VPBankS có gì trước khi IPO?

Sau khi được Ủy ban Chứng khoán cấp giấy chứng nhận, Chứng khoán VPBank (VPBankS) hôm nay đã thông báo chào bán 375 triệu cổ phiếu ra công chúng với giá 33.900 đồng/đơn vị.

Thương vụ dự kiến huy động gần 12.713 tỉ đồng, trở thành IPO lớn nhất lịch sử ngành chứng khoán Việt Nam tính đến hiện tại. Ở mức giá này, VPBankS được định giá tương đương gần 63.600 tỉ đồng (hơn 2,4 tỉ USD).

Trước VPBankS, TCBS - công ty chứng khoán thuộc Techcombank, IPO đúng thời điểm thị trường sôi động, đã nhận được sự quan tâm rất lớn từ nhà đầu tư. Lượng đăng ký mua gấp 2,5 lần số cổ phần chào bán.

VPS - công ty chứng khoán có thị phần số 1 thị trường - cũng đang tiến hành các bước IPO. Giá chào bán chưa được công bố cụ thể nhưng sẽ không thấp hơn mức giá trị sổ sách theo báo cáo tài chính bán niên 2025 là 22.457 đồng/cổ phiếu.

Có thể thấy, công ty chứng khoán là nhóm "nhạy bén" với các cơ hội phát hành tăng vốn. Hoạt động trong thị trường vốn, họ là "người trong cuộc" hiểu sâu sắc mối quan hệ giữa chu kỳ thị trường và khả năng huy động vốn.

Lịch sử thị trường cũng thấy rõ: mỗi khi thị trường bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh, các công ty chứng khoán luôn là nhóm tiên phong phát hành tăng vốn.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cần nhận diện rõ sự khác biệt giữa các thương vụ. Đơn cử với VPBankS, ông Trương Đắc Nguyên - Giám đốc đầu tư Blue Horizon Financial - nhận định mức định giá P/B hiện tại khoảng 2,8 lần, tương đương với các doanh nghiệp dẫn đầu ngành, và được xem là khá cao. Trường hợp VPBankS hoàn thành kế hoạch lợi nhuận cả năm, P/B dự kiến khoảng 2,5 lần.

"Để giá cổ phiếu phản ánh đúng kỳ vọng này, bản thân doanh nghiệp cần thực hiện cam kết tăng trưởng, mở rộng thị phần và minh bạch trong quản trị", ông Nguyên nói với Tuổi Trẻ Online.

Theo vị giám đốc, định giá một công ty chứng khoán nằm ngoài top 10 thị phần ngang với giá của các công ty trong tốp đầu đồng nghĩa với việc nhà đầu tư IPO phải hiểu rằng mình đang mua vào "giá trị của tương lai" và các lời cam kết chứ không phải một cơ hội lướt sóng ngắn hạn.

Trong khi đó, giám đốc một công ty chứng khoán nhận định với Tuổi Trẻ rằng VPBankS không sở hữu quá nhiều lợi thế vượt trội so với các doanh nghiệp dẫn đầu. Đơn cử, công ty này chưa sở hữu lượng lớn khách hàng cá nhân đại trà lớn như VPS, SSI, TCBS, HCM..., bởi vậy chưa thể xuất hiện trong top 10 thị phần. Trong khi mảng khách hàng này đem lại biên lợi nhuận cao hơn. 

Tuy nhiên, vị này cho rằng việc đánh giá sự hấp dẫn của một đợt IPO dựa trên nhiều góc độ, trong đó yếu tố thuận lợi của thị trường rất quan trọng. Ngoài ra, việc nhà đầu tư chấp nhận mức định giá của VPBankS có thể cho thấy kỳ vọng vào tiềm năng tăng trưởng của công ty với sự hẫu thuận từ ngân hàng mẹ, thị trường hướng tới nâng hạng và quy mô thanh khoản mở rộng... 

Đồng thời, thương vụ này thành công cũng có thể góp phần thiết lập lại mặt bằng định giá chung của nhóm cổ phiếu chứng khoán ở mức cao hơn.

IPO không phải câu chuyện 'bán giấc mơ'

Điểm chung nhiều thương vụ IPO là gắn liền với những kỳ vọng rất tham vọng - từ tăng trưởng lợi nhuận, mở rộng thị phần đến phát triển công nghệ. Nhưng chuyên gia Trương Đắc Nguyên cho rằng không phải kỳ vọng nào cũng có thể dễ dàng trở thành hiện thực. 

Năm ngoái một công ty chứng khoán khi IPO đã đưa ra những kịch bản kinh doanh rất lạc quan để thu hút nhà đầu tư với mục tiêu lợi nhuận sau thuế kịch bản cao nhất. Tuy nhiên, thực tế sau IPO lại cho kết quả khá khiêm tốn.

Điều này dẫn tới việc cổ phiếu bị áp lực định giá trở lại ngay sau thời gian niêm yết, và khiến không ít nhà đầu tư cảm thấy thất vọng vì khoảng cách quá lớn giữa câu chuyện và hiện thực.

Do đó, ông Nguyên lưu ý nhà đầu tư cần tỉnh táo và đánh giá IPO không chỉ qua những con số kế hoạch được trình bày hấp dẫn, mà còn qua năng lực thực thi, độ tin cậy của ban lãnh đạo và cam kết thực tế trong triển khai chiến lược.

IPO là sự lựa chọn đầu tư dựa trên niềm tin vào tương lai nhưng niềm tin đó cần được xây dựng trên nền tảng thực lực và minh bạch, chứ không chỉ là câu chuyện bán giấc mơ.

Sắp IPO khủng, một công ty chứng khoán bị phạt vì sản phẩm cho vay 'chui'

Cơ quan thanh tra phát hiện công ty này cung cấp sản phẩm hợp đồng cho vay tài sản (eMonie) để vay tiền trên tài khoản giao dịch chứng khoán của khách hàng nhưng lại chưa báo cáo Ủy ban Chứng khoán.