ổn giá các mặt hàng tiêu dùng khác", ông Thanh nhấn mạnh.

Trong báo cáo đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội do Phó thủ tướng Lê Văn Thành trình bày trước Quốc hội, với tình hình hiện tại, thời gian tới Chính phủ sẽ chủ động điều hành đồng bộ, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ chính sách tiền tệ, tài khóa và các chính sách khác nhằm tiếp tục giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn và kiểm soát lạm phát.

Theo dõi chặt chẽ thị trường, giá cả; điều hành, bình ổn giá; thúc đẩy thương mại, xuất nhập khẩu; có giải pháp hiệu quả duy trì ổn định chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng tập trung thúc đẩy mạnh mẽ giải ngân vốn đầu tư công.

NGỌC AN

Kiến nghị giám sát tối cao về đổi mới chương trình, sách giáo khoa

Ngày 23-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023 với 4 chuyên đề trình Quốc hội xem xét để chọn 2 chuyên đề để giám sát tối cao và 2 chuyên đề giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy - phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội - tán thành việc đưa vấn đề đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông vào nội dung giám sát trong năm tới. Tuy nhiên, bà Thúy cho rằng vấn đề không nên thu hẹp trong phạm vi giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mà nên được Quốc hội giám sát tối cao.

Theo bà Thúy, 2 nghị quyết của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông có ý nghĩa rất quan trọng nhưng dư luận cũng còn nhiều ý kiến khác nhau về một số kết quả triển khai.

Bà Thúy nêu ví dụ như vấn đề giá SGK hay vấn đề sắp xếp môn lịch sử hoặc có những vấn đề báo chí và đại biểu đặt ra suốt từ kỳ họp trước đến kỳ họp này nhưng chưa được giải quyết như những sai sót trong cả 3 bộ SGK lớp 1, lớp 2, lớp 6 của NXB Giáo Dục Việt Nam...

Từ đó, bà Thúy đề nghị thảo luận rộng rãi các vấn đề trên ở Quốc hội để thu nhận được ý kiến từ nhiều chiều và để cử tri cả nước được biết.

T.LONG

TTO - Dự báo được Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách, Đại học Quốc gia Hà Nội đưa ra tại Hội thảo công bố báo cáo thường niên kinh tế Việt Nam 2022, nâng cao nền tảng số cho ngành dịch vụ, do viện tổ chức ngày 20-5, tại Hà Nội.